દર વર્ષે ભાદ્રપદ માસના કૃષ્ણ પક્ષની અષ્ટમી તિથિને કૃષ્ણ જન્માષ્ટમી તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. દ્વાપરમાં, ભગવાન કૃષ્ણ, પરમાત્માનો જન્મ ભાદ્રપદ (રોહિણી નક્ષત્ર અને વૃષભમાં ચંદ્ર)ની અષ્ટમી તિથિની મધ્યરાત્રિએ થયો હતો.
તેનો જન્મ થતાં જ દિશાઓ સ્વચ્છ અને સુખી થઈ ગઈ અને સમગ્ર પૃથ્વી શુભ બની ગઈ. વિષ્ણુના અવતાર ભગવાન કૃષ્ણના પ્રગટ થતાં જ જેલની કોટડીમાં પ્રકાશ ફેલાઈ ગયો. કૃષ્ણના દેખાવ સાથે સ્વર્ગમાં આપોઆપ દેવતાઓના રણશિંગડા વાગી ગયા અને સિદ્ધો અને ચરણોએ ભગવાનના શુભ ગુણોની સ્તુતિ શરૂ કરી.
જન્માષ્ટમી વ્રતનું મહત્વ
શાસ્ત્રોમાં જન્માષ્ટમીના વ્રતને એક હજાર એકાદશીના વ્રત સમાન ગણવામાં આવ્યું છે. જન્માષ્ટમીના દિવસે ધ્યાન, જપ અને રાત્રિ જાગરણનું વિશેષ મહત્વ છે, જે જાપના અનંત અનેકગણા પરિણામો આપે છે. તેથી જ જન્માષ્ટમીની રાત્રે જાગરણ કરીને ભજન કીર્તન કરવું જોઈએ. ભવિષ્ય પુરાણમાં આ વ્રતના સંદર્ભમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે જે ઘરમાં આ દેવકી વ્રત કરવામાં આવે છે ત્યાં અકાળ મૃત્યુ, ગર્ભપાત, વિધવા, દુર્ભાગ્ય અને કલહ નથી થતો. જે વ્યક્તિ આ વ્રત એક વાર પણ કરે છે તેને શ્રી કૃષ્ણના આશીર્વાદ મળે છે. તે જીવ સંસારના સર્વ સુખો ભોગવીને વિષ્ણુલોકમાં રહે છે.
જન્માષ્ટમીની પૂજા પદ્ધતિ
હિંદુ ધર્મમાં ભગવાન શ્રી કૃષ્ણની ઉપાસનાને એવી માનવામાં આવે છે જે બધી પરેશાનીઓ દૂર કરે છે અને સુખ, સમૃદ્ધિ અને સૌભાગ્યનું વરદાન આપે છે. જન્માષ્ટમીના દિવસે સવારે વહેલા ઉઠીને સ્નાન વગેરે કર્યા પછી સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરવા. આ પછી પૂર્વ કે ઉત્તર તરફ મુખ કરીને વ્રતનું વ્રત લેવું. જો ભગવાન કૃષ્ણને ઉત્તર-પૂર્વમાં મૂકવામાં આવે છે, તો તમે તમારા જીવનમાં ધાર્મિક યુદ્ધમાં ઉભા છો, કાર્યક્ષેત્રમાં ઉભા છો, તો ત્યાં તમારી જીત નિશ્ચિત છે અને કાન્હા તમારી બધી મુશ્કેલીઓ દૂર કરે છે. પારણામાં માતા દેવકી અને ભગવાન શ્રી કૃષ્ણની મૂર્તિ અથવા ચિત્ર સ્થાપિત કરો. પૂજામાં દેવકી, વાસુદેવ, બલદેવ, નંદ, યશોદા વગેરે દેવતાઓના નામનો જાપ કરો. રાત્રે 12 વાગ્યા પછી શ્રી કૃષ્ણની જન્મજયંતિ ઉજવો.
જન્માષ્ટમીના દિવસે, કાન્હાને પીળા ચંદન અથવા કેસરનું તિલક લગાવો, તેમજ તેને મોરનો મુગટ અને વાંસળી અર્પણ કરો. લાડુગોપાલને પંચામૃતથી અભિષેક કર્યા બાદ ભગવાનને નવા વસ્ત્રો અર્પણ કરો અને ઝૂલો ઝુલાવવો. તુલસીનો છોડ ઉમેરીને માખણ-મિશ્રી અને ધાણા પંજીરી ચઢાવો, ત્યારબાદ આરતી કરીને પ્રસાદ વહેંચો.
કૃષ્ણ જન્માષ્ટમી ક્યારે છે?
પંચાંગ અનુસાર, ભાદ્રપદ મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની અષ્ટમી તિથિ 6 સપ્ટેમ્બર, 2023 ના રોજ બપોરે 03.37 વાગ્યે શરૂ થાય છે. જ્યારે આ તારીખ બીજા દિવસે 7 સપ્ટેમ્બર 2023 ના રોજ સાંજે 04.14 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. કૃષ્ણ જન્માષ્ટમીની પૂજા મધ્યરાત્રિએ કરવામાં આવે છે, તેથી આ વર્ષે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણની જન્મજયંતિ 6 સપ્ટેમ્બર 2023, બુધવારે ઉજવવામાં આવશે.
