લંકા, અફઘાન અને સુદાનની જેમ પાક. પણ અંધાધૂંધીમાં ફેરવાઈ જશે ?

આર્થિક સંકડામણ ઉપરથી ઇમરાન ખાનની ધરપકડને લઈને શરૂ થયેલી હિંસાને પગલે દેશની સ્થિતિ વણસી : અત્યારે સરકાર- સેના માત્ર પોતાના સ્વાર્થમાં ઓળઘોળ, પ્રજાનું જન જીવન અસ્ત-વ્યસ્ત

પાકિસ્તાનમાં છેલ્લા ઘણા સમયથી આર્થિક સમસ્યાઓ ઉભી થઇ છે. જેનો ભોગ દેશની સામન્ય જનતા બની રહી છે. તેવામાં ઇમરાનની ધરપકડ બાદ હિંસા ફાટી નિકળવી એ દેશના લોકો માટે પડયા પર પાટુ સમાન ઘટના છે. આવી જ હાલત રહી તો પાકિસ્તાન પણ લંકા, અફઘાન અને સુદાનની જેમ અંધાધૂંધિમાં ફેરવાઈ જશે.

પાકિસ્તાનમાં ગૃહયુદ્ધ અનિવાર્ય જણાય છે.  પાકિસ્તાનમાં સંસ્થાઓ વચ્ચેની અથડામણ એવા સમયે સામે આવી છે જ્યારે દેશ તેના સૌથી ખરાબ આર્થિક સંકટમાંથી પસાર થઈ રહ્યો છે.  તેના વિદેશી મુદ્રા ભંડાર ઘટી રહ્યા છે.  મોંઘવારી દર દક્ષિણ એશિયામાં સર્વાધિક 35 ટકાના રેકોર્ડ તોડીને પહોંચી ગયો છે.  પાકિસ્તાની રૂપિયાની કિંમત દરરોજ ઘટી રહી છે.  પાકિસ્તાનમાં તહરીક-એ-તાલિબાન પાકિસ્તાન દ્વારા એક પછી એક આતંકી હુમલા કરવામાં આવી રહ્યા છે અને પાકિસ્તાની સેનાના જવાનો શહીદ થઈ રહ્યા છે, જેના કારણે સ્થિતિ ઘણી ખતરનાક બની રહી છે.  પૃથ્વી પર સ્વર્ગ ગણાતી સ્વાત ખીણ પર તાલિબાનોએ કબજો કરી લીધો છે.  પાકિસ્તાનના શાસકોની પ્રથમ પ્રાથમિકતા દેશની અર્થવ્યવસ્થાનું સંચાલન, લોકોને ખોરાક અને પાણી પૂરું પાડવાની અને અન્ય પડકારોનો ઉકેલ લાવવાની હોવી જોઈતી હતી, પરંતુ સત્તા અને સત્તા સાથે સંકળાયેલી સ્થાપનાઓ એકબીજા સાથે ઘર્ષણ કરવા લાગ્યા.  જેના કારણે દેશની સંસ્થાઓ નબળી પડી છે અને બિનચૂંટાયેલા સત્તા કેન્દ્રો મજબૂત બન્યા છે.  સત્ય એ છે કે પાકિસ્તાનની તમામ સંસ્થાઓ વચ્ચેના પરસ્પર સંઘર્ષ માટે રાજકારણીઓની બિનકાર્યક્ષમતા અને સેનાના કાવતરાં જવાબદાર છે.  પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીરના લોકોમાં પહેલેથી જ ભારે નારાજગી છે અને તેઓ પાકિસ્તાનથી આઝાદીની માંગ કરી રહ્યા છે.

સિંધમાં પાકિસ્તાનના શાસકોના અત્યાચારની કહાની લોકો હજુ પણ ભૂલી શક્યા નથી.  બલૂચિસ્તાનમાં અરાજકતાનું વાતાવરણ છે.  પાકિસ્તાનમાં જે કંઈ થઈ રહ્યું છે તે ગૃહયુદ્ધ જેવું છે.  પાકિસ્તાનના લોકો હવે જાગી ગયા છે.  એક તરફ લોકોને ઈમરાન ખાન પાસેથી આશા છે કે તેઓ પાકિસ્તાનને સેનાના ચુંગાલમાંથી મુક્ત કરાવી શકે છે તો બીજી તરફ લોકો સરકાર અને સેનાના નિર્દય શાસનમાંથી આઝાદી ઈચ્છે છે.  પાકિસ્તાન એવા ચક્રવ્યૂહમાં ફસાઈ ગયું છે જ્યાંથી બહાર નીકળવાનો કોઈ રસ્તો નથી.

