આહારમાં બાજરી, જુવાર, રાગી અને નાગલીનો વપરાશ વધે તે માટે સરકારના સતત પ્રયાસો
તાજેતરમાં, યુનાઇટેડ નેશન્સે વર્ષ 2019 માં ભારત સરકારની ભલામણ બાદ વર્ષ2023ને બાજરીનું આંતરરાષ્ટ્રીય વર્ષ” તરીકે જાહેર કર્યું. આ સિદ્ધિની ઉજવણી કરવા ધાન્ય પાકો અંગેની જાગૃતિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કેટલાક મહાનુભાવો અને સાથી સંસદસભ્યો સાથે એક ભોજન સમારંભ યોજ્યો. જેમાં ધાન્ય પાકોની પરંપરાગત વાનગીઓ પીરસીને લોકોને પણ આ તરફ વળવાની અપીલ કરાઈ હતી.
બાજરી એ પરંપરાગત ભારતીય ભોજનનો એક આવશ્યક ભાગ છે અને ભારત સરકાર દ્વારા જાગરૂકતા વધારવા અને રોજિંદા આહારમાં બાજરીના સમાવેશને પ્રોત્સાહન આપવાના તાજેતરના પ્રયાસો સાથે, એવું માનવામાં આવે છે કે ભારતીયો ધીમે-ધીમે આ ખોરાકમાં વધારો કરશે.
બાજરી ફાઇબરથી સમૃદ્ધ છે, જે પાચન તંત્ર અને આંતરડાના સારા સ્વાસ્થ્ય માટે ઉત્તમ છે. પ્રોટીનમાં ઊંચું, ગ્લુટેન-મુક્ત અને ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સમાં ઓછું, બાજરી વિટામિન એ, બી અને ફોસ્ફરસ, પોટેશિયમ, નિયાસિન, કેલ્શિયમ, આયર્ન અને પૂરતા પ્રમાણમાં એન્ટીઑકિસડન્ટો જેવા ખનિજોથી સમૃદ્ધ છે, જે આ ધાન્યને પોષણનું પાવરહાઉસ બનાવે છે અને તે ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર રોગો, સ્ટ્રોક, ડાયાબિટીસ અને હાઈ બ્લડ પ્રેશરનું જોખમ વગેરેમાં તે ફાયદારૂપ છે.
યુગોથી બાજરી ભારતીય ભોજનનો એક અભિન્ન ભાગ છે અને ભારતમાં તેની વ્યાપકપણે ખેતી અને વપરાશ થાય છે. પરંતુ તેની લોકપ્રિયતામાં અચાનક વધારો થવાનું કારણ તેના અસંખ્ય સ્વાસ્થ્ય લાભો છે.
ફોક્સટેલ બાજરી જેને કંગની તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે તે કુદરતી રીતે ફાઇબર, પ્રોટીનથી ભરપૂર છે અને તે બાળકો માટે તેમના શરૂઆતના વર્ષોમાં ઉત્તમ છે, જ્યાં શરીરને મગજ અને શરીરના વિકાસ માટે યોગ્ય પોષણની જરૂર હોય છે. ફોક્સટેલ બાજરી આયર્ન અને કેલ્શિયમ જેવા ખનિજોથી સમૃદ્ધ છે, જે એકસાથે એનિમિયા અને અન્ય રક્ત સંબંધિત બિમારીઓની સારવારમાં મદદ કરે છે. તે સિવાય ફાઇબર અને લો-ગ્લુટેન, કબજિયાતની સારવારમાં મદદ કરે છે અને પાચનમાં સુધારો કરે છે
રાગીમાં આયર્ન અને અન્ય જરૂરી પોષક તત્વો ભરપૂર હોય છે જે લોહીને વધારવામાં અને એનિમિયા જેવી બિમારીઓને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. વાસ્તવમાં, આ અનાજનો દૈનિક વપરાશ વધુ સારી રીતે ઇન્સ્યુલિન મેનેજમેન્ટમાં મદદ કરે છે, અનિદ્રાની સારવાર કરે છે અને યાદશક્તિમાં વધારો કરે છે. બાળકોના આહારમાં રાગીનો સમાવેશ કરવાથી જ્ઞાનાત્મક કૌશલ્યમાં સુધારો થાય છે અને મગજની શક્તિ વધે છે.
જુવાર માત્ર રોગપ્રતિકારક શક્તિ, પાચન માટે સારી નથી, પરંતુ આમાં રહેલા ખનિજો લાલ રક્ત કોશિકાઓના ઉત્પાદનને વધારવામાં મદદ કરે છે, હાડકાના સ્વાસ્થ્યને પ્રોત્સાહન આપે છે અને ડાયેટરી ફાઇબર કુદરતી રીતે કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.