અવકાશ સંશોધન
1. Chandrayaan-3
ભારતનું ચંદ્ર મિશન, જેમાં વિક્રમ લેન્ડર અને પ્રજ્ઞાન રોવરનો સમાવેશ થાય છે. આ મિશન ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવીય ક્ષેત્રમાં ઉતરાણ કરવામાં સફળ રહ્યું હતું.
આરોગ્ય અને તબીબી સંશોધન
1. Covaxin
ભારત બાયોટેક દ્વારા વિકસિત કોવિડ-19 રસી, જે વિશ્વની પ્રથમ તલ આધારિત રસી છે. ભારતમાં આ રસીનો વ્યાપક ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે.
ઊર્જા અને પર્યાવરણ
1. Renewable Energy
ભારતે 2024 સુધીમાં 500 ગીગાવોટ રિન્યુએબલ એનર્જી ક્ષમતા હાંસલ કરવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે, જે દેશની ઉર્જાની માંગના 50% હિસ્સો ધરાવે છે. આ સિદ્ધિ ભારતને વિશ્વમાં પુનઃપ્રાપ્ય ઉર્જામાં અગ્રણી દેશોમાં સ્થાપિત કરે છે.
આઇટી અને સોફ્ટવેર
1. Indian supercomputer
ભારતે 2024 માં વિશ્વના ટોચના 500 સુપર કોમ્પ્યુટરોમાંનું એક “પ્રત્યક્ષા” વિકસાવ્યું. આ સુપર કોમ્પ્યુટરનો ઉપયોગ વિવિધ વૈજ્ઞાનિક કાર્યક્રમોમાં થઈ રહ્યો છે.
જૈવવિવિધતા અને કૃષિ
1. Biodiversity conservation
ભારતે 2024 માં જૈવવિવિધતા સંરક્ષણમાં નોંધપાત્ર પ્રગતિ કરી છે, જેમાં વિવિધ પ્રજાતિઓ અને તેમના રહેઠાણોના સંરક્ષણનો સમાવેશ થાય છે. આ સિદ્ધિ ભારતને જૈવવિવિધતા સંરક્ષણમાં એક મોડેલ દેશ બનાવે છે.
મહત્વપૂર્ણ સંસ્થાઓ
- – ISRO (ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા
- – ડીઆરડીઓ (સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન)
- – CSIR (વૈજ્ઞાનિક અને ઔદ્યોગિક સંશોધન પરિષદ)
- – IIT (ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેકનોલોજી)
- – બાયોટેકનોલોજી વિભાગ, ભારત સરકાર
સંદર્ભ
- – પ્રેસ ઇન્ફોર્મેશન બ્યુરો, ભારત સરકાર
- – વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી મંત્રાલય, ભારત સરકાર
- – ભારતીય વિજ્ઞાન કોંગ્રેસ
- – નેશનલ એકેડમી ઓફ સાયન્સ, ભારત