મેક ઇન ઇન્ડિયા રંગ લાવ્યું : ટોયઝ અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ વસ્તુઓમાં આયાતનું ભારણ ઘટ્યું

• ઇલેક્ટ્રોનિક્સની 8 જાયન્ટ કંપનીઓનું વર્ષ 2021-22માં આયાત મૂલ્ય રૂ.1 લાખ કરોડને પાર પહોંચ્યું હતું, જે 2023-24માં 7% ઘટીને રૂ.95,143 કરોડ થયું
• વડાપ્રધાન મોદીનું મેક ઇન ઇન્ડિયા અભિયાન રંગ લાવી રહ્યું છે. આ અભિયાન આયાત ઘટાડી રહ્યું છે અને વેપાર ખાધમાં પણ રાહત આપી રહ્યું છે. આ અભિયાનના કારણે દેશમાં પ્રથમવાર ટોયઝ અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ વસ્તુઓ ઉપર આયાતનું ભારણ ઘટ્યું છે.

’મેક ઇન ઇન્ડિયા’ને કારણે સેમસંગ, એપલ, વ્હર્લપૂલ, ડિક્સન અને હેવેલ્સ જેવી મોટી ઇલેક્ટ્રોનિક્સ કંપનીઓની આયાતમાં પ્રથમ વખત ઘટાડો આઠ ઇલેક્ટ્રોનિક્સ કંપનીઓનું સંયુક્ત આયાત મૂલ્ય, જેમાં એલજી ઇલેક્ટ્રોનિક્સ, એમ્બર એન્ટરપ્રાઇઝિસ અને હાયર ઇન્ડિયાનો પણ સમાવેશ થાય છે, 2023-24માં વાર્ષિક ધોરણે 7% ઘટીને રૂ.95,143 કરોડ થવાની ધારણા છે,  આ કંપનીઓનું કુલ આયાત મૂલ્ય 2021-22માં રૂ.1 લાખ કરોડને વટાવી ગયું હતું અને નાણાકીય વર્ષ 2023માં વધુ વધારો થયો હતો.ઇન્ડસ્ટ્રીના સીઇઓએ આયાતમાં ઘટાડાનું કારણ દેશમાં ઉત્પાદન અને સ્થાનિકીકરણમાં વૃદ્ધિને આભારી છે.  ભારતમાં ભાગોના ઉત્પાદનની ગતિ વધી રહી છે, ડિક્સન ટેક્નોલોજીસના પ્રમુખ સુનિલ વાછાણીએ જણાવ્યું હતું કે, ભારતમાં રેફ્રિજરેટર, એસી અને વોશિંગ મશીન જેવા ઘરનાં ઉપકરણોમાં મૂલ્યવર્ધન ખૂબ જ વધારે છે, જ્યાં કોમ્પ્રેસર, મોટર્સ, શીટ મેટલ જેવા ઘટકોનો સમાવેશ થાય છે. તમામ મહત્વપૂર્ણ ઘટકો હવે સ્થાનિક રીતે બનાવવામાં આવે છે.”  આરઓસી ડેટા અનુસાર, ગયા વર્ષે આયાતમાં ઘટાડો એ ઓછામાં ઓછા છ નાણાકીય વર્ષમાં પ્રથમ હતો, જ્યારે ઉદ્યોગના અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે આ કદાચ પ્રથમ વખત છે જ્યારે ક્ધઝ્યુમર ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ઉદ્યોગ પરંપરાગત રીતે આયાત પર ખૂબ જ નિર્ભર છે.  સેમસંગ અને એપલ બંનેની ભારતની પેટાકંપનીઓ નાણાકીય વર્ષ 2024 માં 7% થી વધુ વાર્ષિક આયાતમાં ઘટાડો નોંધાવે છે કારણ કે તેઓ સ્થાનિકીકરણ વ્યૂહરચનાઓને અનુસરે છે

વ્હર્લપૂલે આયાતમાં જંગી 22% ઘટાડો નોંધાવ્યો હતો, જ્યારે હાયર અને એમ્બર જેવી કંપનીઓ માટે આયાત કિંમતો લગભગ સ્થિર રહી હતી.  સેમસંગે નાણાકીય વર્ષ 2024માં રૂ.58,262 કરોડના મૂલ્યના એક્સેસરીઝ અને ઘટકોની આયાત કરી હતી, જ્યારે એપલ ઇન્ડિયાએ 16,912 કરોડના માલસામાનની આયાત કરી હતી, જેમાં કેટલાક સુપર-પ્રીમિયમ આઈફોન પ્રો શ્રેણીના હેન્ડસેટનો સમાવેશ થાય છે.  એપલે હાલમાં જ ભારતમાં આ ફોનનું ઉત્પાદન શરૂ કર્યું છે.જો કે, ભારતમાં એપલનું આઇફોન ઉત્પાદન – ઘટકોની આયાત અને નિકાસનું મૂલ્ય – એપલ ઇન્ડિયાના પુસ્તકોમાં શામેલ નથી કારણ કે આનું સંચાલન મૂળ કંપની દ્વારા કરાર ઉત્પાદકો સાથે વૈશ્વિક સોદા દ્વારા કરવામાં આવે છે.  એપલ ઈન્ડિયાની આયાતમાં ઘટાડો એ સ્થાનિક બજારમાં ભારતમાં નિર્મિત ઉત્પાદનોનો પુરવઠો વધારો સૂચવે છે.  ઈલેક્ટ્રોનિક્સ ઉદ્યોગના અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે આયાત ડ્યૂટીમાં વધારો, ટેલિવિઝન આયાત માટેના લાઇસન્સ જેવા નિયંત્રણો અને ઉત્પાદન-લિંક્ડ ઈન્સેન્ટિવ યોજના હેઠળ સ્થાનિક ઉત્પાદન માટે નાણાકીય લાભ જેવા પરિબળોને કારણે સુપર-પ્રીમિયમ ઉત્પાદનો સહિત ઉત્પાદનોના ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થયો છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી માલની આયાત સતત ઘટી રહી છે.  તેમણે કહ્યું કે કંપનીઓ નજીકના ભવિષ્યમાં ઘટકોની આયાત કરવાનું ચાલુ રાખે તેવી શક્યતા છે.  પરંતુ તેમાં પણ સતત ઘટાડો થઈ રહ્યો છે

મોબાઈલ ઉદ્યોગમાં સ્થાનિક સ્પેરપાર્ટ્સનો ઉપયોગ ત્રણેક વર્ષમાં 30થી 35 ટકા વધશે

ઇન્ડસ્ટ્રી બોડી ક્ધઝ્યુમર ઇલેક્ટ્રોનિક્સ એન્ડ એપ્લાયન્સીસ મેન્યુફેક્ચરર્સ એસોસિએશના પ્રમુખએ જણાવ્યું હતું કે મોબાઇલ ફોન ઉદ્યોગમાં સ્થાનિકીકરણનું સ્તર હજુ પણ 18-20% જેટલું નીચું છે, જ્યારે એસી માટે તે 55% કરતાં વધુ છે.  તેઓ અપેક્ષા રાખે છે કે મોબાઇલ હેન્ડસેટમાં સ્થાનિકીકરણ આગામી ત્રણ વર્ષમાં ઓછામાં ઓછા 30-35% સુધી સુધરશે, કારણ કે ઘણી કંપનીઓ ડિસ્પ્લે પેનલ જેવા ઘટકોમાં રોકાણ કરી રહી છે.  અને જ્યારે સેમિક્ધડક્ટરનું સ્થાનિક ઉત્પાદન વધે છે, ત્યારે તે 50-60% સુધી વધી શકે છે.