પાકિસ્તાનમાં એક તરફ ન્યાયતંત્ર અને પૂર્વ વડાપ્રધાન ઈમરાન ખાન છે અને બીજી બાજુ શાહબાઝ સરકાર અને સેના છે.  એમાં કોઈ શંકા નથી કે ઈમરાન ખાન પાકિસ્તાનના સૌથી મોટા અને લોકપ્રિય રાજનેતા તરીકે ઉભરી આવ્યા છે.  ક્રિકેટની સફળ ઇનિંગ્સ બાદ તેણે રાજકારણના ક્ષેત્રમાં પણ પોતાનો મજબૂત જન આધાર બતાવ્યો છે.  તેઓ ઝુલ્ફીકાર અલી ભુટ્ટો, બેનઝીર ભુટ્ટો પછી ત્રીજા રાજનેતા માનવામાં આવે છે જેમણે સેના સાથે લડાઈ કરી છે.  ઈમરાન ખાનની ધરપકડ બાદ હાઈકોર્ટથી લઈને સુપ્રીમ કોર્ટ સુધીના અનેક મામલાઓમાં શાહબાઝ સરકાર અને ચીફ જસ્ટિસ વચ્ચે તેને જામીન આપવા અને મુક્ત કરવાના આદેશને લઈને ઉગ્ર મુકાબલો ચાલી રહ્યો છે.

સેનાની અંદર પણ શાહબાઝ શરીફના પ્રો-જનરલ અસીમ મુનીર અને ઈમરાન તરફી સૈન્ય અધિકારીઓ વચ્ચે ખેંચતાણ શરૂ થઈ ગઈ છે.  શહેબાઝ સરકારના મંત્રીઓ અને નેતાઓ સુપ્રીમ કોર્ટના ચીફ જસ્ટિસ વિરુદ્ધ આગ લગાવી રહ્યા છે અને મરિયમ નવાઝે તેમના પર ભ્રષ્ટાચારના સીધા આક્ષેપો પણ કર્યા અને તેમના રાજીનામાની માંગ કરી.

9 મેના રોજ ઈમરાન ખાનની ધરપકડ બાદ દેશના ઘણા ભાગોમાં થયેલી હિંસા, પાકિસ્તાનની વિવિધ સંસ્થાઓ વચ્ચેનો સંઘર્ષ એ વાતનો પુરાવો છે કે સેનાએ જે રીતે પાકિસ્તાનની તમામ સંસ્થાઓને નબળી બનાવી છે તેનાથી ભયાનક સ્થિતિ સર્જાઈ છે.  પાકિસ્તાનના લોકોએ બતાવ્યું છે કે તેઓ હવે સેનાથી ડરતા નથી.  બીજી તરફ, શાહબાઝ સરકાર ઈમરાન ખાનને લઈને નકારાત્મક મૂડમાં છે અને કોઈપણ કિંમતે ઈમરાનની ધરપકડ કરીને તેને જેલમાં ધકેલી દેવા માંગે છે.  પંજાબ વિધાનસભાની ચૂંટણીને લઈને પણ ન્યાયતંત્ર અને સરકાર સામસામે છે.  સુપ્રીમ કોર્ટની ત્રણ સભ્યોની બેન્ચે પંજાબ વિધાનસભા ચૂંટણી માટે 14 મેની તારીખ નક્કી કરી હતી, પરંતુ શેહબાઝ સરકારે સંસદમાં ઠરાવ લાવીને કોર્ટના નિર્ણયને બાયપાસ કર્યો હતો.  હવે ન્યાયતંત્ર વડા પ્રધાન શેહબાઝ શરીફ અને અન્યો સામે તિરસ્કારની કાર્યવાહી કરવા મક્કમ જણાય છે.  જ્યારે શાહબાઝ સરકાર કોર્ટના રાજકીય મામલામાં દખલગીરી સામે ઉભી જોવા મળી રહી છે.

સૈન્ય વ્યવસ્થા હાલમાં એકબીજામાં વહેંચાયેલી છે.  આ જ કારણ છે કે જ્યારે પીટીઆઈ સમર્થકો લશ્કરી સંસ્થાઓ અને સરકારી સંસ્થાઓમાં તોડફોડ કરી રહ્યા હતા ત્યારે કેટલાક પંજાબી સૈન્ય અધિકારીઓ ચૂપ રહ્યા હતા.  કારણ કે તેની વફાદારી ઈમરાન સાથે હતી.  અગાઉ પણ આવી ઘટના બની છે.  ઝુલ્ફીકાર અલી ભુટ્ટોના સમયમાં જ્યારે પંજાબમાં પીપલ્સ પાર્ટીના કાર્યકરોએ આંદોલન કર્યું ત્યારે તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ જનરલ ઝિયા-ઉલ-હક ખૂબ ગુસ્સે થયા હતા અને તેમણે તત્કાલિન સૈન્ય અધિકારીને લાહોરમાં ગોળીબાર કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો.  ઉક્ત અધિકારીએ પ્રદર્શનકારીઓ પર ગોળીબાર કરવાનો ઇનકાર કરતા કહ્યું હતું કે તેમાંના મોટાભાગના પંજાબીઓ હતા.  ભુટ્ટો સિંધ મૂળના હોવા છતાં, પીપીપીના મોટાભાગના કાર્યકરો પંજાબી હતા.  સેનામાં કોઈપણ રીતે, લગભગ 60 ટકા અધિકારીઓ અને સશસ્ત્ર દળો પંજાબી છે.