- ચાર પુખ્ત વયના લોકો દ્વારા દાન કરાયેલ માનવ સ્વાદુપિંડના 109,881 થી વધુ વ્યક્તિગત કોષોની તપાસ કરી પ્રયોગ હાથ ધરાયો
ડાયાબિટીસ, ખુબ જ સર્વ સામાન્ય રોગ બની ગયો છે. મોટાભાગના ઘરોમાં ડાયાબિટીસના પેશન્ટો જોવા મળે છે.આ રોગ હાલમાં વિશ્વભરમાં લગભગ 830 મિલિયન લોકોને અસર કરી રહ્યો છે. અને તે વૈશ્વિક સ્તરે સૌથી ઝડપથી વિકસતી બિમારીઓમાંની એક છે. ત્યારે આ રોગના નિદાન માટે વિવિધ પરીક્ષાનો કરવામાં આવે છે. જે પરીક્ષાનો પૈકી એક પરીક્ષણ મુજબ હવે માત્ર એક જ ટેબલેટ થી ડાયાબિટીસના રોગનો ઈલાજ કરવો શક્ય બન્યો છે. જે વિશ્વભરના લાખો લોકો માટે તેની સારવારમાં પરિવર્તન લાવી શકે છે. જેમાં વૈજ્ઞાનિકો એક ક્રાંતિકારી ગોળી પર કામ કરી રહ્યા છે જે રોગના મૂળ કારણોને સંબોધીને ડાયાબિટીસને મટાડી શકે છે.
માઉન્ટ સિનાઈના સંશોધકોએ આ ગોળીને વાસ્તવિકતા બનાવવા માટે એક પગલું આગળ વધ્યું છે જે શરીરને ફરીથી ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરતા કોષો બનાવવા માટે મદદરૂપ થશે. જ્યારે સ્વાદુપિંડના બીટા કોષો ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરવામાં સક્ષમ ન હોય ત્યારે ડાયાબિટીસ વિકસે છે, જે રક્ત ખાંડના સંચાલન માટે આવશ્યક હોર્મોન છે. બંને પ્રકાર 1 અને પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસમાં, દર્દીઓ સક્રિય ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરતા બીટા કોષોમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો નોંધે છે. અત્યાર સુધી, દવાઓનો ઉપયોગ ડાયાબિટીસના લક્ષણોને સંચાલિત કરવા માટે કરવામાં આવતો હતો, પરંતુ હવે સંશોધકો આ નિર્ણાયક બીટા કોષોને ફરીથી ભરવા અને પુનજીર્વિત કરવાના માર્ગો શોધી રહ્યા છે જે ફરીથી ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરવાનું શરૂ કરી શકે છે.
2015 માં, માઉન્ટ સિનાઈના સંશોધકોએ હાર્મિનની ઓળખ કરી, જે ઉઢછઊં1અ અવરોધકોની દવા છે, જે ઇન્સ્યુલિન-ઉત્પાદક માનવ બીટા સેલ રિજનરેશનને સક્રિય કરવામાં સક્ષમ છે. તેમના અગાઉના તારણો પર આધારિત, સંશોધન ટીમે 2019 અને 2020 માં નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી, શોધ્યું કે હાર્મિન જીએલપી-1 રીસેપ્ટર એગોનિસ્ટ્સ જેમ કે સેમગ્લુટાઈડ અને એક્સેનાટાઈડ સાથે બીટા સેલ રિજનરેશનને વેગ આપવા માટે કામ કરી શકે છે.
જુલાઈ 2024 સુધીમાં, તેમના અભ્યાસોએ ગ્રાઉન્ડબ્રેકિંગ પરિણામો જાહેર કર્યા જેમાં એકલા હાર્મિનએ માનવ બીટા સેલ માસમાં 300% નો વધારો કર્યો, અને જ્યારે ઓઝેમ્પિક જેવા ૠકઙ-1 રીસેપ્ટર એગોનિસ્ટ સાથે જોડી બનાવવામાં આવે, ત્યારે તેનો વધારો 700% સુધી પહોંચ્યો છે. એક ઉત્તેજક શોધમાં, સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું કે આલ્ફા કોશિકાઓ, અન્ય પ્રકારનો સ્વાદુપિંડનો કોષ જે પ્રકાર 1 અને પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસ બંનેમાં જોવા મળે છે, તે સંભવિતપણે ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરતા બીટા કોષોમાં પરિવર્તિત થઈ શકે છે.
આ પ્રયોગ સિંગલ-સેલ આરએનએ સિક્વન્સિંગ તકનીકનો ઉપયોગ કરીને, સંશોધકોએ ચાર પુખ્ત વયના લોકો દ્વારા દાન કરાયેલ માનવ સ્વાદુપિંડના 109,881 થી વધુ વ્યક્તિગત કોષોની આનુવંશિક પ્રવૃત્તિની તપાસ કરી હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો. આ અદ્યતન ટેકનિક દર્શાવે છે કે “સાયકલિંગ આલ્ફા કોષો” માં ઇન્સ્યુલિન ઉત્પન્ન કરતા બીટા કોષોમાં રૂપાંતરિત થવાની ક્ષમતા હોઈ શકે છે. સ્વાદુપિંડના ટાપુઓમાં આલ્ફા કોશિકાઓ સૌથી વધુ પુષ્કળ પ્રમાણમાં સેલ પ્રકાર હોવાથી, જો પરિવર્તન પ્રક્રિયાને અસરકારક રીતે સંચાલિત કરી શકાય તો નવા બીટા કોષો ઉત્પન્ન કરવા માટે તેઓ નિર્ણાયક સ્ત્રોત બની શકે છે. માઉન્ટ સિનાઈ ટીમ હવે માનવ અજમાયશમાં જવા માટે તૈયાર છે. આ સાથે આ અંગે માઉન્ટ સિનાઈ ડાયાબિટીસ, ઓબેસિટી અને મેટાબોલિઝમ ઈન્સ્ટિટ્યૂટના ડાયરેક્ટર ડો. એન્ડ્રુ એફ. સ્ટુઅર્ટ કહે છે, “એક સાદી ગોળી, કદાચ સેમગ્લુટાઈડ જેવી ૠકઙ1છઅ સાથે, ડાયાબિટીસવાળા લાખો લોકોને સસ્તું અને સ્કેલેબલ છે.” આ અભ્યાસ જર્નલ સેલ રિપોર્ટ્સ મેડિસિનમાં પ્રકાશિત થયો હતો.
