ઘણા તો અજાણ્યા દેશોમાં બીજાના કાવતરાનો ભોગ બન્યા, તેવા લોકોને સરકારે પરત લાવવા ધ્યાન દેવાની જરૂર
દર વર્ષે મોટી સંખ્યામાં ભારતીયો વિદેશ જાય છે. 2021ના આંકડા અનુસાર, વિશ્વના અન્ય દેશોમાં રહેતા લગભગ 1.34 કરોડ ભારતીયોમાંથી સૌથી વધુ 87.51 લાખ ભારતીયો એકલા ખાડી દેશોમાં રહે છે. લાખો ભારતીયો વિદેશ જવાનું સપનું જુએ છે અને તેમાંથી ઘણા તેમાં સફળ પણ થાય છે, પરંતુ ત્યાં વધુ સારું જીવન શોધવાને બદલે, કેટલાક લોકો વિવિધ ગુનાઓમાં ફસાયેલા હોવાને કારણે જાણ્યે-અજાણ્યે જેલમાં જાય છે. વિદેશ મંત્રાલયના તાજેતરના આંકડા મુજબ, હત્યા, ઘરેલું હિંસા, ડ્રગ્સની હેરાફેરી, વંશીય હિંસા, ઉચાપત, ચેક બાઉન્સ, માનવ તસ્કરી, બળાત્કાર, ગેરકાયદેસર પ્રવેશના ગુનામાં 8441થી વધુ ભારતીય કેદીઓ વિશ્વના 69 દેશોની જેલોમાં છે. તેમાંથી સૌથી વધુ 4389 ભારતીયો એકલા ગલ્ફ દેશો એટલે કે યુએઇ , સાઉદી અરેબિયા, કતાર, કુવૈત, બહેરીન અને ઓમાનની જેલમાં બંધ છે.
તેમાંથી 1858 ભારતીયો યુએઇની જેલોમાં બંધ છે. કોઈપણ દેશની જેલમાં બંધ ભારતીયોની આ સૌથી વધુ સંખ્યા છે અને તેમાં 40 મહિલાઓ પણ સામેલ છે. આરબ દેશો પછી નેપાળમાં ભારતીય કેદીઓ અથવા અન્ડરટ્રાયલ્સની બીજી સૌથી મોટી સંખ્યા છે જ્યાં 1222 ભારતીયો બંધ છે.આંકડાઓ અનુસાર, 19 દેશોની જેલોમાં ઓછામાં ઓછી 115 ભારતીય મહિલાઓ જેલની સજા ભોગવી રહી છે. ફિનલેન્ડમાં એક ભારતીય મહિલા ડ્રગ્સની હેરાફેરીના આરોપમાં જેલમાં બંધ છે.
અમેરિકાની જેલમાં 261 ભારતીયો ટ્રાયલ હેઠળ છે અને દોષિત છે. ઈટાલીમાં આ સંખ્યા 244 અને ઈંગ્લેન્ડમાં 219 છે. તે પછી ચીનમાં 203, ઓસ્ટ્રેલિયામાં 105, જર્મનીમાં 92, ભૂટાનમાં 69, બાંગ્લાદેશમાં 59, સિંગાપોરમાં 51, સાયપ્રસમાં 44, સ્પેનમાં 40, ફિલિપાઇન્સમાં 36, જોર્ડનમાં 30, શ્રીલંકામાં 29, ફ્રાન્સમાં 29, કેનેડામાં 23, ગ્રીસમાં 22, મ્યાનમારમાં 21, પોર્ટુગલમાં 20, ઇન્ડોનેશિયામાં 20, નાઇજીરીયામાં 18, માલદીવમાં 11 , થાઈલેન્ડમાં 10 અને સ્વીડનમાં 2 લોકો જેલમાં બંધ છે.સૌથી વધુ નાગરિકોને વિદેશ મોકલનારા રાજ્યોમાંથી એક કેરળના લોકો પાસે દેશમાં સૌથી વધુ 1.12 કરોડ પાસપોર્ટ છે. એવું કહેવાય છે કે પશ્ચિમ એશિયાના દેશોમાં ઘણા કેરળવાસીઓ કેદ છે, જેમને નાના કેસોમાં ફસાવી દેવામાં આવ્યા છે.
હવે કેરળ સરકાર તેમના વિશે ડેટા એકત્રિત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે અને વિદેશી જેલમાં બંધ તેના નાગરિકોને કાનૂની સહાય પૂરી પાડવા માટે ’માઇગ્રન્ટ એઇડ સેલ’ની પણ સ્થાપના કરી છે. દરમિયાન વિદેશ રાજ્ય મંત્રી વી. મુરલીધરને લોકસભામાં એક લેખિત જવાબમાં જણાવ્યું હતું કે વિદેશની જેલોમાં ઓછામાં ઓછા 3403 ભારતીય નાગરિકો છે જેમની સ્થિતિ સ્પષ્ટ નથી.
ભારતના એવા ઘણા દેશો સાથે સારા સંબંધો છે જ્યાં ભારતીય કેદીઓ બંધ છે. તેથી, કેન્દ્ર સરકારે આ મામલો સંબંધિત સરકારો સાથે ઉઠાવવો જોઈએ અને એવો નિર્ણય લેવો જોઈએ કે જેથી કરીને તેમની અજ્ઞાનતા અથવા અજાણતા ગુનાના કારણે જેલમાં બંધ ભારતીયોને મુક્ત કરી શકાય. આ સિવાય કેરળ સરકારની જેમ અન્ય રાજ્યોમાં પણ ’માઈગ્રન્ટ હેલ્પ સેલ’ની સ્થાપના કરવી જોઈએ.
