રૂપિયો મોટો થઈ જશે
ભારત અને સાઉદી અરેબિયા વચ્ચે વેપારમાં પોત-પોતાના ચલણનો વપરાશ કરવા અંગે વિચારણા, જો તેને મંજૂરી મળશે તો ક્રૂડની આયાતમાં લીધે ભારતના અર્થતંત્ર ઉપર જે ભારણ આવે છે તેમાં મળશે મોટી રાહત
રૂપિયા અને રિયાલની જુગલબંધીની શકયતાઓ સેવાઈ રહી છે. જો આવું થશે તો રૂપિયો મોટો થશે અને અર્થતંત્રને ખીલવશે. ભારત અને સાઉદી અરેબિયા વચ્ચે વેપારમાં પોત-પોતાના ચલણનો વપરાશ કરવા અંગે વિચારણા થઈ રહી છે. જો તેને મંજૂરી મળશે તો ક્રૂડની આયાતમાં લીધે ભારતના અર્થતંત્ર ઉપર જે ભારણ આવે છે તેમાં મોટી રાહત મળશે.
ભારત અને સાઉદી અરેબિયાએ રૂપિયા અને રિયાલમાં વેપારની શક્યતા અને ત્યાં યુપીઆઈ અને રૂપે કાર્ડના વપરાશ અંગે ચર્ચા કરી છે. વાણિજ્ય મંત્રાલય દ્વારા સોમવારે જારી કરાયેલા નિવેદન અનુસાર, 18-19 સપ્ટેમ્બરે વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ પ્રધાન પીયૂષ ગોયલની રિયાધની મુલાકાત દરમિયાન અન્ય મુદ્દાઓ પર પણ ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. તેમણે ભારત-સાઉદી અરેબિયા વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી પરિષદની મંત્રી સ્તરીય બેઠકમાં હાજરી આપી હતી.
ગોયલ અને સાઉદી અરેબિયાના ઉર્જા પ્રધાન પ્રિન્સ અબ્દુલ અઝીઝ બિન સલમાન અલ-સાઉદે કાઉન્સિલ હેઠળ અર્થતંત્ર અને રોકાણ પરની સમિતિની મંત્રી સ્તરની બેઠકની સહ-અધ્યક્ષતા કરી હતી. નિવેદન અનુસાર, “વેપાર અને
વાણિજ્યનો વિસ્તાર વિસ્તરણ, વેપાર અવરોધો દૂર કરવા, સાઉદી અરેબિયામાં ભારતીય ફાર્માસ્યુટિકલ ઉત્પાદનોની સ્વચાલિત નોંધણી અને માર્કેટિંગ મંજૂરી, સાઉદી અરેબિયામાં રુપી-રાયલ વેપાર, યુપીઆઈ અને રૂપે કાર્ડને વપરાશ માટે મંજુરી આપવી સહિતના વિષયો ઉપર ચર્ચા કરી હતી. ગોયલે ક્રાઉન પ્રિન્સ અબ્દુલ અઝીઝ બિન સલમાન અલ-સાઉદ સાથે અન્ય મુદ્દાઓ પર પણ ચર્ચા કરી હતી.
મંત્રીએ ટ્વિટર પર લખ્યું હતું કે, મીટિંગમાં એ પણ ચર્ચા કરવામાં આવી હતી કે કેવી રીતે આબોહવા પરિવર્તનની નબળાઈ સાથે ઊર્જા સુરક્ષા આર્થિક વૃદ્ધિ અને સમૃદ્ધિને આગળ વધારી શકાય છે. મંત્રી સ્તરની બેઠકમાં, ટેકનિકલ ટીમોએ ચાર મુખ્ય ક્ષેત્રો- કૃષિ અને ખાદ્ય સુરક્ષા, ઉર્જા ટેક્નોલોજી અને આઈટી અને ઉદ્યોગ અને ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર હેઠળ સહકાર માટે 41 ક્ષેત્રોની ઓળખ કરી છે.
અગ્રતા પ્રોજેક્ટના સમયસર અમલીકરણ માટે પણ બેઠકમાં સહમતિ સધાઈ હતી. તેણે વેસ્ટ કોસ્ટ રિફાઈનરીના વિકાસ, એલએનજી ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને ભારતમાં વ્યૂહાત્મક પેટ્રોલિયમ સંગ્રહ સુવિધાઓના વિકાસ સહિત સંયુક્ત પ્રોજેક્ટ્સમાં સતત સહકારનો પુનરોચ્ચાર કર્યો.
