નરેન્દ્ર મોદી સતત ત્રીજી વખત પીએમ બનવા જઈ રહ્યા છે. તેઓ 9 જૂને વડાપ્રધાન તરીકે શપથ લેશે. શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં ભારતે તેના પડોશી દેશોને આમંત્રણ આપ્યું છે. શ્રીલંકા, માલદીવ, સેશેલ્સ, બાંગ્લાદેશ, મોરેશિયસ, નેપાળ અને ભૂટાનના નેતાઓને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું છે. 2014માં જ્યારે નરેન્દ્ર મોદી પહેલીવાર વડાપ્રધાન બન્યા ત્યારે તેમણે પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન નવાઝ શરીફને શપથ ગ્રહણમાં હાજરી આપવા આમંત્રણ આપ્યું હતું. પરંતુ 2019માં પાકિસ્તાનને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું ન હતું. હવે ભારતે 9 જૂને યોજાનાર શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં પાકિસ્તાનની અવગણના કરી છે. પાકિસ્તાનના અમુક જાગૃત અવલોકનકારો ભારતીય વિદેશ નીતિના વખાણ કરતા કહે છે કે ભારત સાર્કનું પોતાનું સેટિંગ બનાવી રહ્યું છે, જેમાં તે પાકિસ્તાન નથી ઈચ્છતું.
સાર્ક દેશોમાં અફઘાનિસ્તાન, પાકિસ્તાન, બાંગ્લાદેશ, ભૂતાન, ભારત, માલદીવ, નેપાળ અને શ્રીલંકાનો સમાવેશ થાય છે. પાકિસ્તાનના નિષ્ણાંતો કહે છે, ’ભારતે આગામી પાંચ વર્ષ માટે ફરીથી સાર્કને નિષ્ક્રિય કરી દીધું છે. ભારત પોતાની ઈચ્છા મુજબ સંસ્થાકીય ગોઠવણી કરી રહ્યું છે. ભારત પાકિસ્તાનની બાદબાકી કરી છે. તે પોતાની મરજી મુજબ દેશો નક્કી કરી રહ્યું છે, જેમાં પાકિસ્તાનની કોઈ ભૂમિકા નથી. પાકિસ્તાન ભારતનો સૌથી નજીકનો પાડોશી છે. પરંતુ ભારત સાથે તેના સંબંધો છેલ્લા ઘણા સમયથી ખરાબ છે.
’પાકિસ્તાન પાસે પોતાની પસંદગીનું પ્રાદેશિક પ્લેટફોર્મ બનાવવાની ક્ષમતા નથી, કારણ કે કોઈ પણ દેશ ભારતની સામે અને પાકિસ્તાનની સાથે આવવા તૈયાર નથી.’ છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી ભારત અને માલદીવ વચ્ચે તણાવ જોવા મળી રહ્યો છે, તેમ છતાં માલદીવને શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું છે, જેમાં માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મુઈઝુ હાજરી આપશે. આ અંગે આશ્ચર્ય વ્યક્ત કરતાં કમર ચીમા નામના નિષ્ણાંતએ કહ્યું, ’ભારતે માલદીવને આમંત્રણ આપ્યું છે કારણ કે તેના માટે માલદીવ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. બીજું, ભારત સમજે છે કે માલદીવની ભૂલો એટલી મોટી નથી કે તેને નજરઅંદાજ કરી શકાય. એટલા માટે તેઓ માલદીવને એક કરવા માંગે છે.
કમર ચીમાએ કહ્યું કે પાડોશીઓ સાથેના સંબંધોને લઈને પીએમ મોદી પર પ્રશ્નો ઉઠાવવામાં આવ્યા હતા, જેના કારણે આજે ભારત નેબર ફર્સ્ટ પોલિસી હેઠળ કામ કરી રહ્યું છે. તેણે આગળ કહ્યું, ’પાકિસ્તાન ભારતનો આટલો મોટો પાડોશી છે પણ શું તે તેની તરફ આંખો બંધ કરી રહ્યું છે?’ ચીમાએ વધુમાં કહ્યું કે, ’પાકિસ્તાન પોતાનું પ્રાદેશિક સેટિંગ ન બનાવી શકે, કારણ કે સૌથી મોટો ડર એ છે કે કોઈ પાકિસ્તાનની સાથે ઊભું નહીં રહે. કારણ કે આપણી પાસે આપવા માટે કંઈ નથી. તેમણે આગળ કહ્યું, ’આ અમારા માટે મોટી સમસ્યા છે, અમે અફઘાનિસ્તાન જઈ શકતા નથી અને ભારત અમને આવવા દેતું નથી.’
