કાશ્મીરી ચીઝ, જેને કલારી અથવા મૈશ ક્રેજ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે એક પરંપરાગત, કારીગરી ચીઝ છે જે ભારતમાં કાશ્મીર ખીણમાંથી ઉદ્ભવે છે. આ વિશિષ્ટ ચીઝ ગાય અથવા બકરીના દૂધમાંથી બનાવવામાં આવે છે, જેને બાફવામાં આવે છે, દહીં બાંધવામાં આવે છે અને પછી નાના, નળાકાર આકારમાં બનાવવામાં આવે છે. પનીર પછી ઘણા મહિનાઓ સુધી વૃદ્ધ થઈ જાય છે, તે ક્રીમી, ક્ષીણ થઈ ગયેલું ટેક્સચર અને હળવો, થોડો મીઠો સ્વાદ વિકસાવે છે. કાશ્મીરી ચીઝને ફળો, બદામ અથવા મધ સાથે જોડીને ઘણીવાર નાસ્તા અથવા મીઠાઈ તરીકે પીરસવામાં આવે છે. તેનો ઉપયોગ પરંપરાગત કાશ્મીરી વાનગીઓ જેમ કે દમ આલૂ (બટાકાની કરી) અને કાશ્મીરી પુલાઓ (ચોખાની વાનગી)માં પણ થાય છે. પોષક તત્ત્વો અને પ્રોબાયોટીક્સથી ભરપૂર, કાશ્મીરી ચીઝ પાચન સ્વાસ્થ્યને ટેકો આપે છે અને રોગપ્રતિકારક શક્તિને વધારે છે.
દરરોજ એક જ ખોરાક ખાવાથી કોઈને પણ કંટાળો આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, તમે ખાસ ટ્વિસ્ટ સાથે પનીર બનાવી શકો છો. કારણ કે મોટાભાગના લોકોને ચીઝ ગમે છે. પ્રોટીનથી ભરપૂર પનીરનું શાક ઘણી રીતે તૈયાર કરી શકાય છે. તેથી આ વખતે તમે ‘કાશ્મીરી પનીર’ ટ્રાય કરી શકો છો. આ તમારા ભોજનનો સ્વાદ વધારશે. તેનો સ્વાદ બાળકો અને પુખ્ત વયના લોકો દ્વારા ખૂબ જ પસંદ આવે છે. તમે તેને તમારા ઘરે આવતા મહેમાનોને પણ સર્વ કરી શકો છો. તેની સૌથી મોટી ખાસિયત એ છે કે તેને ઓછા સમયમાં તૈયાર કરી શકાય છે. ચાલો જાણીએ કાશ્મીરી પનીર બનાવવાની સરળ રીત
કાશ્મીરી પનીર બનાવવા માટે જરૂરી સામગ્રી:
પનીરના ટુકડા – 2 કપ
દૂધ – 2 કપ
તેલ – 2 ચમચી
ખાડીના પાન – 2-3
લવિંગ – 2-3
એલચી – 4
વરિયાળી – 2 ચમચી
મેથી – 2 ચમચી
જીરું – 1 ચમચી
હળદર પાવડર – 1/2 ચમચી
સુકા આદુ પાવડર – 1/2 ટીસ્પૂન
ગરમ મસાલા પાવડર – 1 ચમચી
કેસર – એક ચપટી
મીઠું – સ્વાદ મુજબ
બનાવવાની રીત:
ટેસ્ટી કાશ્મીરી પનીર બનાવવા માટે પહેલા પનીરને નાના ચોરસ ટુકડામાં કાપી લો. ત્યારબાદ લવિંગ, ઈલાયચી, વરિયાળી અને મેથીનો પાવડર બનાવી લો. – આ પછી એક પેન લો અને તેમાં તેલ નાખીને ગરમ કરો. તેલ ગરમ થાય એટલે તેમાં જીરું અને આ મસાલાનો તૈયાર કરેલો પાવડર નાખો. આ પછી, આ મિશ્રણની સાથે દૂધ ઉમેરો અને તેને ઉકાળો. જ્યારે દૂધ ઉકળવા લાગે ત્યારે તેમાં હળદર પાવડર, સૂકા આદુ પાવડર, ગરમ મસાલા પાવડર, તમાલપત્ર અને કેસર ઉમેરીને મિક્સ કરો. ધ્યાનમાં રાખો કે તેને ધીમી આંચ પર જ રાંધો, જેથી તે પડવાનું ટાળે.