એક અલગ બેઠકમાં, મંત્રીએ બંને દેશોની નિકાસ-આયાતની બેંકો વચ્ચે સંસ્થાકીય જોડાણ, ત્રીજા દેશોમાં સંયુક્ત પ્રોજેક્ટ્સ, ધોરણોની પરસ્પર માન્યતા અને માળખાગત વિકાસમાં સહકાર જેવા વિષયો પર વિગતવાર ચર્ચા કરી.
- વિદેશી મુદ્રા ભંડાર ઘટીને 43.87 લાખ કરોડ થઈ ગયું
- સરકાર બેલેન્સ ઓફ ટ્રેડને સુધારવા કમર કસી રહી હોય તેના પરિણામ મળતા અર્થતંત્રને કોઈ નુકસાન ન થવાનો અંદાજ
દેશના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં સતત ઘટાડો થઈ રહ્યો છે. જો કે બીજી તરફ સરકાર પણ બેલેન્સ ઓફ ટ્રેડને સુધારવા કમર કસી રહી હોય તેના પરિણામ મળતા અર્થતંત્રને કોઈ નુકસાન ન થવાનો અંદાજ લગાવવામાં આવી રહ્યો છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયના ડેટા અનુસાર, 9 સપ્ટેમ્બરના રોજ પૂરા થયેલા સપ્તાહમાં ભારતનું ફોરેન એક્સચેન્જ રિઝર્વ 17.79 હજાર કરોડ ઘટીને 43.87 લાખ કરોડ થઈ ગયું છે. આ 2 વર્ષમાં સૌથી નીચું સ્તર છે. દેશના વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં આ સતત છઠ્ઠો સાપ્તાહિક ઘટાડો છે. 2 સપ્ટેમ્બરના રોજ પૂરા થયેલા સપ્તાહ દરમિયાન વિદેશી મુદ્રા ભંડારમાં રૂ. 63.25 હજાર કરોડનો ઘટાડો થયો હતો. આ વર્ષની શરૂઆતમાં રશિયા-યુક્રેન
તણાવ યુદ્ધમાં પરિવર્તિત થયા બાદ ભારતના ફોરેક્સ રિઝર્વમાં લગભગ રૂ. 6.37 લાખ કરોડનો ઘટાડો થયો છે. 9 સપ્ટેમ્બરના રોજ પૂરા થયેલા સપ્તાહ દરમિયાન સોનાના ભંડારનું મૂલ્યરૂ. 2.70 હજાર કરોડ વધીને રૂ. 3.07 લાખ કરોડ થયું છે. તે જ સમયે, ગયા સપ્તાહે ગોલ્ડ રિઝર્વમાં રૂ. 10.66 હજાર કરોડનો ઘટાડો થયો હતો. સપ્તાહ દરમિયાન ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડમાં ભારતની અનામત સ્થિતિ રૂ. 63 કરોડ વધીને રૂ. 39.10 હજાર કરોડ થઈ છે.
- ખાદ્ય સુરક્ષા સૌથી ઉપર, તેના ભોગે કોઈ કોઈ સંધિ નહીં કરવા ભારતનો નિશ્ચય
ભારતે સોમવારે ખાદ્ય સુરક્ષાના ભોગે કોઈપણ વાટાઘાટોને નકારી કાઢી હતી અને વૈશ્વિક સમુદાયને આંતરરાષ્ટ્રીય સંધિઓમાં કોઈપણ સુધારા અથવા સુધારા અંગે વિચાર કરતી વખતે ખેડૂતો, સ્વદેશી સમુદાયો અને આદિવાસી વસ્તીના હિતોને ધ્યાનમાં રાખવા જણાવ્યું હતું. તમામ આંતરરાષ્ટ્રીય ફોરમ એ ભૂલવું જોઈએ નહીં કે ખોરાક એ મૂળભૂત અધિકાર છે. વિકાસશીલ દેશો એ સુનિશ્ચિત કરવા માટે જરૂરી છે કે ખોરાકનું ઉત્પાદન કરતા ખેડૂતોના અધિકારો સાથે ક્યારેય બાંધછોડ ન થાય, કેન્દ્રીય કૃષિ પ્રધાન નરેન્દ્ર સિંહ તોમરે બીજ અને છોડના આનુવંશિક સંસાધનોની વહેંચણી અંગે ભારતના વલણને સ્પષ્ટ કરતી વખતે જણાવ્યું હતું.
તેઓ અહીં ઈન્ટરનેશનલ ટ્રીટી ઓન પ્લાન્ટ જિનેટિક રિસોર્સીસ ફોર ફૂડ એન્ડ એગ્રીકલ્ચરની ગવર્નિંગ બોડીના નવમા સત્રને સંબોધિત કરી રહ્યા હતા. છ દિવસીય કોન્ફરન્સ શનિવારે છોડના આનુવંશિક સંસાધનોની વહેંચણી અને સંબંધિત મુદ્દાઓ પર ‘દિલ્હી ઘોષણા’ સાથે બહાર આવશે. ભારત બહુ-પક્ષીય સમજૂતીની પ્રતિબદ્ધતાઓ પર તેની માન્યતા અને કાર્યવાહીમાં અડગ છે. જો કે, જ્યાં સુધી આપણે વિકસિત દેશો અને વિકાસશીલ દેશો વચ્ચેના વિભાજનને દૂર નહીં કરીએ અને સંધિના સ્થાપકોની આકાંક્ષાઓ સાથે ઊભા રહીશું, ત્યાં સુધી અમે કોઈ પણ પ્રગતિ કરવામાં નિષ્ફળ જઈશું,” તોમરે કહ્યું.
- નવી લોજિસ્ટીક પોલિસી અર્થતંત્રને આપશે વેગ
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 17 સપ્ટેમ્બરના રોજ તેમના જન્મદિવસના અવસર પર નવી રાષ્ટ્રીય લોજિસ્ટિક્સ નીતિ લોન્ચ કરી હતી. સરકારના આ પગલાને વિકસિત ભારતની અર્થવ્યવસ્થાને ઝડપી બનાવવાની દિશામાં એક મોટું પગલું કહેવામાં આવી રહ્યું છે. આ પોલિસી કોર્પોરેટ સેક્ટર માટે ઘણી ઉપયોગી સાબિત થશે. ભારત ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ ના અંદાજિત 14 ટકા લોજિસ્ટિક્સ પર ખર્ચ કરે છે. જ્યારે અન્ય દેશોની સરખામણીમાં તે ખૂબ જ વધારે છે. જર્મની અને જાપાન જેવા દેશોમાં જીડીપીના માત્ર 8-9 ટકા લોજિસ્ટિક્સ પર ખર્ચવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, તે સ્પષ્ટ છે કે નૂરના ખર્ચમાં ઘટાડો થવાને કારણે, આ ક્ષેત્રમાં ખર્ચવામાં આવતા જીડીપીનો હિસ્સો ઘટશે. વર્લ્ડ બેંક લોજિસ્ટિક્સ ઇન્ડેક્સ 2018 અનુસાર, ભારત લોજિસ્ટિક્સ ખર્ચની દ્રષ્ટિએ 44મા ક્રમે છે, જે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને ચીન જેવા દેશો કરતાં ઘણું પાછળ છે. દેશમાં 10,000 થી વધુ ઉત્પાદનોનો લોજિસ્ટિક્સ બિઝનેસ લગભગ 160 બિલિયન ડોલર છે. આ સાથે આ ક્ષેત્ર 2.2 કરોડથી વધુ લોકોને રોજગારી પ્રદાન કરે છે. આ નીતિના અમલીકરણથી લોજિસ્ટિક્સ નેટવર્ક પણ મજબૂત થશે અને તેના પર થતા ખર્ચમાં પણ ઘટાડો થશે.
- ફિનટેક હબ બનવાની દિશામાં ગિફ્ટ સિટીની મોટી છલાંગ
ગાંધીનગરમાં ગિફ્ટ સિટી ખાતે વર્લ્ડ ક્લાસ ફિનટેક હબ બની રહ્યું છે. તાજેતરમાં અહીં દેશના પ્રથમ ઇન્ટરનેશનલ ફાઇનાન્સિયલ સર્વિસ સેન્ટરને વધુ એક પ્રોત્સાહન મળ્યું છે. અમેરિકન બહુરાષ્ટ્રીય આઈબીએમએ સોફ્ટવેર લેબ્સનું ઉદ્ઘાટન કર્યું. કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો તરફથી સતત પ્રોત્સાહન મળવાથી અહીં 13 ફિનટેક એન્ટિટી, બે સ્ટોક એક્સચેન્જ, એક બુલિયન એક્સચેન્જ, 22 આંતરરાષ્ટ્રીય બેન્કિંગ એકમો આવ્યા છે. 2020 માં આઈએફએસસી ઓથોરિટીની સ્થાપના થયા પછી ગિફ્ટ સિટીમાં વૈશ્વિક રસ વધ્યો અને રોકાણો આવવા લાગ્યા. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ઓછામાં ઓછી 300 કંપનીઓએ જૂન 2022 સુધી આઈએફએસસી હેઠળ કામગીરી શરૂ કરી છે.
