શું કોરોના કાળમાં થયેલા મૃત્યુને ઓળખવા અઘરા?

મૃત્યુ દર ઊંચો આવ્યો તેની પાછળ કોરોના જવાબદાર નહિ, લોકોમાં ડેથ સર્ટી કઢાવવાની જાગૃતતા વધી અને જન સંખ્યા પણ વધી હોય તે કારણભૂત : નીતિ આયોગના સભ્યનો દાવો

નીતિ આયોગના સભ્ય વીકે પૌલે મંગળવારે જણાવ્યું હતું કે 2019 ની સરખામણીમાં 2020 માં મૃત્યુ નોંધણીમાં વધારો માત્ર કોવિડ મૃત્યુને કારણે થયો નથી અને કેટલીક એજન્સીઓએ ભારતના સંબંધમાં કોવિડ મૃત્યુની ’અતિશય’ સંખ્યા પ્રકાશિત કરી છે. તે અટકાવવું જોઈએ.કોવિડ-19 ટાસ્ક ફોર્સના વડા પૌલે ઉદાહરણ તરીકે લેન્સેટના તાજેતરના પ્રકાશનને ટાંક્યો, જેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે ભારતમાં જાન્યુઆરી 2020 અને ડિસેમ્બર 2021 વચ્ચે કોવિડથી અંદાજિત મૃત્યુ 8 ગણા વધુ નોંધવામાં આવ્યા હતા.તે સમયગાળા દરમિયાન ભારતમાં કોવિડના કારણે નોંધાયેલા મૃત્યુ લગભગ 4,89,000 હતા.  ધ લેન્સેટ, ’કોવિડ-19 રોગચાળાને કારણે વધારાના મૃત્યુદરનો અંદાજ કોવિડ-19 સંબંધિત મૃત્યુદરનું વ્યવસ્થિત વિશ્લેષણ, 2020-21’ શીર્ષકવાળા તેના લેખમાં દાવો કર્યો હતો કે ભારતમાં આ દરમિયાન કોવિડને કારણે મૃત્યુઆંક આ સમયગાળા દરમિયાન વિશ્વમાં સૌથી વધુ 40.7 લાખ મૃત્યુ થયા હતા. સરકારે મંગળવારે જન્મ અને મૃત્યુના અહેવાલોના આધારે સિવિલ રજિસ્ટ્રેશન સિસ્ટમ રિપોર્ટ 2020 પ્રકાશિત કર્યો. આરજીઆઈના રિપોર્ટ  અનુસાર, નોંધાયેલ મૃત્યુની સંખ્યા 6.2 ટકા વધીને 2019માં 76.4 લાખ હતી જે 2020માં 81.2 લાખ થઈ ગઈ છે.

ડો. પાલના અનુસાર, વધુ મૃત્યુ નોંધણી પણ થઈ રહી છે કારણ કે લોકો જાગૃત છે, લોકોને મિલકતો અને અન્ય હેતુઓ માટે મૃત્યુ પ્રમાણપત્રની જરૂર છે. તેમણે કહ્યું કે સામાન્ય રીતે ઓપરેશનની સરળતા અને ડિજિટાઇઝેશનને કારણે લોકો આગળ આવી રહ્યા છે.  વસ્તીનું કદ પણ દર વર્ષે વધુ મૃત્યુમાં ફાળો આપે છે.  તેથી, આપણે યાદ રાખવું જોઈએ કે વધારાના મૃત્યુ કોવિડ-19 ના કારણે નથી, પરંતુ અન્ય કારણો પણ છે.

પોલે કહ્યું કે હવે જ્યારે તમામ કારણોને લીધે મૃત્યુની વાસ્તવિક સંખ્યા ઉપલબ્ધ છે, ત્યારે શુદ્ધ અંદાજો અને મોડેલોના આધારે અંદાજો બનાવવાનું કોઈ વાજબીપણું નથી.  તેમણે માહિતી આપી હતી કે 2018ની સરખામણીમાં 2019માં 6.9 લાખ વધુ લોકોના મોત થયા છે.સીઆરએસ અભ્યાસના તારણો મહત્વ ધરાવે છે કારણ કે ભારતે તાજેતરમાં દેશમાં કોવિડ થી મૃત્યુઆંકનો અંદાજ કાઢવાની વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાની પદ્ધતિ પર પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો હતો.  ભારતે કહ્યું હતું કે આવા ગાણિતિક મોડેલિંગનો ઉપયોગ ભૌગોલિક કદ અને વસ્તીના દૃષ્ટિકોણથી આવા વિશાળ રાષ્ટ્ર માટે મૃત્યુના આંકડાનો અંદાજ કાઢવા માટે કરી શકાય નહીં.

તેમણે કહ્યું કે કોવિડ માટે સ્થાપિત મજબૂત સર્વેલન્સ સિસ્ટમના આધારે સત્તાવાર આંકડાઓ મુજબ, 2020 માં કોવિડને કારણે મૃત્યુઆંક 1.49 લાખ હતો.  રાજ્યો દ્વારા મૃત્યુની સંખ્યા પણ યોગ્ય રીતે ગણવામાં આવી રહી છે.  તે એક પારદર્શક અને જવાબદાર સિસ્ટમ છે.