આ પછી, પનીરના સમારેલા ટુકડાને ગરમ તપેલીમાં મૂકો. આ પછી, જ્યારે દૂધ સારી રીતે ઉકળે, ત્યારે તેમાં મીઠું ઉમેરો. હવે ગેસની આંચ ઓછી કરો અને ચીઝ નરમ થાય ત્યાં સુધી પકાવો. દરમિયાન, ચીઝના ટુકડાને દબાવવાનો પ્રયાસ કરો. – પનીરના ટુકડા નરમ થઈ જાય એટલે તેને ગેસ પરથી ઉતારી લો. આ પછી બારીક સમારેલી લીલા ધાણાથી ગાર્નિશ કરો. હવે આ સ્વાદિષ્ટ શાક રોટલી, ભાત કે નાન સાથે સર્વ કરી શકાય છે.
પોષક માહિતી (100 ગ્રામ દીઠ):
– કેલરી: 250-300
– પ્રોટીન: 20-25 ગ્રામ
– ચરબી: 15-20 ગ્રામ
– સંતૃપ્ત ચરબી: 10-12 ગ્રામ
– કોલેસ્ટ્રોલ: 40-50mg
– કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ: 5-7 ગ્રામ
– ફાઇબર: 0.5-1 ગ્રામ
– સોડિયમ: 200-300mg
– કેલ્શિયમ: 200-250mg (20-25% DV)
– ફોસ્ફરસ: 150-200mg (15-20% DV)
– વિટામિન્સ: B12, B2, A, E, K
આરોગ્ય લાભો:
- હાડકાના સ્વાસ્થ્યને ટેકો આપે છે: કેલ્શિયમ, ફોસ્ફરસ અને વિટામિન્સથી ભરપૂર, કાશ્મીરી ચીઝ હાડકાં અને દાંતને મજબૂત બનાવે છે.
- રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં વધારો કરે છે: તેમાં ઇમ્યુનોગ્લોબ્યુલિન હોય છે, જે રોગપ્રતિકારક કાર્યને ટેકો આપે છે.
- પાચનમાં મદદ કરે છે: કાશ્મીરી ચીઝમાં પ્રોબાયોટીક્સ આંતરડાના આરોગ્ય અને પાચનમાં મદદ કરે છે.
- સ્નાયુઓની વૃદ્ધિને ટેકો આપે છે: ઉચ્ચ-ગુણવત્તાવાળા પ્રોટીન સ્નાયુઓનું નિર્માણ અને સમારકામ કરવામાં મદદ કરે છે.
- બ્લડ પ્રેશર ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે: પોટેશિયમની સામગ્રી બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે.
ચોક્કસ જૂથો માટે પોષક લાભો:
- સગર્ભા સ્ત્રીઓ: કેલ્શિયમ, પ્રોટીન અને ફોલેટથી ભરપૂર.
- બાળકો: વૃદ્ધિ, હાડકાના વિકાસ અને રોગપ્રતિકારક શક્તિને ટેકો આપે છે.
- વૃદ્ધો: અસ્થિ ઘનતા જાળવવામાં મદદ કરી શકે છે, ઓસ્ટીયોપોરોસિસનું જોખમ ઘટાડે છે.
સાવચેતીઓ અને વિચારણાઓ:
- ઉચ્ચ ચરબીયુક્ત સામગ્રી: ઉચ્ચ કોલેસ્ટ્રોલ અથવા હૃદયની ચિંતા ધરાવતા લોકો માટે મધ્યસ્થતાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
- એલર્જી: જે લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુ હોય અથવા ડેરી પ્રત્યે એલર્જી હોય તેને ટાળવું જોઈએ.
- ગુણવત્તા નિયંત્રણ: ગુણવત્તાની ખાતરી કરવા માટે અધિકૃત, કારીગર કાશ્મીરી ચીઝ પસંદ કરો.
કાશ્મીરી ચીઝ સામેલ કરવા માટેની ટિપ્સ:
- ઉચ્ચ કેલરી અને ચરબીની સામગ્રીને કારણે મધ્યમ ભાગો (20-30 ગ્રામ).
- ફળો, બદામ અથવા આખા અનાજના ફટાકડા સાથે જોડો.
- પરંપરાગત કાશ્મીરી વાનગીઓમાં ઉપયોગ કરો અથવા આધુનિક ફ્યુઝન વાનગીઓ સાથે પ્રયોગ કરો.
