પાણીપુરી નું નામ સાંભળતા જ મોઢામાં પાણી આવી જાય છે. કેટલાક લોકોને પાણીપુરી કરતાં તેનું પાણી વધુ ગમે છે. જોકે પાણીપુરી નું પાણી સારું ન હોય તો ખાવાની મજા નથી આવતી. જો તમને બજારના પાણીપુરી નું પાણી ન ગમતું હોય તો તમે ઘરે પણ સરળતાથી પાણી બનાવી શકો છો. તમે ઘરે પાણીપુરી બનાવી શકો છો અને આમલીના ખાટા પાણી સાથે પાણીપુરીની મજા માણી શકો છો. પાણીપુરી પાણી પીવાથી ઘણા ફાયદા થાય છે. આ પેટ સાફ કરે છે અને વજન ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. આ પાણીમાં હીંગ અને ફુદીનો નાખીને પીવાથી ગેસની સમસ્યામાં પણ રાહત મળે છે. ચાલો જાણીએ પાણીપુરી નું પાણી કેવી રીતે બનાવવું.
પાણીપુરી એક પ્રિય ભારતીય સ્ટ્રીટ ફૂડ છે જે સ્વાદ, ટેક્સચર અને તાપમાનની સંપૂર્ણ સંવાદિતાને મૂર્ત બનાવે છે. આ ક્રિસ્પી, હોલો પુરીઓ (બ્રેડ) સ્વાદવાળા પાણી (પાણી), આમલીની ચટણી, મરચું, ચાટ મસાલા અને બાફેલા બટાકા, ચણા અથવા ડુંગળીના તાંત્રિક મિશ્રણથી ભરેલી હોય છે. જેમ જેમ તમે આખી પુરીને તમારા મોંમાં નાખો છો, તેમ સ્વાદ અને ટેક્સચરનો વિસ્ફોટ જાદુઈથી ઓછો નથી – પુરીના ક્રંચથી ભરણના મસાલેદાર, તીખા અને મીઠા સ્વાદને માર્ગ મળે છે, જે તમને વધુ માટે તૃષ્ણા છોડી દે છે. નાસ્તા, એપેટાઇઝર અથવા ડેઝર્ટ તરીકે માણવામાં આવે, પાણીપુરી એ એક ઉત્તમ ભારતીય રાંધણ અનુભવ છે જે ક્યારેય આનંદ અને તાજગી આપવામાં નિષ્ફળ જતો નથી.
બનાવવાની સામગ્રી:
1 કપ સોજી (રવો)
2 ચમચી લોટ
1/4 ચમચી ખાવાનો સોડા
1/4 ચમચી મીઠું
પાણી (લોટ બાંધવા માટે)
તળવા માટે તેલ
1/2 કપ ફુદીનાના પાન
1/2 કપ કોથમીર
1-2 લીલા મરચા (સ્વાદ મુજબ)
1 ઇંચ આદુ
1/2 ચમચી જીરું (શેકેલું)
1/2 ચમચી કાળું મીઠું
1/2 ચમચી ચાટ મસાલો
1/2 ચમચી લીંબુનો રસ
4 કપ ઠંડુ પાણી
સ્વાદ મુજબ મીઠું
ભરવા માટે:
1 કપ બાફેલા બટેટા (છૂંદેલા)
1/2 કપ બાફેલા ચણા (કાબુલી ચણા અથવા કાળા ચણા)
1/2 ચમચી ચાટ મસાલો
1/2 ચમચી કાળું મીઠું
1/2 ચમચી લાલ મરચું પાવડર
લીલા ધાણા (સજાવટ માટે)
બનાવવાની રીત:
એક વાસણમાં સોજી, લોટ, મીઠું અને ખાવાનો સોડા મિક્સ કરો. થોડું-થોડું પાણી ઉમેરીને નરમ લોટ બાંધો. તેને 15-20 મિનિટ ઢાંકીને રાખો. ગૂંથેલા કણકના નાના-નાના બોલ બનાવો. રોલિંગ પિન વડે બોલને ગોળ આકારમાં ફેરવો. પુરીઓને શક્ય તેટલી પાતળી પાથરી દો જેથી તે સારી રીતે ફુલી શકે. પેનમાં તેલ ગરમ કરો. એક પછી એક પુરીઓને ગરમ તેલમાં નાખો. જ્યારે પુરીઓ ચઢવા લાગે, ત્યારે તેને ફેરવો અને બંને બાજુ સોનેરી થાય ત્યાં સુધી તળો. તળેલી પુરીઓને બહાર કાઢીને ટીશ્યુ પેપર પર રાખો જેથી વધારાનું તેલ શોષાય. ફૂદીનાના પાન, ધાણાજીરું, લીલા મરચાં, આદુ અને શેકેલું જીરું મિક્સરમાં નાખીને બારીક પીસી લો. તેને એક વાસણમાં કાઢી લો. આ પેસ્ટમાં ઠંડુ પાણી ઉમેરો. મીઠું, કાળું મીઠું, ચાટ મસાલો અને લીંબુનો રસ મિક્સ કરો. સારી રીતે મિક્સ કરો અને ઠંડુ થવા માટે રેફ્રિજરેટરમાં રાખો. એક વાસણમાં બાફેલા બટેટા અને ચણા નાખો. તેમાં ચાટ મસાલો, કાળું મીઠું અને લાલ મરચું પાવડર ઉમેરીને બરાબર મિક્ષ કરી લો. એક પુરીને હળવા હાથે ફાડીને તેમાં બટેટા-ચણાનું મિશ્રણ ભરો. આ પછી ઉપરથી ફુદીનાનું પાણી નાખી તરત જ સર્વ કરો.
