- આઈપીસીની કલમ 304-એ અને 338 હેઠળના કેસમાં સજામાં ઘટાડો કરતી સર્વોચ્ચ અદાલત
તાજેતરમાં સર્વોચ્ચ અદાલતે એક મોટરસાઇકલની પાછળ બેસેલી વ્યક્તિના મોતના કિસ્સામાં ચાલકને છોડી દેવાનો આદેશ આપ્યો હતો અને તેની બેદરકારીપૂર્વક ડ્રાઇવિંગને કારણે તેની સજાનો સમયગાળો ઘટાડીને કસ્ટડી દરમિયાન તેણે પહેલેથી જ ભોગવી લીધાનું નોંધ્યું હતું.
આઈપીસીની કલમ 304 એ અને 338 હેઠળ કોઈ લઘુત્તમ સજા નિર્ધારિત નથી તે નોંધીને, જસ્ટિસ હૃષિકેશ રોય અને જસ્ટિસ સતીશ ચંદ્ર શર્માની બનેલી બેન્ચે સુરેન્દ્રન અને પોલીસ સબ ઈન્સ્પેક્ટરના કેસ પર આધાર રાખ્યો હતો. હાલના કેસમાં અપીલકર્તાની 10.05.2024 ના રોજ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને તે લગભગ 117 દિવસની કસ્ટડીમાં હતો.
અપીલકર્તાને માર્ગ અકસ્માતના સંબંધમાં ભારતીય દંડ સંહિતાની કલમ 279, 337, 338, અને 304(એ) હેઠળ સજાપાત્ર અપરાધો માટે દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યો હતો. આરોપી સામે આરોપ એવો હતો કે તેણે બેદરકારીથી મીની લોરી હંકારી હતી અને સામેથી આવતી મોટરસાયકલ સાથે મીની લોરી અથડાઈ હતી. જેના લીધે મોટરસાયકલની પાછળ બેસેલી વ્યક્તિનું મોત થયું હતું.
અરજદાર સામેનો મુખ્ય આરોપ મીની લોરીના બેદરકારીથી ડ્રાઇવિંગને કારણે મૃત્યુનું કારણ બને છે જેના પરિણામે મોટરસાઇકલના પાછળથી સવારનું મૃત્યુ થયું હતું. આઈપીસીની કલમ 304(એ) અને કલમ 338 હેઠળ દોષિત ઠેરવવા માટે, કોઈ લઘુત્તમ સજા નિર્ધારિત નથી પરંતુ સજાની મુદત 2 વર્ષ સુધી લંબાવી શકાય છે. સજા કોઈપણ કેદની મુદત વિના દંડ સુધી પણ મર્યાદિત હોઈ શકે છે. આઈપીસીની કલમ 279 અને 337 હેઠળના ગુના માટે, નિર્ધારિત મહત્તમ સજા 6 મહિના છે અને સજા પણ માત્ર દંડ થઈ શકે છે.
હાઈકોર્ટે સંજોગો અને ભૌતિક પુરાવાઓને ધ્યાનમાં લીધા પછી અયોગ્ય ચુકાદામાં દોષિત ઠરાવીને અપીલ કરનારને 6 મહિનાની સાદી કેદની સજા ફટકારી હતી. પીડિતના પરિવારને વળતર આપવાની ઓફર કરતા તેના વકીલ દ્વારા આપવામાં આવેલી ખાતરીના આધારે આરોપીને રૂ. 2.5 લાખનું વળતર ચૂકવવાનું પણ કહેવામાં આવ્યું હતું.
સુપ્રીમ કોર્ટે હાઈકોર્ટના અસ્પષ્ટ ચુકાદામાં ફેરફાર કર્યો હતો જ્યારે તે કસ્ટડીમાં હતો ત્યારે તેને પહેલેથી જ ભોગવેલી સજાની અવધિમાં ઘટાડો કર્યો હતો. ઉપરાંત, કોર્ટે મૃતકના પરિવારને ચૂકવવાપાત્ર વળતરની રકમ રૂ.2.50 લાખથી થી ઘટાડીને રૂ. 50, 000 કરી દેવા આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો.