વાયુસેનાએ તાજેતરમાં તેના ‘સુદર્શન ચક્ર’નું સફળ પરીક્ષણ કર્યું.
આ હથિયારે દુશ્મનના 80 ટકા એરક્રાફ્ટને તોડી પાડ્યા હતા
જેમાં દુશ્મનના વિમાનમાં રાફેલ, સુખોઈ-30 અને મિગ ફાઈટર જેટ પણ સામેલ હતા
ભારતીય વાયુસેના (IAF) એ તાજેતરમાં તેની હવાઈ સંરક્ષણ કવચ એટલે કે સુદર્શન ચક્રનું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કર્યું છે. આ હથિયાર તરફ દુશ્મનના રાફેલ, સુખોઈ અને મિગ ફાઈટર જેટ મોકલવામાં આવ્યા હતા. જે બાદ સુદર્શન ચક્ર સક્રિય થયું. તેણે દુશ્મનના તમામ લક્ષ્યોના 80 ટકા માર્યા અને નાશ કર્યા હતા.
સુદર્શન ચક્ર એટલે કે S-400 AD વિશ્વની સૌથી ખતરનાક એર ડિફેન્સ મિસાઇલ સિસ્ટમ છે. ભારતમાં ત્રણ સુદર્શન ચક્રો છે. વધુ બે રશિયાથી આવવાના છે. જે ટેસ્ટની વાત કરી રહ્યા છીએ તેમાં વાયુસેનાના રાફેલ, SU-30 અને મિગ એરક્રાફ્ટને દુશ્મન ફાઈટર જેટ બનાવવામાં આવ્યા હતા. જેનો સુદર્શન ચક્ર એ નાશ કર્યો હતો.
આ સિમ્યુલેટેડ થિયેટર લેવલની એર એક્સરસાઇઝ હતી. તાજેતરમાં PM નરેન્દ્ર મોદી રશિયાની મુલાકાતે ગયા હતા. ત્યારબાદ રશિયાએ ખાતરી આપી હતી કે બાકીની બે વધુ S-400 એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ 2025 અને 2026માં ભારતને સોંપવામાં આવશે. યુક્રેન સાથેના યુદ્ધને કારણે રશિયાએ આ એર ડિફેન્સ મિસાઈલ સિસ્ટમ મોકલવામાં વિલંબ કર્યો હોવાનું જણાવ્યું હતું.
સુદર્શન ચક્રથી દેશનું આકાશ સુરક્ષિત
ભારત પાસે S-400 એર ડિફેન્સ મિસાઈલ સિસ્ટમ હોવાને કારણે ચીન કે પાકિસ્તાન સરહદ પારથી નાપાક ગતિવિધિઓ કરી શકશે નહીં. આ એર ડિફેન્સ મિસાઈલ સિસ્ટમના બાકીના યુનિટ આવ્યા બાદ દેશની સુરક્ષા અભેદ્ય બની જશે. S-400 મિસાઈલ સિસ્ટમના ઓપરેટરોની તાલીમ પૂરી થઈ ગઈ છે.
અભેદ્ય કવચ ઉત્તમ રક્ષણ પૂરું પાડશે
S-400 એર ડિફેન્સ મિસાઈલ સિસ્ટમ કોઈ હથિયાર નથી પરંતુ શક્તિશાળી હથિયાર છે. આની સામે કોઈનું ષડયંત્ર કામ કરતું નથી. તે આકાશમાંથી ઓચિંતો હુમલો કરીને આવતા હુમલાખોરને ક્ષણભરમાં રાખમાં ફેરવે છે. S-400 મિસાઈલ સિસ્ટમને વિશ્વની સૌથી સક્ષમ મિસાઈલ સિસ્ટમ માનવામાં આવે છે. ભારત માટે પાકિસ્તાન અને ચીન હંમેશા પડકાર રહ્યા છે. ભારતનું આ દેશો સાથે યુદ્ધ પણ થયું છે. સત્તાનું સંતુલન જાળવવા માટે દેશને આવી મિસાઈલ સિસ્ટમની જરૂર હતી. ભારતને S-400 સિસ્ટમ મળવાથી ભારતીય વાયુસેનાની તાકાતમાં વધારો થશે.
પાંચ યુનિટની ડીલ 33 હજાર કરોડ રૂપિયામાં થઈ
ઑક્ટોબર 2018માં, ભારતે આવી પાંચ સિસ્ટમ ખરીદવા માટે રશિયા સાથે કરાર કર્યો હતો જેની કિંમત $5 બિલિયન એટલે કે 33,000 કરોડ રૂપિયા છે. ચીન હોય કે પાકિસ્તાન, S-400 મિસાઈલ એર ડિફેન્સ સિસ્ટમની મદદથી ભારત પરમાણુ મિસાઈલોને તેની જમીન પર પહોંચતા પહેલા જ હવામાં નષ્ટ કરી દેશે.
