- ટેકનોલોજીના બદલતા જતા યુગ વચ્ચે આજે પણ રેડિયોની લોકપ્રિયતા અકબંધ, મનોરંજન સાથે માહિતી અને વિશ્ર્વ સાથે પ્રત્યેક વ્યક્તિને જોડતો રેડિયો રૂપ બદલીને પણ સમાજનો બની રહ્યો છે અભિન્ન અંગ
યે આકાશવાણી હૈ…. રેડિયો સાંભળવો એક જમાનામાં અદભુત લાવવો હતો નાના બાળકોથી લઇ મોટેરા અને શિક્ષિતોથી લઈ ખેતરે કામ કરતા ખેડૂતોને દુનિયા સાથે જોડી પલેપલની માહિતી આપનાર સાધન તરીકે રેડિયો હંમેશાં તેનું સ્થાન જરૂરી રાખવામાં સફળ થયો છે હવે ડિજિટલ યુગ આવ્યું છે ત્યારે રેડિયના પણ રૂપ બદલશે અને ડિજિટલ રેડિયો હું ચલણ વખતે એફએમ ની જગ્યાએ હવે ડિશું ભારત નવા પ્રકારના રેડિયો માટે તૈયાર છે?ટેલિકોમ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા એ ભારતના એફએમ રેડિયો બ્રોડકાસ્ટર્સને ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ પર સ્થાનાંતરિત કરવા માટે તૈયારી શરૂ કરી છે અત્યારે તમામ ફોર્મેટ માં ડિજિટાઈઝેશન થઈ ચૂકી છે ત્યારે રેડિયો અને એફએમ સિગ્નલ ની જગ્યાએ ડિજિટલ ટેકનોલોજી ની આવશ્યકતા છે રેડિયો ન અપડેટ કરવાનજરૂર હોવાથી રેડિયોના ડિજિટાઈઝેશન માટે ચક્રો ગતિમાન કરવામાં આવ્યા છે. એફએમ ના ખાનગી બ્રોડકાસ્ટર ને એક રૂપ કરવા માટે ડિજિટલ રેડિયો પોલીસી આવશ્યક બની છે
ડિજિટલ થવાના ફાયદા શું છે?
અત્યારે દેશમાં રેડિયો સિગ્નલ ઓ ન લોગ મોડમાં ચાલે છે ડિજિટલ બ્રોડકાસ્ટની તુલનામાં તેની મર્યાદા હોવાથી રેડિયોનું ડિજિટાઇઝેશન જરૂરી બન્યું છે ડિજિટલ રેડિયો એક ફ્રિકવન્સી પર ત્રણથી ચાર ચેનલ ચલાવી શકે છે અને ઓડિયો ની ગુણવત્તા અને ઇસ્પેક્ટ્રમ ની ક્ષમતા પણ સુધરશ
પેપર ડિજિટલ બ્રોડકાસિ્ંટગ માટે ઇન-બેન્ડ ) અને આઉટ-ઓફ-બેન્ડ ( વિકલ્પોનું મૂલ્યાંકન કરે છે. ઇન-બેન્ડ સિસ્ટમ, જે હાલની એફએમ ફ્રીક્વન્સીઝનો ઉપયોગ કરે છે, તે ભારત માટે વધુ શક્ય માનવામાં આવે છે.ડિજિટલ ટેકનોલોજીથી એચડી રેડિયો વાહનો પોર્ટેબલ મોબાઈલ ફોન અને ફિક્સ રીસેપ્શન માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે જેનાથી સીમલેસ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ માં પણ સારી રીતે ચાલશે અને પ્રાદેશિક ટ્રાન્સમીટર માં તે પરાવર્તિત થઈ જતું હોવાથી પ્રવાસમાં સારી રીતે કાર્યક્ષમ બનશે
જૂન 2024 સુધીમાં, 113 શહેરોમાં 388 ઋખ રેડિયો ચેનલો કાર્યરત છે, જે 36 ખાનગી ઋખ બ્રોડકાસ્ટર્સ દ્વારા પ્રદાન કરવામાં આવી છે. જાહેર પ્રસારણકર્તા એઆઈઆર અને ખાનગી એફએમ સ્ટેશનો ઉપરાંત, ભારતમાં કોમ્યુનિટી રેડિયો સ્ટેશન્સ (સીઆરએસ) પણ છે, જે દરેક સ્થાનિક, સારી રીતે વ્યાખ્યાયિત સમુદાયને પૂરા પાડે છે. દરરોજના પ્રસારણની સાથે સાથે 499 કોમ્યુનિટી રેડિયો સ્ટેશનનો ડિજિટાઈઝેશન કરશે અને જાહેરાત ની આવક 2000 થી 2500સો કરોડની થવાનો અંદાજ છે.
ડિજિટલ રેડિયો માટેની તૈયારી શરૂ
ટેલિકોમ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા એ ભારતના એફએમ રેડિયો બ્રોડકાસ્ટર્સને ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ પર સ્થાનાંતરિત કરવા માટે પરામર્શ શરૂ કર્યો છે. આ દરખાસ્ત, ’ખાનગી રેડિયો બ્રોડકાસ્ટર્સ માટે ડિજિટલ રેડિયો બ્રોડકાસ્ટ પોલિસી ઘડવું’ શીર્ષકના પરામર્શ પેપરમાં દર્શાવેલ છે, જેનો હેતુ ડિજિટલ રેડિયોમાં સરળ સંક્રમણની સુવિધા માટે હિતધારકોનો પ્રતિસાદ એકત્રિત કરવાનો છે. એપ્રિલ 2024 માં, માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રાલય (ખઈંઇ) એ ભારતમાં રેડિયો પ્રસારણને આધુનિક બનાવવા માટે ઝછઅઈં નું માર્ગદર્શન માંગ્યું હતું, નોંધ્યું હતું કે ઋખ તબક્કો-ઈંઈંઈં નીતિઓને ડિજિટલ પ્રગતિ સાથે સંરેખિત કરવા માટે અપડેટ્સની જરૂર પડી શકે છે. ટ્રાઈએ અગાઉ 2018માં આવા અપડેટ્સની જરૂરિયાતને હાઈલાઈટ કરી હતી. તો ભારતમાં રેડિયો વ નો વિશાળ નેટવર્ક ઉપલબ્ધ જૂન 2024 સુધીમાં, 113 શહેરોમાં 388 ઋખ રેડિયો ચેનલો કાર્યરત છે, જે 36 ખાનગી ઋખ બ્રોડકાસ્ટર્સ દ્વારા સેવા આપવામાં આવી રહી છે . જાહેર પ્રસારણકર્તા એઆઈઆર અને ખાનગી એફએમ સ્ટેશનો ઉપરાંત, ભારતમાં કોમ્યુનિટી રેડિયો સ્ટેશન્સ (સીઆરએસ) પણ છે, જે દરેક સ્થાનિક, સારી રીતે વ્યાખ્યાયિત સમુદાયને પૂરા પાડે છે.
