માત્ર માણસો જ નહીં પણ પાળેલા કૂતરા પણ હતાશા અને ચિંતામાંથી પસાર થાય છે. માનવી તેની લાગણીઓ અને ઉદાસી વ્યક્ત કરવામાં સક્ષમ છે અને સારવારની મદદથી રાહત પણ અનુભવે છે, પરંતુ કૂતરા સાથે આવું નથી થતું. તો શું આપણે આપણા પાલતુ કૂતરાના વર્તન પરથી સમજી શકીએ છીએ કે તેઓ ડિપ્રેશન અથવા ચિંતાથી પીડાય છે અથવા આપણે તેમને ઉદાસી અથવા હતાશામાંથી બચાવી શકીએ? જવાબ છે “હા”. ચાલો જાણીએ કેવી રીતે.
કૂતરાઓની લાગણીઓ પર એક સંશોધન હાથ ધર્યું હતું, જેનાથી આપણને ઘણી માહિતી મળી શકે છે. આ સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું કે માનવ મગજની જેમ કૂતરાઓનું મગજ પણ આવી નકારાત્મક લાગણીઓથી પ્રભાવિત થાય છે અને તેઓ પણ માણસોની જેમ જ ડિપ્રેશન અથવા ચિંતાનો અનુભવ કરે છે.
પાલતુ કૂતરાઓમાં ડિપ્રેશનના લક્ષણો ઘણી જુદી જુદી રીતે દેખાય છે. જ્યારે તે પોતાનો ખાસ સાથી ગુમાવે છે, ત્યારે તેને ભૂખ નથી લાગતી, તે આખો સમય સૂતો રહે છે અથવા હતાશ રહે છે, તેના માલિક પાસેથી વધુ નિકટતા અથવા પ્રેમ માંગે છે, તે ઘરની તે જગ્યાઓની વારંવાર મુલાકાત લે છે જ્યાં તેનો સાથી રહેતો હતો, ફરીથી વિચિત્ર અવાજો કરે છે અને, પોટી જવું કે ઘરમાં અહી-ત્યાં પેશાબ કરવો વગેરે આવા લક્ષણો દેખાય છે.
ઘણા કૂતરાઓમાં, આવા લક્ષણો વય સાથે વધે છે. ખાસ કરીને જો પાલતુની ઉંમર 8 વર્ષથી વધુ હોય, તો તેનું મગજ ઘણી બધી બાબતોને ભૂલી જવા લાગે છે, જેને કેનિંગ કોગ્નિટિવ ડિસફંક્શન સિન્ડ્રોમ પણ કહેવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં તેને ખાસ કાળજીની જરૂર છે. જો તમને લાગે કે તમારો કૂતરો ડિપ્રેશનથી પીડિત છે, તો તેના લક્ષણો પર ધ્યાન આપવું જરૂરી છે.
પાળેલા શ્વાન ઘણા કારણોસર ડિપ્રેશનમાં જાય છે. મુખ્ય કારણો વિશે વાત કરીએ તો, લાંબા સમયથી બીમાર રહેવું, પીડા સહન કરવી, એકલતા, માનસિક અથવા શારીરિક પ્રવૃત્તિનો અભાવ, એકવિધ જીવન જીવવું, ઘર બદલવું, પરિવારમાં નવા સભ્યનું આગમન, માલિક ઘરથી દૂર રહેવું.
જો તમે તમારા પાલતુ કૂતરાને હતાશા અને ચિંતાથી દૂર રાખવા માંગો છો, તો કેટલાક ઉપાયો છે. તમે તેના માટે રમવાનો સમય બનાવો અને તેની સાથે પાર્ક વગેરેમાં રમો, તમે તેની સાથે રમવા માટે ઘરે અન્ય પાલતુ લાવી શકો છો, તેને વ્યસ્ત રાખવાનો પ્રયાસ કરી શકો છો, તેના ખોરાક પર ધ્યાન આપો, તેને એકલા સમય આપો જેમાં તેમને એકલા મૂકી એને જે કરવાનું મન થાય એ કરવા દો. તેમની સાથે ગેરવર્તન ન કરવું, શક્ય હોય ત્યાં સુધી તેમની સાથે પ્રેમથી વાત કરો, તેમને તમારા ખોળામાં લઈને પ્રેમથી પંપાળો.
