લંગરિયાએ સરકારી તિજોરીને ૧૭૭૮ કરોડનું નુક્સાન કરી નાખ્યું વીજકંપનીઓ વીજચોરીની સમસ્યા નિવારવા ઊંધામાથે છતાં સમસ્યા યથાવત
ગુજરાતમાં વણનોંધાયેલા ખેડૂતો જ વીજચોરીમાં કારણભૂત હોવાનું ગુજરાત વિધાનસભાની પીએસઈ સમિતિએ જાહેર કર્યું છે. પરિણામે રાજ્યના તિજોરીને મોટું નુકસાન થયું હોવાનું પણ સમિતિએ જણાવ્યું છે. સમિતિએ રાજ્યના ઉર્જા અને પેટ્રોકેમિકલ્સ વિભાગ અને રાજ્ય સરકારને દર વર્ષે થતા આ નુકસાનને રોકવા માટે આ મુદ્દાને ધ્યાનમાં લેવા સૂચના આપી છે.
અનધિકૃત વીજ વપરાશને કારણે સીએજી દ્વારા કરવામાં આવેલા નિરીક્ષણોની વિગતવાર ચકાસણી કર્યા પછી, પીએસઇએ વિધાનસભા સમક્ષ રજૂ કરેલા પોતાના અહેવાલમાં રાજ્ય સરકારને તમામ કૃષિ વીજ વપરાશકારોએ મીટર સ્થાપિત કર્યા છે કે નહીં તેની ખાતરી કરવા જણાવ્યું છે.
પીએસઈએ પોતાના અહેવાલમાં નોંધ્યું છે કે, રાજ્ય સરકાર દ્વારા સંચાલિત વીજ વિતરણ કંપનીઓના ચકાસણીના સમયગાળા દરમિયાન ૨૦૦૯-૧૦ થી ૨૦૧૪-૧૫માં નોંધાયું હતું કે બિન-નોંધાયેલા ખેડૂતોનો વીજ વપરાશ ખેતી ધરાવતા ખેડૂતોની તુલનામાં ખૂબ વધારે છે.
નોંધાયેલ ન હોય તેવા ખેડૂત વપરાશકર્તાઓએ નોંધાયેલા ખેડૂતો કરતા ૫,૮૨૨ મિલિયન યુનિટ વીજળીનો વધુ ઉપયોગ કર્યો હતો, ત્યારે સરકારી તિજોરીને નુકસાન ૧,૭૭૮ કરોડ રૂપિયા થયું હતું. એ જ રીતે, જ્યારે નોંધાયેલ ન હોય તેવા વપરાશકર્તાઓની તુલનામાં બિન-નોંધાયેલા વપરાશકર્તાઓએ ૭૫૬૯ એમયુનો ઉપયોગ કર્યો હતો, ત્યારે કૃષિ ક્ષેત્રને સબસિડી વીજળી આપવા માટે રૂ. ૨૯૧૧ કરોડનું નુકસાન થયું હતું.
અહેવાલમાં વધુમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, સરકાર કૃષિ માટે વાસ્તવિક શક્તિનો માત્ર ત્રીજા ભાગનો ચાર્જ લે છે, નોન-મીટર ગ્રાહકો દ્વારા વીજળીનો ઉપયોગ કરવાથી રાજ્યના તિજોરીને મોટું આર્થિક નુકસાન થઈ રહ્યું છે. તેમ છતાં, ગુજરાત વીજળી નિયમન આયોગે (જીઇઆરસી) ૨૦૦૪ માં નિર્દેશ આપ્યો છે કે આ ગેરરીતિને નિયંત્રિત કરવી જોઈએ, અને બધા કૃષિ વીજ વપરાશકારોએ મીટર કનેક્શન મેળવવું જોઈએ, સ્થિતિ હજી સુધરી નથી. “વિભાગના પ્રતિસાદ પર ટિપ્પણી કરતાં અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે રાજ્યના ઉર્જા વિભાગે દલીલ કરી હતી કે ખેતી વીજળી જોડાણો દૂરના વિસ્તારોમાં હોવાથી વીજ ચોરી પર નજર રાખવી મુશ્કેલ છે.
આ એક સામાજિક-રાજકીય મુદ્દો છે, તેથી અત્યાર સુધી મર્યાદિત સફળતા પ્રાપ્ત થઈ છે,પીએસઈ સમિતિએ નોંધ્યું. પીએસઈ પેનલે તેની અંતિમ ભલામણોમાં જણાવ્યું હતું કે, વિભાગે જી.ઇ.આર.સી. માર્ગદર્શિકા અમલમાં મૂકવાની જરૂર છે જેમ કે આવા તમામ વપરાશકારો, જેઓ મીટર વિના તેનો ઉપયોગ કરે છે. રાજ્યના ખજાનાને થતા નુકસાનને રોકવા માટે બધા પાસે મીટર હોવા આવશ્યક છે, સમિતિએ જણાવ્યું હતું.
