ભારતમાં આજે લઘુમતી દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી રહી છે. તેમજ આવી સ્થિતિમાં ચાલો જાણો કે આ દિવસ ક્યારે અને શા માટે ઉજવવામાં આવે છે. તેમજ આ દેશમાં કોને લઘુમતીનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે?
દેશમાં દર વર્ષે 18 ડિસેમ્બરે લઘુમતી અધિકાર દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે. તેમજ તે લઘુમતી સમુદાયોના અધિકારોના રક્ષણ અને પ્રોત્સાહન માટે રાષ્ટ્રની પ્રતિબદ્ધતાનો પુનરોચ્ચાર કરે છે. આ દિવસ દેશની અંદર ધાર્મિક, વંશીય, વંશીય અને ભાષાકીય લઘુમતીઓના અધિકારોના રક્ષણના મહત્વ પર ભાર આપવા માટે ઉજવવામાં આવે છે. તેમજ દેશમાં વર્ષ 2013માં લઘુમતી અધિકાર દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી.
આ દિવસ ક્યારે ઉજવવામાં આવે છે?
2013 માં, ભારતમાં લઘુમતી અધિકાર દિવસ જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો. દેશે 18 ડિસેમ્બર, 1992 ના રોજ અપનાવેલ રાષ્ટ્રીય અથવા વંશીય, ધાર્મિક અને ભાષાકીય લઘુમતીઓના અધિકારો પર સંયુક્ત રાષ્ટ્રની ઘોષણાનું સમર્થન કર્યા પછી આ ઘોષણા રાજ્યોને લઘુમતી જૂથોની ઓળખ અને અધિકારોના રક્ષણ માટે જરૂરી પગલાં લેવાનું કહે છે.
રાષ્ટ્રીય લઘુમતી આયોગ (NCM) ની સત્તાવાર રીતે રાષ્ટ્રીય લઘુમતી આયોગ અધિનિયમ હેઠળ 1992 માં સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. તેનો આદેશ માન્ય લઘુમતી સમુદાયોના બંધારણીય અધિકારોના અમલીકરણ પર દેખરેખ રાખવાનો છે. જેમાં મુસ્લિમો, ખ્રિસ્તીઓ, શીખો, બૌદ્ધો અને પારસીઓનો સમાવેશ થાય છે. તેમજ જૈનને 2014માં આ યાદીમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા હતા.
બંધારણમાં આપેલા અધિકારો
ભારતમાં વિવિધ બંધારણીય જોગવાઈઓ, ખાસ કરીને કલમ 29 અને 30 હેઠળ લઘુમતીઓના અધિકારોની ખાતરી આપવામાં આવે છે.
આ લેખો લઘુમતીઓના શિક્ષણ, સંસ્કૃતિ અને ધર્મ અથવા ભાષાના આધારે ભેદભાવથી સ્વતંત્રતાના અધિકારો સુનિશ્ચિત કરે છે.
NCM આ અધિકારોને લાગુ કરવા અને લઘુમતી સમુદાયોની ફરિયાદોના નિરાકરણ માટે સક્રિયપણે કાર્ય કરે છે.
NCM ભારતમાં આ સમુદાયોને લઘુમતી તરીકે ઓળખે છે:
- મુસ્લિમ
- ખ્રિસ્તી
- શીખ
- બૌદ્ધ
- પારસી
- જૈન
લઘુમતી અધિકાર દિવસની મહત્વની ભૂમિકા
જાગૃતિ વધારવી: તે લઘુમતીઓ દ્વારા સામનો કરવામાં આવતા પડકારોને પ્રકાશિત કરે છે અને વિવિધ સામાજિક જૂથો વચ્ચે સમજણને પ્રોત્સાહન આપે છે.
સમાવેશને પ્રોત્સાહન આપવું: આ દિવસ ભારતીય સમાજમાં સાંસ્કૃતિક વિવિધતાને સ્વીકારવા પ્રોત્સાહિત કરે છે.
સમાનતાની હિમાયત: તે તમામ સમુદાયો માટે સમાન અધિકારો અને સામાજિક ન્યાયની હિમાયત કરવા માટે એક પ્લેટફોર્મ તરીકે કામ કરે છે.
પ્રગતિ પર પ્રતિબિંબ: ઉજવણી લઘુમતી અધિકારોના રક્ષણમાં થયેલી પ્રગતિ પર પ્રતિબિંબિત કરવાની તક પૂરી પાડે છે, જ્યારે વધુ ધ્યાન આપવાની જરૂર હોય તેવા ક્ષેત્રોને પણ ઓળખે છે.
