- વેપાર માટે અખાતી દેશો ભારતના મોટા ભાગીદાર: 90 લાખ ભારતીયો 6 અખાતી દેશોમાં રહે છે, તેઓ દ્વારા મોકલાતું હૂંડિયામણ અર્થતંત્ર માટે બુસ્ટર: તેલ અને ગેસ માટે પણ ભારતને તમામ રીતે મદદરૂપ થાય છે આ દેશો
National News : મોદીની ગલ્ફ દેશો સાથેની નિકટતા વિશ્વ આખાની નજરે છે. ત્યારે મોદીની આ કુટનીતિની પાછળનું કારણ પણ રસપ્રદ છે. વેપાર માટે અખાતી દેશો ભારતના મોટા ભાગીદાર છે. 90 લાખ ભારતીયો 6 અખાતી દેશોમાં રહે છે, તેઓ દ્વારા મોકલાતું હૂંડિયામણ અર્થતંત્ર માટે બુસ્ટર ડોઝ જેવું છે. તેલ અને ગેસ માટે પણ આ દેશો ભારતને તમામ રીતે મદદરૂપ થાય છે આ સહિતના કારણોસર અખાતી દેશો સાથે મોદીએ સંબંધો વિકસાવ્યા છે. જે દેશના વિકાસમાં અત્યારે ખૂબ કામ આવી રહ્યા છે.
પીએમ મોદીએ હમણાં જ ગલ્ફની તેમની તાજેતરની મુલાકાત પૂરી કરી હતી. વ્યૂહાત્મક રીતે ગલ્ફ સાથે ભારતના સંબંધો ક્યારેય સારા નહોતા. પણ છેલ્લા 10 વર્ષોમાં ચિત્ર બદલાયું છે. ગલ્ફ કોઓપરેશન કાઉન્સિલમાં જોડાયેલ બહેરીન, કુવૈત, ઓમાન, કતાર, સાઉદી અરેબિયા અને સંયુક્ત આરબ અમીરાતમાં લગભગ 90 લાખ ભારતીયો રહે છે.આ દેશોમાં બિન-નિવાસી ભારતીયો (એનઆરઆઈ) અને ભારતીય મૂળના વ્યક્તિઓ (પીઆઈઓ) મળીને ભારત માટે રેમિટન્સના સૌથી મોટા સ્ત્રોતનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. 2021-22માં ભારતને મળેલા 90 બિલિયન ડોલરમાં ગલ્ફ દેશોનો લગભગ 30% હિસ્સો હતો જેમાં યુએઇનો હિસ્સો 18% હતો.
ઇરાક સહિતના ગલ્ફ દેશો ભારત માટે તેલ અને ગેસનો એક મહત્વપૂર્ણ અને વિશ્વસનીય સ્ત્રોત છે, જે ભારતની લગભગ 60% તેલ જરૂરિયાતો પૂરી પાડે છે. કતાર એલએનજી અને એલપીજી બંનેનો ભારતનો સૌથી મોટો સ્ત્રોત છે. ભારતના વિસ્તૃત પડોશનો એક ભાગ, ગલ્ફ દેશોનો બ્લોક એકંદરે ભારતનો સૌથી મોટો વેપારી ભાગીદાર છે. સાઉદી અરેબિયા પછી યુએઇ ભારતનું ત્રીજું સૌથી મોટું વેપારી ભાગીદાર છે. ભારતમાં વિશાળ મુસ્લિમ સમુદાયને જોતાં, તે આરબ વિશ્વ સાથે મજબૂત સંબંધો રાખવા માટે નવી દિલ્હીના હિતોને પણ સેવા આપે છે. આમાંના કેટલાક મૈત્રીપૂર્ણ રાજ્યોની હાજરી પણ ઓર્ગેનાઈઝેશન ઓફ ઈસ્લામિક કોઓપરેશનમાં પાકિસ્તાન-પ્રાયોજિત ભારત વિરોધી એજન્ડાને હળવી કરવામાં મદદ કરે છે.
ગલ્ફ સાથે ભારતની જોડાણમાં તાજેતરના વર્ષોમાં પરિવર્તન આવ્યું છે, જેનો પુરાવો વેપાર, રોકાણ અને સંરક્ષણ સંબંધોમાં વધારો થયો છે. તે એક વિશ્વસનીય ભાગીદાર તરીકે ભારતની સ્વીકૃતિ પણ છે જે કોઈપણ આંતર-જીસીસી તકરાર અથવા દુશ્મનાવટમાં દખલ કરતું નથી.
