PNB કૌભાંડમાં લેટર ઓફ અંડરટેકિંગ્સ (LoUs)ના દુરુપયોગને કારણે ઇમ્પોર્ટ ફાઇનાન્સ પર ઘણા અંકુશ મૂકી દેવાયા છે. દેશની ઔદ્યોગિક અને ગ્રાહક જરૂરિયાતોના સપ્લાય માટે ઇમ્પોર્ટ ફાઇનાન્સ ચાવીરૂપ છે, પણ નીરવ મોદી કેસને પગલે એક્સિસ બેન્ક, કેનરા બેન્ક અને IDBI બેન્કે LoUs ઇશ્યૂ કરવામાં કાપ મૂક્યો છે અથવા કેટલીક કેટેગરીમાં તે બિલકુલ બંધ કરી દીધા છે.
કેટલીક બેન્કોએ LoUs માટે વધુ દસ્તાવેજ માંગવાનું શરૂ કર્યું છે અને ગ્રાહકોને આ દસ્તાવેજ બે દિવસ અગાઉ સુપરત કરવા તાકીદ કરી છે. સામાન્ય રીતે LoUs ૧૫-૩૦ મિનિટમાં ઇશ્યૂ કરવામાં આવે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, આયાતકારોએ ડોલર ખરીદવા માટે ધસારો કર્યો હતો. તેને લીધે રૂપિયાના મૂલ્યમાં મોટો ઘટાડો નોંધાયો હતો.
ભંડોળની અછતને કારણે આયાતકારોને વિદેશી સપ્લાયર્સનાં નાણાં ચૂકવવા સ્થાનિક હાજર અને વાયદા બજારમાં ડોલર ખરીદવાની ફરજ પડી હતી. કોટક સિક્યોરિટીઝના કરન્સી એનાલિસ્ટ અનિંદ્ય બેનરજીએ જણાવ્યું હતું કે, નિયંત્રણો વધવાથી આયાતકારોને ટ્રેડ ફાઇનાન્સ મેળવવામાં મુશ્કેલી નડી રહી છે.
આયાતકારોના મતે નિયમમાં ફેરફાર થશે તો આયાતમાં વિલંબ થશે અને ટ્રેડ ફાઇનાન્સનો ખર્ચ પણ વધશે. એક વરિષ્ઠ ફોરેક્સ ક્ધસલ્ટન્ટ કે એન ડેએ જણાવ્યું હતું કે, બેન્કો દ્વારા LoUs ઇશ્યૂ કરવાનો ઇનકાર તેમજ વિદેશી બ્રાન્ચ દ્વારા અગાઉની ઓફર્સના કોલ બેકથી પ્રામાણિક આયાતકારો અચાનક મુશ્કેલીમાં મુકાયા છે.
આયાતકારો હાજર અને વાયદા બજારમાંથી વધારાના ડોલર ખરીદી રહ્યા છે. ટ્રેડ ફાઇનાન્સના રોલઓવરની ગેરહાજરીને કારણે તેમણે ઘણા કિસ્સામાં તાત્કાલિક પેમેન્ટ કરવાનો વારો આવ્યો છે. આયાતકારો વિદેશમાંથી ટૂંકા ગાળાનું ધિરાણ નહીં મેળવે ત્યાં સુધી રૂપિયો દબાણમાં રહેશે.
ભારતીય બેન્કોની કેટલીક વિદેશી શાખાએ પણ અગાઉની ઓફર્સ કોલ બેક કરી હોવાના અથવા અગાઉ ઇશ્યૂ કરેલા LoUs રદ કર્યા હોવાના અહેવાલ હતા. આ સમસ્યાથી માત્ર જેમ્સ-જ્વેલરી સેક્ટર જ નહીં, અન્ય ક્ષેત્રના આયાતકારો પર પણ પ્રતિકૂળ અસર થઈ હતી. જેમાં કેમિકલ્સ, કમ્પ્યુટર પેરિફેરલ્સ સહિતની કંપનીઓ સામેલ હતી. એક્સિસ બેન્કે ગ્રાહકોને LoUs માટે ૨-૩ દિવસ વહેલી વ્યવસ્થા કરવા જણાવ્યું હતું. BoBએ મંગળવારે પત્ર લખી તમામ ઝોનના વડાને આયાતકાર વતી બેન્કો કે વિદેશી સપ્લાયર્સને લેટર્સ ઓફ કમ્ફર્ટ (LoC) અથવા LoUs ઇશ્યૂ નહીં કરવા જણાવ્યું છે. બેન્કના સિનિયર એક્ઝિક્યુટિવ્સના જણાવ્યા અનુસાર તેમણે આગોતરી નોટિસ વગર ગેરરીતિની ચકાસણી કરવા બે કલાક માટે સિસ્ટમ બંધ રાખી હતી. જોકે, BoBની સ્પષ્ટતા ઘણી મોડી આવી હતી અને સમાચાર ઝડપથી પ્રસરી ગયા હતા. તેને લીધે અન્ય બેન્કોને નિયમો તપાસવાની ફરજ પડી હતી અને આયાતકારોએ ખરીદીના હેજિંગ માટે ફોરેક્સ માર્કેટમાં ધસારો કર્યો હતો.