- 80 કરોડ લોકોને મફત રાશન આપવાની યોજના ફરી લંબાવવા સરકારની તૈયારી
સરકાર ટૂંક સમયમાં 30 સપ્ટેમ્બરથી ગરીબોને મફત રાશન આપવા માટે પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજનાને લંબાવવાનો નિર્ણય લેશે. આ પગલાથી લગભગ 80 કરોડ ગરીબોને ફાયદો થશે. ખાદ્ય સચિવ સુધાંશુ પાંડેએ સોમવારે કહ્યું કે, સરકારે નક્કી કરવાનું છે કે યોજનાની અવધિ લંબાવવી કે નહીં. જોકે, આ અંગે ક્યારે નિર્ણય લેવામાં આવશે તે તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું નથી. માર્ચ, 2020માં શરૂ થયેલી આ યોજનાની અવધિ ઘણી વખત લંબાવવામાં આવી છે. અત્યારે તે 30 સપ્ટેમ્બર સુધી માન્ય છે. આ યોજના હેઠળ, રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અધિનિયમ હેઠળ આવરી લેવામાં આવેલા 80 કરોડ લાભાર્થીઓને દર મહિને વ્યક્તિ દીઠ 5 કિલો મફત અનાજ આપવામાં આવે છે. તેનાથી ગરીબ પરિવારોને કોરોનામાં લાગુ કરવામાં આવેલા લોકડાઉનમાં મદદ મળી. આ એનએફએસએ હેઠળ સામાન્ય ફાળવણી કરતા વધારે છે. માર્ચ સુધી આ યોજના પર લગભગ 2.60 લાખ કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરવામાં આવ્યા છે. સપ્ટેમ્બર 2022 સુધીમાં વધુ 80,000 કરોડ રૂપિયા ખર્ચવામાં આવશે. આ રીતે, યોજના હેઠળ કુલ ખર્ચ લગભગ 3.40 લાખ કરોડ રૂપિયા સુધી પહોંચી જશે. યોજનાના છઠ્ઠા તબક્કા (એપ્રિલ 2022 થી સપ્ટેમ્બર 2022) સુધી કુલ 1,000 લાખ ટનથી વધુ અનાજનું વિનામૂલ્યે વિતરણ કરવામાં આવ્યું છે.
- ખાંડમાં “ગળપણ” વધશે
ખાંડમાં આ વર્ષે ગળપણ વધશે. કારણકે ટોચનું ખાંડ ઉત્પાદક રાજ્ય મહારાષ્ટ્ર સતત બીજા વર્ષે પણ વિક્રમી સ્તરે ખાંડના ઉત્પાદન કરવા માટે તૈયાર છે કારણ કે ખેડૂતોએ શેરડીના પાકમાં વ્યાપક વધારો કર્યો છે. મહારાષ્ટ્ર સિઝનમાં 13.8 મિલિયન ટન ખાંડનું ઉત્પાદન કરી શકે છે, જે આ વર્ષે 13.7 મિલિયન ટન કરતાં થોડું વધારે છે, એમ રાજ્ય સરકારે જણાવ્યું હતું. રાજ્યમાં મિલો 15 ઓક્ટોબરથી શેરડીનું પિલાણ શરૂ કરશે અને સિઝન 160 દિવસ સુધી ચાલવાની શક્યતા છે.સરકાર ટૂંક સમયમાં ઓક્ટોબરથી શરૂ થતા આગામી માર્કેટિંગ વર્ષ માટે ખાંડના નિકાસ ક્વોટાની જાહેરાત કરશે. ખાદ્ય સચિવ સુધાંશુ પાંડેએ આ માહિતી આપી. સરકારી સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે ભારત ઓક્ટોબરમાં શરૂ થતા નવા માર્કેટિંગ વર્ષ માટે પ્રથમ તબક્કામાં 5 મિલિયન ટન ખાંડની નિકાસને મંજૂરી આપવા તૈયાર છે.
