- જૂની કાર અને બાઈક હજુ થોડા દિવસો સુધી ચાલી શકશે, ત્યાર બાદ કિંમત શૂન્ય થશે, દંડ થશે
- ભારતમાં કાર બાઇક સ્ક્રેપ નીતિ: નવી સ્ક્રેપ નીતિ દેશમાં 1 એપ્રિલ 2023 થી અમલમાં આવી છે. આ સ્ક્રેપ પોલિસીના અમલ બાદ ખાનગી અને કોમર્શિયલ વાહન માલિકોના મનમાં અનેક સવાલો ઉઠી રહ્યા છે.
Automobile News : પ્રથમ, શું 10, 15 કે 20 વર્ષ જૂની કાર, બાઇક, સ્કૂટર કે સ્કૂટી રોડ પર ચલાવી શકાય? બીજું, શું સરકારની નવી સ્ક્રેપ નીતિ કાર અને બાઇક, સ્કૂટર કે સ્કૂટી માટે અલગ છે? ત્રીજું, શું બાઇક, સ્કૂટર કે સ્કૂટીને કાર કરતાં ઓછી સબસિડી મળે છે? ચોથું, શું ખાનગી અને કોમર્શિયલ વાહનો માટે અલગ-અલગ સ્ક્રેપ નીતિઓ છે? જો તમારા મનમાં આવા પ્રશ્નો ઉઠી રહ્યા છે, તો આજે અમે તે બધા પ્રશ્નોના જવાબ આપીશું, જે તમને સ્ક્રેપ પોલિસી વિશે સમજવામાં સરળતા આપશે.
સૌથી પહેલા તમને જણાવી દઈએ કે જો કોઈ વ્યક્તિ નવી કાર ખરીદે છે તો તેને ટ્રાન્સપોર્ટ ડિપાર્ટમેન્ટ (RTO) તરફથી 15 વર્ષ માટે રોડ પર કાર ચલાવવાનું લાયસન્સ આપવામાં આવે છે. જો કે, નવી સ્ક્રેપ પોલિસી હેઠળ, 15 વર્ષ પછી પણ, તે વ્યક્તિ વધુ 5 વર્ષ સુધી રસ્તા પર કાર ચલાવી શકશે. જો કે વાહનની સ્થિતિ સારી હોય અને તેને એટીએસ તરફથી ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ એટલે કે ઓટોમેટિક વ્હીકલ ફિટનેસ ટેસ્ટિંગ સ્ટેશન મળ્યું હોય.
શું 15 વર્ષ જૂની કાર પણ રસ્તા પર દોડી શકે?
નવી સ્ક્રેપ પોલિસી હેઠળ, 15 વર્ષથી ચાલતી કાર, બાઇક, સ્કૂટર અથવા સ્કૂટીને બીજા 5 વર્ષ માટે રિ-રજિસ્ટ્રેશન કરાવવું ફરજિયાત રહેશે. આ માટે તમારે ઓટોમેટિક વ્હીકલ ફિટનેસ ટેસ્ટિંગ સ્ટેશન (ATS) પાસેથી ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ ભેગી કરીને RTOમાં સબમિટ કરવું પડશે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમારી બાઇક 15 વર્ષ જૂની છે, તો પછી તેને આગામી પાંચ વર્ષ સુધી ચલાવવા માટે, તમારે ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ અને ફરીથી નોંધણી કરાવવી પડશે.
ફરીથી નોંધણીનો નિયમ: ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ એટીએસ પાસેથી મેળવવાનું રહેશે અને આરટીઓમાં સબમિટ કરવું પડશે.
ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ મેળવવાની તક માત્ર 2 વખત
પુન: નોંધણી પહેલાં, તમારે માન્ય એટીએસ પાસેથી ફિટનેસ પ્રમાણપત્ર મેળવવું પડશે અને તેને આરટીઓમાં સબમિટ કરવું પડશે અને પછી આરટીઓ 5 વર્ષ માટે લાઇસન્સ આપશે. આ માટે વાહનને એટીએસ સેન્ટરમાં લઈ જવાનું રહેશે અને ત્યારબાદ યાંત્રિક સાધનોની સાથે ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ પણ બનાવાશે. તમને તમારા વાહનનું ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ ATS સેન્ટર પર માત્ર બે વાર જ મળશે.
ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ મેળવવું ફરજિયાત છે
ધારો કે, જો તમે પહેલી વાર તમારું વાહન ATS સેન્ટરમાં લઈ ગયા અને કોઈ કારણોસર તમારા વાહનનું ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ જનરેટ ન થઈ શક્યું, તો તમને બીજી તક મળશે. જો બીજી વખત પણ તમારી કારમાં સમસ્યા છે અને તમારી કારનું ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ બનાવવામાં આવ્યું નથી, તો તમારી પાસે તમારી કાર સ્ક્રેપમાં આપવા સિવાય બીજો કોઈ વિકલ્પ બચશે નહીં. જો તમને બીજી વખત ફિટનેસ સર્ટિફિકેટ મળે છે, તો તમે તેને RTOમાં સબમિટ કરી શકો છો અને ફરીથી નોંધણી કરાવી શકો છો. પરંતુ, ફરીથી નોંધણી કર્યા પછી, તમારું વાહન ફક્ત 5 વર્ષ માટે જ રસ્તા પર ચલાવી શકશે.
1 જૂન, 2024થી નિયમો બદલાશે
1 એપ્રિલ, 2023 પછી, તમે સરકાર માન્ય સ્ક્રેપ સેન્ટર પર જઈને તમારું 15 થી 20 વર્ષ જૂનું વાહન સ્ક્રેપ કરાવી શકો છો. પરંતુ, આ નિયમ 1 જૂન, 2024થી બદલાશે. 1 જૂન, 2024 પછી, જો તમારી કાર રસ્તા પર ડ્રાઇવિંગ કરતી પકડાશે, તો તેને સીધી જ સ્ક્રેપ સેન્ટર પર મોકલવામાં આવશે અને તમને દંડ પણ કરવામાં આવશે, અને કોઈ સબસિડી અથવા છૂટ મળશે નહીં. આવી સ્થિતિમાં, જો તમે તમારી ઇચ્છા મુજબ વાહન સ્ક્રેપ કરાવો છો, તો તમને સરકાર તરફથી આ તમામ લાભો મળશે.
જૂના વાહનોને સ્ક્રેપ કરવાના ઘણા ફાયદા
પહેલો ફાયદો એ છે કે તમારા વાહનની કિંમત ગમે તેટલી હશે, તમને તે કિંમતના 4 થી 6 ટકા મળશે. ધારો કે તમારી કારની કિંમત 1 લાખ રૂપિયા છે, તો તમને 4000 થી 6000 રૂપિયા વધુ મળશે. બીજો ફાયદો એ છે કે સ્ક્રેપિંગ સર્ટિફિકેટ પર તમને નવા વાહનની કુલ કિંમત પર 5 ટકા ડિસ્કાઉન્ટ મળશે. ત્રીજું, તમારે નવું વાહન ખરીદવા માટે નોંધણી ફી ચૂકવવાની રહેશે નહીં. ચોથું, તમને રોડ ટેક્સમાં પણ છૂટ મળશે. ખાનગી વાહનોને રોડ ટેક્સમાં 25 ટકા અને કોમર્શિયલ વાહનોને 15 ટકા ડિસ્કાઉન્ટ મળી રહ્યું છે.
પુન: નોંધણીનો નિયમ: જૂના વાહનો નવા વાહનો કરતાં વધુ ઇંધણ વાપરે છે.
રોડ ટ્રાન્સપોર્ટ અને હાઈવે મંત્રાલયે પણ રિ-રજિસ્ટ્રેશનને લઈને નવો નિયમ બનાવ્યો છે. અગાઉ ખાનગી વાહનોના કેરી-રજીસ્ટ્રેશન માટે રૂ. 1000 ચૂકવવા પડતા હતા, જે હવે વધારીને રૂ. 5000 કરવામાં આવ્યા છે. તેવી જ રીતે ખાનગી બાઇકની રજીસ્ટ્રેશન ફી 300 રૂપિયાથી વધારીને 1000 રૂપિયા કરવામાં આવી છે. અગાઉ વિદેશી વાહનોના રિ-રજિસ્ટ્રેશન માટે 15,000 રૂપિયા લેવામાં આવતા હતા, જે હવે વધારીને 40,000 રૂપિયા કરવામાં આવ્યા છે.
નોંધણી અને પુન: નોંધણીના નિયમો
તેવી જ રીતે ખાનગી વાહનોના રજીસ્ટ્રેશનની મુદત પૂરી થયા બાદ લેટ ફી વધારીને 300 રૂપિયા પ્રતિ માસ અને કોમર્શિયલ વાહનો માટે 600 રૂપિયા પ્રતિ માસ કરવામાં આવી છે. એ જ રીતે, અગાઉ ઓટો અથવા ટેક્સી માટે રિ-રજિસ્ટ્રેશન ફી રૂ. 1000 હતી, જે હવે વધારીને રૂ. 7000 અને બસ-ટ્રક માટે રૂ. 1500થી વધારીને રૂ. 12,500 કરવામાં આવી છે.
