પીઆઈબીની ફેક્ટ ચેકીંગ યુનિટ હરકતમાં : પૂરાવા વગર મનફાવે તેવા સમાચારો પ્રસિદ્ધ કરવાની પણ ઢગલાબંધ ફરિયાદો
બોગસ’ અખબારોને લગતી અધધધ 28 હજાર ફરિયાદો પ્રેસ ઇન્ફોર્મેશન બ્યુરોને મળી છે. પીઆઈબીની ફેક્ટ ચેકીંગ યુનિટ હરકતમાં આવી છે. પૂરાવા વગર મનફાવે તેવા સમાચારો પ્રસિદ્ધ કરવાની પણ ઢગલાબંધ ફરિયાદો મળી હોવાનું જાણવા મળી રહ્યું છે.
અત્યારના સમયમાં બોગસ અખબારોએ માઝા મૂકી છે. માત્ર સોશિયલ મીડિયાના આધારે સરકારના નિયમો નેવે મૂકી ભ્રામક માહિતીઓ ફેલાવવાની કરતૂતો કરવામાં આવી રહી છે. ત્યારે માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલયે ગુરુવારે સંસદને જણાવ્યું હતું કે પ્રેસ ઇન્ફર્મેશન બ્યુરો ફેક્ટ ચેક યુનિટને નવેમ્બર 2020 થી 28,380 થી વધુ ‘એક્શનેબલ ક્વેરીઝ’ મળી છે. રાજ્યસભામાં કરવામાં આવેલી હકીકત તપાસની સંખ્યા વિશેના પ્રશ્નના જવાબમાં આ રજૂઆત કરવામાં આવી છે.
પીઆઈબી ફેક્ટ ચેક યુનિટની સ્થાપના નવેમ્બર 2019માં કરવામાં આવી હતી. મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે તેને નવેમ્બર 2020 અને જૂન 2023 વચ્ચે કુલ 28,380 ‘એક્શનેબલ ક્વેરીઝ’ મળી છે. પીઆઈબી સરકારી ઓપનસોર્સ માહિતી અને ભારત સરકારની સંબંધિત સંસ્થા પાસેથી ચકાસણી દ્વારા ક્રોસ-ચેકિંગના બહુવિધ સ્તરોને સમાવિષ્ટ સખત પ્રક્રિયા દ્વારા હકીકત-તપાસ હાથ ધરે છે,” સરકારે જણાવ્યું હતું.
તેમાં ઉમેર્યું હતું કે સરકાર દ્વારા માહિતી પ્રૌદ્યોગિકી (સુધારા) નિયમો, 2023 ની જોગવાઈઓ હેઠળ કોઈ ફેક્ટ ચેક યુનિટને સૂચિત કરવામાં આવ્યું નથી, જે સરકાર દ્વારા સત્યના મધ્યસ્થી તરીકે પોતાના હાથની નિમણૂક કરવા પર ફાટી નીકળેલા વિવાદની પૃષ્ઠભૂમિમાં આવી હતી. જે માત્ર પ્રેસની સ્વતંત્રતા અંગે જ નહીં, પણ સરકાર પર ટિપ્પણી અથવા ટીકા કરવાની ક્ષમતા અંગે પણ ચિંતા કરે છે.
કેન્દ્રીય માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રી અનુરાગ ઠાકુરે કહ્યું હતું કે પ્રેસની સ્વતંત્રતા વિશેની ચિંતાઓ ગેરવાજબી હતી, તેમણે ઉમેર્યું હતું કે પીઆઈબી ફેક્ટ ચેક યુનિટ નવું નથી અને 2019 થી કાર્યરત છે, આ યુનિટ સક્રિય છે. જે ફરિયાદો સામે કાર્યવાહી હાથ ધરશે.