ન્યુટ્રિશનલ બ્રેકડાઉન (દર પીરસતાં અંદાજિત મૂલ્યો):
– કેલરી: 150-200
– પ્રોટીન: 2-3 ગ્રામ
– ચરબી: 8-10 ગ્રામ (મોટેભાગે તેલમાંથી)
– કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ: 20-25 ગ્રામ
– ફાઇબર: 2-3 ગ્રામ
– ખાંડ: 5-7 ગ્રામ
– સોડિયમ: 200-300 મિલિગ્રામ
આરોગ્યની ચિંતા:
- ઉચ્ચ કેલરી અને ચરબીનું પ્રમાણ: પાણીપુરી સામાન્ય રીતે તળેલી હોય છે, જે તેને કેલરી અને ચરબી વધારે બનાવે છે. વધુ પડતા તળેલા ખોરાકનું સેવન કરવાથી વજન વધી શકે છે, સ્થૂળતા અને હૃદય રોગનું જોખમ વધી શકે છે.
- આવશ્યક પોષક તત્ત્વોની ઓછી માત્રા: જ્યારે પાણીપુરી કાર્બોહાઇડ્રેટ્સનો સારો સ્ત્રોત છે, ત્યારે તેમાં પ્રોટીન, તંદુરસ્ત ચરબી અને ફાઇબર જેવા આવશ્યક પોષક તત્વોનો અભાવ છે.
- પાણીજન્ય બિમારીઓનું જોખમ: પાણીપુરીમાં વપરાતું સ્વાદવાળું પાણી (પાણી) બેક્ટેરિયા, વાઇરસ અથવા અન્ય રોગાણુઓથી દૂષિત થઈ શકે છે જો તેને યોગ્ય રીતે નિયંત્રિત અને સંગ્રહિત કરવામાં ન આવે.
- ઉચ્ચ સોડિયમ સામગ્રી: પાણીપુરીમાં વપરાતી ચટણી અને મસાલાઓમાં સોડિયમનું પ્રમાણ વધુ હોઈ શકે છે, જે હાઈ બ્લડ પ્રેશર અથવા અન્ય કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર પરિસ્થિતિઓ ધરાવતા લોકો માટે ચિંતાનો વિષય હોઈ શકે છે.
તંદુરસ્ત વિકલ્પો:
- બેક કરેલી અથવા હવામાં તળેલી પુરીઓ: કેલરી અને ચરબીનું પ્રમાણ ઘટાડવા માટે ડીપ ફ્રાઈંગને બદલે પુરીઓને બેક અથવા એર-ફ્રાય કરવાનું વિચારો.
- ઓછી સોડિયમ ચટણી: ઓછી સોડિયમ ચટણી પસંદ કરો અથવા તાજા ઘટકોનો ઉપયોગ કરીને તમારી પોતાની બનાવો.
- તાજું અને સ્વચ્છ પાણી: ખાતરી કરો કે સ્વાદયુક્ત પાણી (પાણી) તાજા, સ્વચ્છ પાણીથી બનાવવામાં આવે છે અને પાણીજન્ય બીમારીઓના જોખમને ઘટાડવા માટે યોગ્ય રીતે હેન્ડલ કરવામાં આવે છે.
- મધ્યસ્થતા ચાવીરૂપ છે: સંતુલિત આહારના ભાગ રૂપે પાણીપુરીનો સંયમમાં આનંદ લો.