ભારતના ઇનવર્ડ રેમિટન્સમાં ગલ્ફ દેશોનો હિસ્સો લગભગ 30% હતો 5 ગલ્ફ રાષ્ટ્રો (યુએઈ, સાઉદી અરેબિયા, કુવૈત, ઓમાન, તતાર) ભારત માટે રેમિટન્સના ટોચના 10 સ્ત્રોતોમાં સામેલ છે. જ્યારે યુએસ એકમાત્ર સૌથી મોટો સ્ત્રોત છે, ત્યારે બહેરીન સહિતના ગલ્ફ દેશો ભારત માટે સૌથી વધુ રેમિટન્સનો હિસ્સો ધરાવે છે.
યુએઇ, ભારત માટે ચોથા સૌથી મોટા ફોરેન ડાયરેક્ટ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ સ્ત્રોતે ભારતના ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સેક્ટરમાં 75 બિલિયન ડોલરનું રોકાણ કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. નોંધપાત્ર રીતે, ગયા વર્ષે શ્રીનગરમાં પ્રથમ ભારત-યુએઇ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ સમિટ યોજાઈ હતી જ્યાં ઇએમએએઆર જૂથે જણાવ્યું હતું કે તે ત્યાંના કોમર્શિયલ કોમ્પ્લેક્સમાં રૂ. 500 કરોડનું રોકાણ કરશે.
મોદીએ વડાપ્રધાન તરીકેના કાર્યકાળમાં ગલ્ફ દેશોની 13 વખત મુલાકાત કરી
વડાપ્રધાન તરીકેના તેમના 10 વર્ષના કાર્યકાળમાં નરેન્દ્ર મોદીએ ગલ્ફ દેશોની 13 મુલાકાતો કરી છે, જેમાંથી સાત મુલાકાત એકલા યુએઇની છે. તેમની તાજેતરની મુલાકાતમાં, તેમણે યુએઇના પ્રથમ હિન્દુ મંદિરનું ઉદ્ઘાટન પણ કર્યું હતું. આ દરેક મુલાકાતો વેળાએ ત્યાં વસતા ભારતીયો માટે ઉત્સાહનું વાતાવરણ સર્જ્યું છે. વડાપ્રધાને પેલેસ્ટાઈન જતાં ઈરાન, ઈજિપ્ત અને જોર્ડનની પણ યાત્રા કરી છે, તેણે મધ્ય પૂર્વની 15 યાત્રાઓ કરી છે.
ભારતની સુરક્ષા માટે પણ ગલ્ફ દેશોની ભૂમિકા મહત્વની
સાઉદી અરેબિયા અને યુએઇ જેવા દેશો હવે તેના આરબ ભાગીદારો સાથે કાશ્મીર મુદ્દા પર પાકિસ્તાનના સતત કોરડા મારવા છતાં આતંકવાદ પર ભારતની ચિંતાઓ પ્રત્યે વધુ પ્રતિભાવશીલ બન્યા છે. વિશ્વાસના પરિબળમાં સુધારો થવાથી સુરક્ષા સંબંધો અને પડદા પાછળની ગુપ્ત માહિતી અને રાજદ્વારી દાવપેચ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે. આઠ ભૂતપૂર્વ ભારતીય નૌકાદળના કર્મચારીઓની કતાર દ્વારા મુક્તિ તેને તેના પરિણામ તરીકે જોવામાં આવે છે. હવે આતંકવાદ વિરોધી, સંરક્ષણ ઉદ્યોગો અને ક્ષમતા નિર્માણ અને સંયુક્ત લશ્કરી કવાયતો યોજવામાં ગાઢ સહકાર છે. જો ઓમાને ભારતને વ્યૂહાત્મક ડોકમ બંદર સુધી પહોંચવાની મંજૂરી આપી છે, તો સાઉદી ક્રાઉન પ્રિન્સ એ તેમની 2019ની ભારત મુલાકાત વખતે 100 બિલિયન ડોલરના રોકાણનું વચન આપ્યું હતું.
