ચણા મસાલા એ એક લોકપ્રિય અને સ્વાદિષ્ટ ઉત્તર ભારતીય વાનગી છે જે સમૃદ્ધ અને ક્રીમી ટામેટા આધારિત ચટણીમાં રાંધેલા ચણા સાથે બનાવવામાં આવે છે. “ચણા” નામનો અર્થ હિન્દીમાં ચણા થાય છે, અને “મસાલા” એ વાનગીમાં વપરાતા મસાલાના મિશ્રણનો સંદર્ભ આપે છે. ચણા મસાલા એ ઘણા ભારતીય ઘરો અને રેસ્ટોરાંમાં મુખ્ય છે, અને ઘણીવાર તેને બાસમતી ચોખા, નાન બ્રેડ અથવા રોટલી સાથે પીરસવામાં આવે છે. આ વાનગી તેના બોલ્ડ અને સુગંધિત સ્વાદ માટે જાણીતી છે, જે જીરું, ધાણા, ગરમ મસાલા અને આમચૂર પાવડર સહિતના મસાલાના મિશ્રણમાંથી આવે છે.
જો તમારે કંઈક મસાલેદાર અને તીખું બનાવવું હોય તો તમે ઘરે ચણા મસાલો બનાવી શકો છો. તે બનાવવું ખૂબ જ સરળ છે અને 10 મિનિટમાં તૈયાર થઈ જાય છે. તમે તેને રોટલી, નાન વગેરે સાથે પણ ખાઈ શકો છો. મેં આ ચણાનો મસાલો અહીં ગ્રેવી વગર બનાવ્યો છે, તમે તેને ખાઈ શકો છો. ગ્રેવી તો ચાલો જોઈએ કે આ ચણા મસાલો કેવી રીતે બને છે અને તેને બનાવવા માટે કઈ કઈ ખાદ્ય સામગ્રી જોઈએ છે.
સામગ્રી:-
ગ્રામ – 100 ગ્રામ
તેલ – 3 ચમચી
જીરું – 1/2 ચમચી
કઢી પત્તા – 5-6
ડુંગળી – 1
લીલા મરચા – 3
આદુ લસણની પેસ્ટ (આદુ લસણની પેસ્ટ)- 1/2 ચમચી
મરચું પાવડર – 1 ચમચી
ધાણા પાવડર – 1/2 ચમચી
મીઠું – સ્વાદ મુજબ
ગરમ મસાલો – 1 ચમચી
નારિયેળ પાવડર – 1 ચમચી
લીંબુનો રસ – 2 ચમચી
કોથમીરનું પાન
તૈયારી કરવાની રીત:-
સૌ પ્રથમ તવાને ગેસ પર મૂકો અને તેમાં તેલ અને જીરું ઉમેરો. પછી તેમાં કઢી પત્તા ઉમેરો અને પછી ડુંગળી અને લીલા મરચાં નાખીને થોડીવાર સાંતળો. ત્યાર બાદ તેમાં આદુ લસણની પેસ્ટ, મરચું પાવડર, ધાણા પાવડર અને થોડું મીઠું નાખીને થોડીવાર સાંતળો. પછી તેમાં ચણા ઉમેરીને તળી લો. હવે તેમાં થોડું પાણી ઉમેરો. ત્યારબાદ તેમાં નારિયેળ પાવડર અને ગરમ મસાલો નાખીને ઢાંકીને 5 મિનિટ પકાવો. ત્યાર બાદ તેમાં લીંબુનો રસ અને નારિયેળ પાવડર નાખી ગેસ બંધ કરી દો. જો તમે ઈચ્છો તો તેમાં થોડું દહીં ઉમેરી શકો છો, હવે તમે તેને ગરમાગરમ પુરી કે રોટલી સાથે ખાઈ શકો છો.
આરોગ્ય લાભો:
- ઉચ્ચ પ્રોટીન: ચણા મસાલા પ્રોટીનનો ઉત્તમ સ્ત્રોત છે, જે તેને શાકાહારીઓ અને વેગન માટે ઉત્તમ વિકલ્પ બનાવે છે.
- ફાઈબરથી ભરપૂર: ચણા મસાલામાં રહેલા ચણામાં ડાયેટરી ફાઈબરનું પ્રમાણ વધુ હોય છે, જે કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરને ઓછું કરવામાં મદદ કરી શકે છે અને પાચન સ્વાસ્થ્યને પ્રોત્સાહન આપે છે.
- એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો: ચણા મસાલામાં ટામેટાં અને મસાલામાં એન્ટીઑકિસડન્ટ ગુણધર્મો છે, જે કોષોને નુકસાન સામે રક્ષણ કરવામાં મદદ કરી શકે છે અને ક્રોનિક રોગોના જોખમને ઘટાડી શકે છે.
- બળતરા વિરોધી અસરો: ચણા મસાલામાં રહેલા મસાલા, જેમ કે જીરું અને ધાણા, બળતરા વિરોધી અસરો ધરાવે છે, જે બળતરા ઘટાડવામાં અને એકંદર આરોગ્યને સુધારવામાં મદદ કરી શકે છે.
પોષક માહિતી (દર સર્વિંગ):
- કેલરી: 250-300
- પ્રોટીન: 15-20 ગ્રામ
- ચરબી: 10-12 ગ્રામ
- સંતૃપ્ત ચરબી: 1-2 ગ્રામ
- કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ: 30-35 ગ્રામ
- ફાઇબર: 8-10 ગ્રામ
- ખાંડ: 5-6 ગ્રામ
- સોડિયમ: 400-500mg
- કોલેસ્ટ્રોલ: 0-5mg
વિટામિન્સ અને ખનિજો:
- વિટામિન A: દૈનિક મૂલ્યના 10-15% (DV)
- વિટામિન સી: ડીવીના 20-25%
- કેલ્શિયમ: DV ના 5-6%
- આયર્ન: DV ના 10-15%
