સામાન્ય જીવનમાં તમે લોયર અથવા વકીલ શબ્દ ઘણી વાર સાંભળો છો. પરંતુ ભારતમાં બેરિસ્ટર શબ્દ સરળતાથી સંભળાતો નથી. જોકે આ શબ્દો ફિલ્મોમાં બહુ સાંભળવા મળે છે. ચાલો આજે તમને આ ત્રણ વચ્ચેનો તફાવત જણાવીએ.
વાસ્તવમાં, વકીલ, બેરિસ્ટર અને એડવોકેટ, ત્રણેય કાનૂની વ્યવસાય સાથે સંકળાયેલા છે, પરંતુ તેમના કાર્યક્ષેત્ર, તાલીમ અને અધિકારોમાં કેટલાક મોટા તફાવત છે.
જો કે, આ તફાવતો વિવિધ કાનૂની પ્રણાલીઓ અને દેશો અનુસાર બદલાઈ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, ભારત, યુકે અને અન્ય દેશોની કાનૂની પ્રણાલીઓમાં તેમની વ્યાખ્યાઓ અને ભૂમિકાઓમાં વિવિધતા છે. ચાલો હવે તેમની વચ્ચેના મુખ્ય તફાવતો જાણીએ.
પહેલા વકીલની ભૂમિકા સમજો
વકીલ એ વ્યાપક શબ્દ છે. તેનો ઉપયોગ કાયદાનો અભ્યાસ કરતા અને કાનૂની વ્યવસાયમાં હોય તેવા તમામ વ્યક્તિઓ માટે થાય છે. કોઈપણ વ્યક્તિ જેણે કાયદાનો અભ્યાસ કર્યો છે અને કાયદાકીય ક્ષેત્રમાં કામ કરી રહી છે તેને વકીલ કહી શકાય. તમને જણાવી દઈએ કે, એડવોકેટ, બેરિસ્ટર, સોલિસિટર અને લીગલ કન્સલ્ટન્ટ બધા જ વકીલની શ્રેણીમાં આવે છે.
વકીલના કામ વિશે વાત કરીએ તો, તેમાં કાયદાકીય સલાહ આપવી, કેસની તૈયારી કરવી, દસ્તાવેજોનો મુસદ્દો તૈયાર કરવો અને ક્યારેક કોર્ટમાં રજૂઆત કરવી વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. ભારત જેવા દેશમાં, વકીલનો અર્થ સામાન્ય રીતે તે તમામ વ્યક્તિઓ કે જેઓ કાયદાકીય બાબતો સાથે સંબંધિત કામ કરે છે, પછી ભલે તે કોર્ટમાં હોય કે કોર્ટની બહાર.
હવે બેરિસ્ટરની ભૂમિકા સમજો
બેરિસ્ટર એવી વ્યક્તિ છે જે મુખ્યત્વે કોર્ટમાં મુકદ્દમા અને કાનૂની દલીલોમાં નિષ્ણાત હોય છે. બ્રિટન, ઓસ્ટ્રેલિયા અને કેટલાક અન્ય દેશોમાં, બેરિસ્ટરોને કોર્ટમાં હાજર રહેવાનો અને ન્યાયાધીશ સમક્ષ દલીલ કરવાનો વિશિષ્ટ અધિકાર છે. તમને જણાવી દઈએ કે, બેરિસ્ટર બનવા માટે વ્યક્તિને વિશેષ તાલીમ અને લાયકાતની જરૂર હોય છે. બ્રિટનમાં, બેરિસ્ટર બનવા માટે “ઇન્સ ઓફ કોર્ટ”માંથી એકનું સભ્ય બનવું અને બારની પરીક્ષા પાસ કરવી જરૂરી છે.
એડવોકેટ વિશે જાણો
એડવોકેટ એ એક ખાસ પ્રકારનો વકીલ છે જે કોર્ટમાં પક્ષકારનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. ભારતમાં, એડવોકેટ એવી વ્યક્તિ છે જેને બાર કાઉન્સિલ ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા માન્યતા આપવામાં આવે છે જેને કોર્ટમાં હાજર રહેવાનો અને દાવો કરવાનો અધિકાર છે. વકીલોને કાયદાકીય પ્રક્રિયામાં સંપૂર્ણ તાલીમ અને અનુભવ હોય છે અને તેઓ તેમના ગ્રાહકો સાથે સીધો સંપર્ક કરી શકે છે. વકીલોને પણ વિવિધ શ્રેણીઓમાં વિભાજિત કરી શકાય છે, જેમ કે વરિષ્ઠ વકીલ અને જુનિયર એડવોકેટ. વરિષ્ઠ વકીલોને તેમના અનુભવ અને કાયદાકીય ક્ષેત્રમાં કરેલા મહાન કાર્યના આધારે વિશેષ દરજ્જો આપવામાં આવે છે.