સોનાની જેમ કાળા સોનાનો પણ સંગ્રહ કરાશે
હાલ ક્રૂડનો ભાવ સ્થિર હોય અત્યારે તેની ભરપૂર ખરીદી કરી લેવાશે, જેથી ભવિષ્યમાં ડોલર અને ક્રૂડના ભાવમાં અસ્થિરતા આવે તો તેની અસર ખાળી શકાય
સોનાની જેમ કાળા સોના એટલે કે ક્રૂડનો પણ સંગ્રહ કરવા ભારત તૈયારી કરી રહ્યું છે. ઇંધણની અનિશ્ચિતતા રોકવા ભારત 92 લાખ બેરલ ક્રૂડનો વિદેશમાં સ્ટોક કરવાનું છે. જેથી ડોલર અને ક્રૂડના ભાવની ઉથલપાથલની અસર ખાળી શકાય.
ભારત સ્ટોક માટે 92 લાખ બેરલ ક્રૂડની આયાત કરવાની યોજના ધરાવે છે. યુક્રેનના આક્રમણથી રશિયન ક્રૂડના મુખ્ય ખરીદદાર તરીકે ઉભરી આવેલ ભારત ઓપેક પ્લસ ઉત્પાદક અથવા મધ્ય પૂર્વમાં તેના પરંપરાગત સપ્લાયર્સ પાસેથી કાર્ગો ખરીદવાનું પસંદ કરશે કે કેમ તે પણ પ્રશ્ન છે.
યુએસ અને ભારત ક્રૂડ અનામત વધારવાની યોજનાઓ બનાવી રહ્યા છે. બ્રેન્ટ તેના 2022ના ઉચ્ચ સ્તરથી લગભગ 45% નીચું છે કારણ કે માંગની ચિંતા બજારમાં અટકી રહી છે. ભારત પૂર્વ કિનારે વિશાખાપટ્ટનમ ફેસિલિટી અને પશ્ચિમ કિનારે મેંગલોરમાં બે સ્થળોએ ફેલાયેલા તેના અનામતનો એક ચતુર્થાંશ ભાગ ભરવાની યોજના ધરાવે છે. ભારત પાસે લગભગ 5.33 મિલિયન ટન રાખવાની ક્ષમતા સાથે ત્રણ સ્થળોએ વ્યૂહાત્મક સંગ્રહ છે. 31 માર્ચે પૂરા થયેલા વર્ષમાં ભારતે 232.4 મિલિયન ટન ક્રૂડની આયાત કરી હતી તે જોતાં ક્ષમતા વધારે નથી.
ભારતે વ્યૂહાત્મક ભંડાર ભરવા માટે આ વર્ષની શરૂઆતમાં તેના બજેટમાં 50 અબજ રૂપિયા ફાળવ્યા હતા. ઇન્ટરનેશનલ એનર્જી એજન્સીએ ફેબ્રુઆરીમાં જણાવ્યું હતું કે આ ભંડોળ લગભગ 10 મિલિયન બેરલ રશિયન ક્રૂડ અથવા લગભગ 7 મિલિયન બેરલ બિન-મંજૂર તેલની ખરીદીને આવરી શકે છે.
કોવિડ લોકડાઉનને કારણે ઓઇલ ક્રેશ થયા બાદ તેણે છેલ્લે 2020માં તેના વ્યૂહાત્મક ભંડારમાં ઉમેરો કર્યો હતો, સરેરાશ 19 ડોલર પ્રતિ બેરલના ભાવે ક્રૂડ ખરીદ્યું હતું.
ભારતે ગયા વર્ષની શરૂઆતમાં સ્થાનિક અને વિદેશી કંપનીઓને બે ભૂગર્ભ સ્થાનો પર લગભગ 8 મિલિયન બેરલ સમાવી શકે તેવી જગ્યા ભાડે આપવા માટે એક યોજના શરૂ કરી હતી. જો કે, ભારતના રિફાઇનર્સ સરકાર જગ્યા ભાડે આપવા માટે જે કહેતી હતી તે ચૂકવવા તૈયાર ન હતા, એમ એક વ્યક્તિએ જણાવ્યું હતું.
સાઉદી અરામકો અને અબુ ધાબી નેશનલ ઓઈલ કંપની સાથે લીઝિંગ સ્ટોરેજ અંગેની ચર્ચાઓ પણ કરવામાં આવી હતી, પરંતુ સંસદના દસ્તાવેજો અનુસાર તેઓ આગળ વધ્યા ન હતા. એડનોકએ લગભગ 6 મિલિયન બેરલ માટે પૂરતી જગ્યા ભાડે આપવા માટે 2017 માં સોદો કર્યો હતો.
ભારત તેની અનામત ક્ષમતા 6.5 મિલિયન ટન વધારવા માંગે છે, પરંતુ જમીન સંપાદન સંબંધિત મુદ્દાઓને કારણે પ્રગતિ ધીમી રહી છે. ભારત પેટ્રોલિયમ કોર્પો.ની બીના રિફાઇનરી નજીક સંગ્રહ સ્થાન અને હિન્દુસ્તાન પેટ્રોલિયમ કોર્પોરેશનના બાડમેર પ્લાન્ટ નજીક બિકાનેરમાં સંગ્રહ સ્થાનના ઉપયોગની શક્યતાઓનું પણ મૂલ્યાંકન કરવામાં આવી રહ્યું છે.
