જાપાનના વડાપ્રધાને મોદી સાથે લસ્સી બનાવી, પાણી-પુરીની લિજ્જત માણી: બન્ને નેતાઓ વચ્ચે સંરક્ષણ ક્ષેત્રે સહયોગ વધારવાની મહત્વપૂર્ણ ચર્ચા
જાપાનના વડાપ્રધાન ફૂમિયો કિશિદાએ ભારતની મુલાકાત દરમિયાન રાજઘાટ પહોંચીને મહાત્મા ગાંધીને શ્રદ્ધાંજલિ આપી હતી. સાથે કિશિદાએ હૈદરાબાદ હાઉસમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સાથે મુલાકાત કરી હતી. આ વેળાએ બન્ને વડાપ્રધાને સાથે મળીને લસ્સી બનાવી હતી અને પાણીપુરીની લિજ્જત પણ માણી હતી. જાપાનના વડાપ્રધાને ઇન્ડો- પેસિફિક પોલિસી અંતર્ગત રૂ. 6 લાખ કરોડનું ભંડોળ ફાળવવાની જાહેરાત પણ કરી હતી.
વડાપ્રધાન મોદી અને જાપાનના પીએમ ફ્યુમિયો કિશિદાએ ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં શાંતિ, સ્થિરતા અને સમૃદ્ધી જળવાઈ રહે તે માટે જરૂરી ચર્ચાઓ કરી હતી. ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં સુરક્ષા, વ્યાપાર વેગ સહિતના કાર્યો માટે તેઓએ 75 બિલિયન ડોલર એટલે કે 6 લાખ કરોડ રૂપિયા ફાળવવાની જાહેરાત કરી હતી.
જાપાનના વડાપ્રધાને તેમના ઈન્ડો-પેસિફિક નિવેદનમાં ક્યાંય ચીનનું નામ લીધું ન હતું, તેઓએ સાત વખત યુક્રેન સંઘર્ષનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો કારણ કે તેમણે યુક્રેનમાં રશિયાની કાર્યવાહીની નિંદા કરી હતી અને કહ્યું હતું કે મોસ્કોની આક્રમકતાએ વિશ્વને શાંતિની રક્ષા માટેના સૌથી મૂળભૂત પડકારનો સામનો કરવા માટે તૈયાર કર્યું છે. યુક્રેન મુદ્દે ભારતીય પક્ષ મૌન હતો પરંતુ કિશિદાએ મીડિયા નિવેદનમાં મોદીની આ-યુદ્ધ-યુગની ટિપ્પણીને યાદ કરી અને જાપાન સત્તાવાળાઓએ બેઠક પછી કહ્યું કે બંને નેતાઓ એકપક્ષીય રીતે સ્થિતિને બદલવાના કોઈપણ પ્રયાસ પર સંમત થયા હતા.
કિશિદાએ કહ્યું કે તેઓ અને મોદી કાયદાના શાસન પર આધારિત આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યવસ્થાને જાળવી રાખવા સંમત થયા છે. જાપાની અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે મોદી અને કિશિદાએ સંમતિ વ્યક્ત કરી હતી કે કોઈપણ એકપક્ષીય કાર્યવાહીનો અર્થ દક્ષિણ અને પૂર્વ ચીન સમુદ્ર બંનેમાં યથાસ્થિતિને ખલેલ પહોંચાડવાનો છે.
કિશિદાએ મે મહિનામાં હિરોશિમામાં જી7 સમિટ માટે મોદીને અધિકૃત રીતે આમંત્રણ આપ્યું હતું અને મોદીએ કહ્યું હતું કે તેઓ સપ્ટેમ્બરમાં જાપાનીઝ પીએમનું સ્વાગત કરવા આતુર છે.
કિશિદાએ ગયા અઠવાડિયે આંતરરાષ્ટ્રીય અપરાધિક અદાલત દ્વારા રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન વિરુદ્ધ ધરપકડ વોરંટનું સ્વાગત કર્યું હતું, જેને ભારત દ્વારા માન્યતા નથી. ઈન્ડો-પેસિફિકમાં તેમના સામાન્ય હિતો હોવા છતાં, યુક્રેન પર ભારતની સ્થિતિ જાપાન અને અન્ય ક્વાડ સભ્યોથી સ્પષ્ટપણે અલગ છે કારણ કે તે રશિયાની લશ્કરી કાર્યવાહીની સ્પષ્ટપણે નિંદા કરવાનો ઇનકાર કરે છે. રાજદ્વારી સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે જાપાન ઇચ્છે છે કે યુક્રેન મુદ્દે ભારત વધુ આગળ આવે અને બંને પક્ષો સંઘર્ષ સંબંધિત વિકાસ પર સંપર્કમાં રહેવા સંમત થયા.
મોદી અને કિશિદાએ સંરક્ષણ અને આર્થિક સહયોગ અંગે પણ વિગતવાર ચર્ચા કરી હતી. વિદેશ સચિવ વિનય ક્વાત્રાએ જણાવ્યું હતું કે મોદીએ સંરક્ષણમાં “સહ-ઇનોવેશન, કો-ડિઝાઇન અને કો-ક્રિએશન” પર ભાર મૂક્યો હતો અને ભારતના સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં રોકાણનું સ્વાગત કર્યું હતું.
નેતાઓ જાપાન-ઈન્ડિયા એક્ટ ઈસ્ટ ફોરમ હેઠળ ભારતના ઉત્તર-પૂર્વના વિકાસ માટે સહયોગ ચાલુ રાખવા સંમત થયા હતા. કિશિદાએ જણાવ્યું હતું કે જાપાન સમગ્ર ક્ષેત્રના વિકાસ માટે ભારત અને બાંગ્લાદેશના સહયોગમાં બંગાળની ખાડી-ઉત્તર-પૂર્વ ભારત મૂલ્ય શૃંખલાના ખ્યાલને પ્રોત્સાહન આપશે.