S-400 સાથે ભારત ચીન-પાકિસ્તાન સરહદ પર પણ નજર રાખી શકશે. યુદ્ધમાં, S-400 સિસ્ટમ સાથે ઉડાન ભરતા પહેલા ભારત દુશ્મનના ફાઇટર પ્લેનને નિશાન બનાવશે. પછી તે ચીનનું J-20 ફાઈટર પ્લેન હોય કે પાકિસ્તાનનું અમેરિકન F-16 ફાઈટર પ્લેન. આ મિસાઈલ સિસ્ટમમાં આ તમામ વિમાનોને નષ્ટ કરવાની શક્તિ છે. રશિયાએ 2020-2024 સુધીમાં એક-એક કરીને આ મિસાઈલ સિસ્ટમ ભારતને પહોંચાડવાનું વચન આપ્યું હતું.
આ સિસ્ટમ એકસાથે 72 મિસાઈલ છોડશે
S-400 એક સમયે 72 મિસાઈલ લોન્ચ કરી શકે છે. તેની સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે આ એર ડિફેન્સ સિસ્ટમને ક્યાંક ખસેડવી ખૂબ જ સરળ છે કારણ કે તેને 8X8 ટ્રક પર લગાવી શકાય છે. S-400 ને નાટો દ્વારા SA-21 ગ્રોલર લોંગ રેન્જ ડિફેન્સ મિસાઇલ સિસ્ટમ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. માઈનસ 50 ડીગ્રીથી માઈનસ 70 ડીગ્રી સુધીના તાપમાનમાં કામ કરવામાં સક્ષમ આ મિસાઈલને નષ્ટ કરવી દુશ્મન માટે ખુબ જ મુશ્કેલ છે. કારણ કે તેની કોઈ નિશ્ચિત સ્થિતિ નથી. તેથી તેને સરળતાથી શોધી શકાતું નથી.
S-400 મિસાઈલ સિસ્ટમમાં ચાર પ્રકારની મિસાઈલ છે જેની રેન્જ 40, 100, 200 અને 400 કિલોમીટર છે. આ સિસ્ટમ 100 થી 40 હજાર ફીટની વચ્ચે ઉડતા દરેક લક્ષ્યને ઓળખી શકે છે અને તેનો નાશ કરી શકે છે. S-400 એર ડિફેન્સ મિસાઇલ સિસ્ટમનું રડાર ખૂબ જ અત્યાધુનિક અને શક્તિશાળી છે.
600 કિમીની રેન્જમાં 300 લક્ષ્યોને ટ્રેક કરવાની શક્તિ
મિષાઈલનું રડાર 600 કિલોમીટર સુધીની રેન્જમાં લગભગ 300 લક્ષ્યોને ટ્રેક કરી શકે છે. આ સિસ્ટમ મિસાઈલ, એરક્રાફ્ટ કે ડ્રોન દ્વારા કોઈપણ પ્રકારના હવાઈ હુમલાનો સામનો કરવામાં સક્ષમ છે. શીતયુદ્ધ દરમિયાન રશિયા અને અમેરિકા વચ્ચે શસ્ત્રો બનાવવાની સ્પર્ધા ચાલતી હતી. જ્યારે રશિયા અમેરિકાની જેમ મિસાઈલ બનાવી શક્યું ન હતું ત્યારે તેણે એવી સિસ્ટમ પર કામ કરવાનું શરૂ કર્યું જે આ મિસાઈલોને લક્ષ્ય સુધી પહોંચતા પહેલા જ નષ્ટ કરી શકે.
1967 માં, રશિયાએ S શ્રેણીની પ્રથમ મિસાઇલ S-200 સિસ્ટમ વિકસાવી. S-300 વર્ષ 1978માં વિકસાવવામાં આવી હતી. S-400ને વર્ષ 1990માં જ વિકસાવવામાં આવ્યું હતું. તેનું પરીક્ષણ વર્ષ 1999માં શરૂ થયું હતું. આ પછી, 28 એપ્રિલ 2007ના રોજ, રશિયાએ પ્રથમ S-400 મિસાઈલ સિસ્ટમ તૈનાત કરી, ત્યારબાદ માર્ચ 2014માં રશિયાએ ચીનને આ આધુનિક સિસ્ટમ આપી. આ સિસ્ટમની પ્રથમ ડિલિવરી 12 જુલાઈ 2019ના રોજ તુર્કિએ કરવામાં આવી હતી.
