- જમ્મુ-કાશ્મીરમાં જ્યારે પણ ચૂંટણી થાય છે ત્યારે સુરક્ષા વ્યવસ્થા સુધરી જાય છે તેવો અત્યાર સુધીનો લોકોનો અનુભવ: ચૂંટણી પ્રક્રિયા માટે વધુ શાંતિ સ્થપાશે અને તેને કાયમ રાખવાના પ્રયાસો થશે
જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં ત્રણ તબક્કામાં વિધાનસભા ચૂંટણી કરાવવાના ચૂંટણી પંચના નિર્ણય પહેલા ઘણી તૈયારીઓ કરવામાં આવી હતી. પંચે જમીની વાસ્તવિકતાઓને ધ્યાનમાં લીધી, ભૂતકાળની ચૂંટણીઓની તપાસ કરી અને સમગ્ર અનુભવમાંથી જટિલ પાઠ શીખ્યા. તેણે વિધાનસભાની ચૂંટણી અંગે નિર્ણય લેતા પહેલા રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકારની મશીનરી સાથે સંપૂર્ણ સલાહ પણ લીધી હતી. તેણે કેવી રીતે હિંસા વિના અને સંપૂર્ણ પારદર્શિતા સાથે લોકસભાની ચૂંટણી સફળતાપૂર્વક હાથ ધરી, તેમાંથી પણ શીખ લીધી.
ચૂંટણીઓ સુરક્ષા વ્યૂહરચનાને પૂરક બનાવે છે. દરેકનું ધ્યાન સુરક્ષાની સ્થિતિ પર કેન્દ્રિત છે. અને જમ્મુ ડિવિઝનમાં એન્કાઉન્ટરોની ગતિ શંકા ઊભી કરે છે. પરંતુ આ બધાથી વિપરીત, ધ્યેય સામાજિક અને રાજકીય ક્ષેત્રોમાં સામાન્ય સ્થિતિને પુન:સ્થાપિત કરવાનો છે.
આતંકવાદીઓને ચૂંટણીનો ડર છે. જો કે, 2002 અને 2008માં હિંસા ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચી હોવા છતાં, પરિસ્થિતિ વણસી ગઈ હોવા છતાં, લોકોનું સશક્તિકરણ એક શક્તિશાળી સામાન્યીકરણ સાધન છે. યુનાઇટેડ નેશન્સ પણ તેના શાંતિ જાળવણી અને અમલીકરણ મિશન માટે આ સિદ્ધાંતને ધાર્મિક રીતે અનુસરે છે. સશસ્ત્ર કાર્યકરોની છૂટાછવાયા અને અવ્યવસ્થિત વિસ્તારોમાં તેમની તૈનાતીને પગલે, યુએન હંમેશા ચૂંટણી પ્રક્રિયાને અનુસરે છે, જે એકલાને સંઘર્ષના નિરાકરણમાં અંતિમ ખીલી માનવામાં આવે છે. અલબત્ત, જમ્મુ અને કાશ્મીરનો મામલો થોડો વધુ જટિલ છે, કારણ કે તેમાં વિક્ષેપિત પરિસ્થિતિને નિયંત્રિત અને સ્થિર કરવાનો સમાવેશ થાય છે.
1996માં, ચૂંટણી પહેલા શહેરી અને ગ્રામીણ કેન્દ્રોમાં તીવ્ર હિંસાનો સમયગાળો હતો. શેરીઓમાં, કેમ્પસમાં અને સરકારી કર્મચારીઓમાં પણ દરેક જગ્યાએ અલગતાવાદી લાગણી પ્રબળ હતી. પરંતુ ચૂંટણી એક સકારાત્મક પગલું સાબિત થયું. આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાયે ભારતે સંઘર્ષને કેવી રીતે સંભાળ્યો તેની પ્રશંસા કરી અને લાગ્યું કે પાકિસ્તાને તેનો સામનો કરવા માટે વધારાના પ્રયત્નો કરવા પડશે.
1999, 2002 અને 2008ની ચૂંટણીઓમાં હિંસા ચિંતાજનક હતી. પહારી અને ગુર્જર સમુદાયોની વસ્તીવાળા નિયંત્રણ રેખાની નજીકના વિસ્તારોએ 70% મતદાન સાથે સ્પષ્ટપણે તેમની પસંદગી વ્યક્ત કરી, અલગતાવાદી લાગણીને ખીણના નીચલા ભાગો સુધી સીમિત છોડી દીધી.
2024ની લોકસભા ચૂંટણીએ રાજકીય અને સામાજિક તૈયારીઓ વિશે સારા સંકેતો આપ્યા છે, જોકે સીમાંકન મર્યાદાના અમલીકરણ પછી થોડી અગવડતાની અપેક્ષા હતી. જો તેમનું 58% મતદાન એ સૂચક છે, તો વિધાનસભાની ચૂંટણી, જેને હંમેશા ’બ્રેડ એન્ડ બટર’ ચૂંટણી ગણવામાં આવે છે, તે વધુ સારું પ્રદર્શન કરવા માટે બંધાયેલ છે. પ્રજા, અસરકારક વિકાસ એજન્ડાના પાંચ વર્ષનો અનુભવ કર્યા પછી, નજીકના એકીકરણ માટે તૈયાર જણાય છે, ખાસ કરીને બિન-વિવાદાસ્પદ એલજી હેઠળ જે નોંધપાત્ર સાંસ્કૃતિક સંવેદનશીલતા ધરાવે છે ખાસ કરીને યુવાનો.
સેનાને તાજેતરના સમયમાં ભલે કેટલીક હારનો સામનો કરવો પડ્યો હોય, પરંતુ તેણે ક્યારેય લાચારીનું વલણ અપનાવ્યું નથી. તેની સક્રિયતા આતંકવાદીઓને બહાર કાઢી રહી છે, જેઓ હાલમાં જંગલ વિસ્તારો સુધી સીમિત છે. તેમનું નિષ્ક્રિયકરણ માત્ર સમયની બાબત છે. ભાગી ગયેલા આતંકવાદીઓમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી પાછળ ધકેલવા માટેના અભિયાનમાં ભાગ લેવાની ક્ષમતા ઓછી છે અથવા નથી.
