ફુગાવો, વિકાસ અને રૂપિયાની તરલતાને ધ્યાને લઇ ફરી એક વખત વ્યાજદર વધશે!

સરકારની નટ ચાલ

મોનેટરી પોલિસી કમિટીની બેઠક આજથી શરૂ, વ્યાજદરમાં 25 બેઝિસ પોઇન્ટનો વધારો થવાની સંભાવના

સરકાર માટે અત્યારે નટ ચાલની સ્થિતિ ઉદભવી છે. એક તરફ ફુગાવાને અંકુશમાં રાખવાનો તો બીજી તરફ વિકાસને પણ વેગ આપવાનો છે. આ સાથે રૂપિયાની તરલતા ઉપર પણ પૂરતું ધ્યાન આપવાનું છે. આવી સ્થિતિ વચ્ચે ફરી એક વખત વ્યાજદર વધરવા પડે તેવી પરિસ્થિતિ ઉભી થઇ છે.

રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાની મોનેટરી પોલિસી કમિટીની બેઠક આજથી શરૂ થઈ છે. આ બેઠક 5 અને 6 એપ્રિલ સુધી ચાલશે.  આ બેઠકમાં આરબીઆઈ રેપો રેટ એટલે કે વ્યાજ દરમાં 25 બેસિસ પોઈન્ટ  વધારો કરી શકે છે.  જો આમ થશે તો રેપો રેટમાં સતત 7મી વખત વધારો થશે.

આરબીઆઈ મે 2022 થી રેપો રેટમાં સતત વધારો કરી રહી છે.  મોંઘવારી ઘટાડવા માટે, આરબીઆઈ મે મહિનાથી કુલ રેપો રેટમાં 250 બેસિસ પોઈન્ટ એટલે કે 2.50%નો વધારો કર્યો છે.  માનવામાં આવી રહ્યું છે કે આ વખતે મોનેટરી પોલિસી કમિટીની બેઠકમાં દરમાં વધારો છેલ્લો હશે.  ગુરુવારે એટલે કે 6 એપ્રિલે આરબીઆઈ પ્રેસ કોન્ફરન્સ કરીને બેઠકમાં લેવાયેલા નિર્ણયો વિશે જણાવશે.

તાજેતરમાં, યુએસ ફેડરલ રિઝર્વ, યુરોપિયન સેન્ટ્રલ બેંક અને બેંક ઓફ ઈંગ્લેન્ડ સહિત ઘણા વિકસિત દેશોની મધ્યસ્થ બેંકોએ પણ ફુગાવાને ઘટાડવા માટે વ્યાજ દરમાં વધારો કર્યો છે.

નવેમ્બર અને ડિસેમ્બર 2022 ના 2 મહિનામાં છૂટક ફુગાવો આરબીઆઈના કમ્ફર્ટ ઝોન એટલે કે 2-6% ની વચ્ચે હતો.  ત્યારથી ફુગાવો આરબીઆઈના કમ્ફર્ટ ઝોનમાંથી બહાર નીકળી ગયો છે.  ક્ધઝ્યુમર પ્રાઇસ ઇન્ડેક્સ આધારિત ફુગાવો જાન્યુઆરી 2023માં 6.52% અને ફેબ્રુઆરી 2023માં 6.44% હતો.  નાણાકીય વર્ષ 2023-24માં, રિઝર્વ બેંક એમપીસીની કુલ 6 બેઠકો યોજશે.  કેન્દ્ર સરકારે રિટેલ ફુગાવો 2% થી 6% પર જળવાઈ રહે તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે આરબીઆઈને કાર્ય સોંપ્યું છે.

છેલ્લે ફેબ્રુઆરીમાં રેપો રેટમાં 0.25 ટકાનો વધારો થયો

2 મહિના પહેલા ફેબ્રુઆરીમાં આરબીઆઇએ રેપો રેટમાં 0.25%નો વધારો કર્યો હતો.  આનાથી રેપો રેટ 6.25% થી વધીને 6.50% થયો.  હવે ફરી એકવાર આરબીઆઇ 0.25% વધારશે, તો રેપો રેટ 6.50% થી વધીને 6.75% થશે.  ઉપરાંત, આ 1 ઓગસ્ટ, 2018 પછી રેપો રેટનો સૌથી વધુ દર હશે, જ્યારે રેપો રેટ 6.50% હતો.

છેલ્લા નાણાકીય વર્ષમાં 6 વખત રેપો રેટમાં 2.50%નો વધારો થયો

નાણાકીય નીતિ દર બે મહિને મળે છે.  ગયા નાણાકીય વર્ષ-2022-23ની પ્રથમ બેઠક એપ્રિલ-2022માં યોજાઈ હતી.  ત્યારબાદ આરબીઆઈએ રેપો રેટને 4% પર સ્થિર રાખ્યો હતો, પરંતુ 2 અને 3 મેના રોજ, આરબીઆઈએ ઈમરજન્સી મીટિંગ બોલાવી અને રેપો રેટ 0.40% વધારીને 4.40% કર્યો.રેપો રેટમાં આ ફેરફાર 22 મે 2020 પછી થયો છે.  આ પછી, 6 થી 8 જૂનના રોજ યોજાયેલી બેઠકમાં, રેપો રેટમાં 0.50% નો વધારો કરવામાં આવ્યો હતો.  આનાથી રેપો રેટ 4.40% થી વધીને 4.90% થયો.

પછી ઓગસ્ટમાં તેમાં 0.50%નો વધારો કરીને તેને 5.40% કરવામાં આવ્યો. સપ્ટેમ્બરમાં વ્યાજ દર વધીને 5.90% થઈ ગયા.  ત્યારબાદ ડિસેમ્બરમાં વ્યાજ દર 6.25% પર પહોંચી ગયા.  આ પછી, નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટે છેલ્લી નાણાકીય નીતિની બેઠક ફેબ્રુઆરીમાં યોજાઈ હતી, જેમાં વ્યાજ દર 6.25% થી વધારીને 6.50% કરવામાં આવ્યા હતા.