- લોકો શુદ્ધ શાકાહાર તરફ વળતા ઉત્તર પ્રદેશના 80 થી 85% રેસ્ટોરન્ટ અને હોટલોની બહાર ‘શુદ્ધ શાકાહાર’ ભોજનના બોર્ડ લાગ્યા!
ભારતનો સૌથી ભવ્ય મેળો કુંભ છે, જે દર 12 વર્ષે આયોજિત થાય છે. વર્ષ 2025 માં, પ્રયાગરાજમાં મહાકુંભનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. મહાકુંભ પોષપૂર્ણિમાના દિવસથી શરૂ થાય છે અને મહાશિવરાત્રીના દિવસે પૂર્ણ થાય છે. ત્યારે આ વર્ષે મહા કુંભનું ભવ્યાધિ ભવ્ય આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. જેમાં કરોડો શ્રદ્ધાળુઓએ આસ્થાની ડૂબકી લગાવી હતી.
ત્યારે યુપીના લોકોએ માંસાહાર છોડી શાકાહારને વધુ અપનાવ્યું હતું. જેને ધ્યાનમાં રાખીને, ઘણી ખાણીપીણીની દુકાનોએ શાકાહારી ભક્તોના ધસારાને પહોંચી વળવા માટે તેમના મેનુમાં ફેરફાર કર્યા હતા. શાકાહાર તરફના આ પરિવર્તન પર મંદિર સ્થળો અને આધ્યાત્મિક મેળાવડાના પુનર્જીવન, રાંધણકળામાં ફેરફાર અને ખાદ્ય વ્યવસાયોને મુખ્યત્વે શાકાહારી ભોજન પીરસવા માટે બદલવાથી નોંધપાત્ર અસર પડી છે.
મહાકુંભ પહેલા અહીં માંસાહાર અને શાખાહાર બંને એક જ જગ્યા પર વહેંચવામાં આવતું હતું. પરંતુ જેમ જેમ મહાકુંભ નજીક આવી રહ્યો હતો, તેમ તેમ હોટલોના માલિકોએ ગ્રાહકોને દરવાજા પર ખચકાટ અનુભવતા જોયા. જેથી પવિત્ર મેળાવડો શરૂ થાય તેના એક અઠવાડિયા પહેલા હોટલો અને રેસ્ટોરન્ટ ની બહાર લીલા અક્ષરો સાથે શુદ્ધ શાકાહારી લખેલા બોર્ડ રાખવામાં આવ્યું. જે બાદ એક પછી એક એમ કરતા 80 થી 85% ટકા રેસ્ટોરન્ટ અને હોટલોમાં શુદ્ધ શાકાહારના બોર્ડ લાગ્યા હતા. આ પગલું એક માસ્ટર સ્ટ્રોક સાબિત થયું. તેણે 45 દિવસના મેળાવડા દરમિયાન અને તે બાદ પણ રેસ્ટોરન્ટ અને હોટલોની શક્કર બદલાવી દીધી. કાશી, અયોધ્યા અને વિંધ્યાચલના પવિત્ર ત્રિકોણને ભવ્ય મંદિર પ્રોજેક્ટ્સ દ્વારા પુનર્જીવિત કરવાના પ્રયત્નો બાદ લોકો દ્વારા નહીં પરંતુ શ્રદ્ધા દ્વારા નિર્ધારિત પરિવર્તન જોવા મળ્યું છે.
ત્યારે આ અંગે વારાણસીની જાણીતી હોટલના જનરલ મેનેજરે જણાવ્યું હતું કે, પરંપરાગત રીતે આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રવાસીઓ માટે સેવા આપતી હોટલોમાં પણ માંગમાં તીવ્ર ફેરફાર જોવા મળ્યો. “સ્થાનિક પ્રવાસીઓમાં, શાકાહારી અને માંસાહારી ગુણોત્તર, જે એક સમયે સમાન રીતે વિભાજિત હતો, તે હવે 80:20 છે,”
ત્યારે અયોધ્યામાં, પરિવર્તન વધુ સંપૂર્ણ હતું. રામ લલ્લાની મૂર્તિના અભિષેક પહેલા જે ખાણીપીણીનું મિશ્રણ ઓફર કરતી હતી તે સંપૂર્ણપણે શાકાહારી મેનુમાં પરિવર્તિત થઈ ગઈ. વૈશ્વિક ચેઈન પણ સ્વીકારાઈ – ઉદાહરણ તરીકે, ડોમિનોઝ, અને મેકડોનાલ્ડ્સ જેવી પ્રખ્યાત કંપનીઓ પણ શહેરમાં ફક્ત શાકાહારી ખોરાક પીરસે છે.
નવી બનેલી હોટેલ માન અવધના માલિક વિશાલે શરૂઆતમાં નવી દિલ્હીના એક રસોઇયાને રાખ્યો હતો જે તેની માંસની વાનગીઓ માટે જાણીતો હતો. “પરંતુ પછીથી મારે તેને શુદ્ધ શાકાહારી રસોઇયા સાથે બદલવો પડ્યો,” તેમણે કહ્યું.
મહાકુંભ દરમિયાન પ્રયાગરાજમાં જેટલો નાટકીય ફેરફાર થયો તેવો બીજો કોઈ ફેરફાર નહોતો, જ્યાં ઘરના રસોડા પણ માંસ-મુક્ત થઈ ગયા. પ્રયાગરાજ હોટેલ્સ અને રેસ્ટોરન્ટ્સ વેલ્ફેર એસોસિએશનના પ્રમુખ હરજિંદર સિંહે જણાવ્યું હતું કે, “કુંભ દરમિયાન, લગભગ 80-85% હોટલ અને રેસ્ટોરન્ટ્સ શાકાહારી બની ગયા.” શહેરમાં, જેમાં લગભગ 400 રેસ્ટોરન્ટ્સ અને 280 હોટલો છે – રસ્તાની બાજુમાં ખાણીપીણીની દુકાનોનો સમાવેશ થતો નથી – શાકાહાર તરફ ભારે પરિવર્તન જોવા મળ્યું.
જેમ જેમ યાત્રાળુઓનો ધસારો ઓછો થતો ગયો, તેમ તેમ કેટલાક સ્થળોએ પરિવર્તનની સંપૂર્ણતા પણ ઓછી થઈ. પ્રયાગરાજમાં, કુંભ દરમિયાન ફક્ત શાકાહારી બનેલા ઘણા ખાણીપીણીના સ્થળો ફરી પાછા ફર્યા છે. “માંસાહારી ખોરાકની કોઈ માંગ નહોતી, તેથી અમે અનુકૂલન કર્યું,” શહેરના એક રેસ્ટોરન્ટના માલિક રાજુ જયસ્વાલે કહ્યું. “પરંતુ હવે જ્યારે વસ્તુઓ સામાન્ય થઈ ગઈ છે, ત્યારે અમે ફરીથી બંને વિકલ્પો પીરસીએ છીએ.”
તેમ છતાં, પ્રદેશની ખાદ્ય સંસ્કૃતિનું વ્યાપક પરિવર્તન નિર્વિવાદ છે. શ્રદ્ધાની શક્તિ મેનુઓને ફરીથી લખવામાં, વ્યવસાયોને ફરીથી આકાર આપવામાં અને શહેરો અને રસ્તાઓને ત્રણ સરળ અક્ષરોની સ્પષ્ટ ચમકથી પ્રકાશિત કરવામાં છે: VEG
