ઇસરોના અધ્યક્ષ એસ સોમનાથે મંગળવારે જણાવ્યું હતું કે સ્પેસ એજન્સીએ ચંદ્ર મિશનના આગામી તબક્કા – ચંદ્રયાન 4 અને ચંદ્રયાન 5 માટે ડિઝાઇનનું કામ પૂર્ણ કરી લીધું છે. હવે ISRO આ સંબંધમાં સરકાર પાસેથી મંજૂરી મેળવવાની પ્રક્રિયામાં વ્યસ્ત છે.
ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ઈસરો)ના વડા ડૉ.એસ.સોમનાથે કહ્યું કે ચંદ્રયાન-4 અને 5ની ડિઝાઈન તૈયાર છે. અમે હવે સરકારની મંજૂરીની રાહ જોઈ રહ્યા છીએ. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે આગામી પાંચ વર્ષમાં 70 સેટેલાઇટ લોન્ચ કરવાની યોજના છે.
ચંદ્રયાન-4 મિશન ચંદ્રની સપાટી પરથી પત્થરો અને માટીના નમૂનાઓ લાવશે. ચંદ્રની સપાટી પર તેનું સોફ્ટ લેન્ડિંગ હશે. આ મિશનમાં સ્પેસ ડોકીંગ સામેલ હશે. આનો અર્થ એ છે કે ચંદ્રયાન-4ને વચગાળામાં ટુકડાઓમાં મોકલવામાં આવશે. આ પછી તેને અવકાશમાં ઉમેરવામાં આવશે. આવું પહેલીવાર થવા જઈ રહ્યું છે.
ડો.સોમનાથ ઈન્ડિયન સ્પેસ એસોસિએશનના ઓલ ઈન્ડિયા કાઉન્સિલ ફોર ટેકનિકલ એજ્યુકેશનના એક કાર્યક્રમ દરમિયાન મીડિયા સાથે વાત કરી રહ્યા હતા. તેમણે કહ્યું કે ચંદ્રયાન-3 પછી આપણી પાસે ચંદ્ર પર ઘણા મિશન છે. અગાઉ ઈસરોના અધિકારીઓએ કહ્યું હતું કે ચંદ્રયાન-4 વર્ષ 2028માં લોન્ચ કરવામાં આવશે.
તેમણે કહ્યું કે ISRO પાંચ વર્ષમાં જે 70 ઉપગ્રહો લોન્ચ કરશે તેમાં નીચલા ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવનારા ઉપગ્રહોનો પણ સમાવેશ થશે. આ વિવિધ મંત્રાલયો અને સરકારી વિભાગોની જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરશે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે ચાર ઉપગ્રહ પ્રાદેશિક નેવિગેશન સિસ્ટમના હશે.
દસથી વધુ કંપનીઓએ SSLVમાં રસ દાખવ્યો
ISROના વડા ડૉ. એસ સોમનાથે મંગળવારે જણાવ્યું હતું કે 10 થી વધુ કંપનીઓ અને સંઘે સ્મોલ સેટેલાઇટ લૉન્ચ વ્હીકલ (SSLV)ના નિર્માણમાં રસ દાખવ્યો છે, જેમાંથી કેટલીકને ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફર માટે સંભવિત બિડર તરીકે પસંદ કરવામાં આવી છે. ISROના વડાએ જણાવ્યું હતું કે પસંદ કરેલ ઉદ્યોગ ભાગીદાર પ્રથમ બે વર્ષના સમયગાળામાં ISROની મદદથી બે SSLV વિકસાવશે અને પછી નાના ઉપગ્રહોને ઓછી પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવા માટે રોકેટ બનાવવાનું કામ કરશે.
100 થી વધુ જૂથો/કંસોર્ટિયમ આગળ આવ્યા હતા અને SSLV માટે ટેક્નોલોજીના ટ્રાન્સફરમાં રસ દાખવ્યો હતો, એમ તેમણે AICTE અને ઈન્ડિયન સ્પેસ એસોસિએશન દ્વારા આયોજિત એક કાર્યક્રમની બાજુમાં પત્રકારોને જણાવ્યું હતું. ISROના અધ્યક્ષ એસ સોમનાથે 16 ઓગસ્ટના રોજ સ્મોલ સેટેલાઇટ લોન્ચ વ્હીકલ (SSLV) ના લોન્ચિંગ પછી જાહેરાત કરી હતી કે લોન્ચ વ્હીકલ બનાવવાનું કામ પૂર્ણ થઈ ગયું છે અને ISRO મોટા પાયે રોકેટ બનાવવા માટે ઉદ્યોગને સ્થાનાંતરિત કરવા માટે તૈયાર છે. તેમણે કહ્યું, અમને આશા છે કે આનાથી ઉદ્યોગોને નાના રોકેટ બનાવવામાં તેમની ક્ષમતા અને યોગ્યતા વધારવામાં મદદ મળશે.
સ્પેસ પ્રોગ્રામમાં રોકાણ લાખો નોકરીઓનું સર્જન કરે છે
ડો.સ્વામીનાથે જણાવ્યું હતું કે, સ્પેસ પ્રોગ્રામમાં રોકાણથી પ્રત્યક્ષ અને આડકતરી રીતે લાખો નોકરીઓનું સર્જન થયું છે. અમે અત્યાર સુધી સ્પેસ પ્રોગ્રામમાં જે કંઈ રોકાણ કર્યું છે તેનો સમાજને ઘણો ફાયદો થયો છે. ઘણી વખત લોકોને ખ્યાલ નથી હોતો કે આ કાર્યક્રમની શું અસર થશે. દરેક સ્પેસ પ્રોગ્રામ લોકોના જીવન અને સમાજને ઘણી રીતે અસર કરે છે. તે અર્થતંત્ર, રોજગાર, કૃષિ, સુરક્ષા, સામાજિક અસર, કુદરતી સંસાધનોમાં સુધારો, ડિજિટલ કનેક્ટિવિટી, વહીવટ સહિતના ઘણા ક્ષેત્રોમાં સુધારા તરફ દોરી જાય છે. તેમણે કહ્યું કે, અમે તાજેતરમાં સમાજ પર રોકાણની અસરને સમજવા અને માપવા માટે કેટલાક નિષ્ણાતો સાથે મળીને એક અભ્યાસ શરૂ કર્યો છે.
