ભારતમાં રોકાણ માટે 382 અરજીઓ મળી,પણ સરહદ વિવાદને કારણે સરકાર મંજુરી આપવામાં દાખવી રહી છે સતર્કતા
ભારતે ચીનની કંપનીઓના 80 ફોરેન ડાયરેક્ટ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્રસ્તાવોને મંજૂરી આપી છે. ડિપાર્ટમેન્ટ ફોર પ્રમોશન ઑફ ઇન્ડસ્ટ્રી એન્ડ ઇન્ટરનલ ટ્રેડએ એક આરટીઆઈ જવાબમાં આ વિગત જણાવી હતી. જ્યારથી ભારત- ચીનનો વિવાદ ચરમસીમાંએ પહોંચ્યો ત્યારથી ચીન તરફથી ભારતમાં એફડીઆઈ માટે 382 દરખાસ્તો મળી છે. જેમાંથી કેટલી દરખાસ્તો ફગાવી દેવામાં આવી છે તે સ્પષ્ટ થયું નથી.
સરહદી અથડામણ બાદ, 2020 માં ભારત સરકારે જમીન સરહદ વહેંચતા દેશોમાંથી આવતા કોઈપણ એફડીઆઈ માટે સુરક્ષા મંજૂરી સહિત પૂર્વ-સરકારી મંજૂરી ફરજીયાત કરી હતી. 2021ના મધ્ય સુધી, સરકારે આવા એફડીઆઈ માટે કોઈ મંજૂરી આપી ન હતી. જો કે, ત્યારબાદ સરકારે કેસ-ટુ-કેસ આધાર પર અરજીઓ પર વિચાર કરવાનું શરૂ કર્યું છે.
સરકાર આવી દરખાસ્તોનું મૂલ્યાંકન કરવામાં સાવચેતીભર્યું વલણ અપનાવી રહી છે, તેથી મંજૂરી ધીમી છે. વધુમાં, સરકારની મંજૂરી મેળવતા સોદા સામાન્ય રીતે લઘુમતી હિસ્સાના સંપાદન સાથે સંકળાયેલા હોય છે, જેના પરિણામે નિયંત્રણમાં ફેરફાર થતો નથી. મેન્યુફેક્ચરિંગ જેવા મૂડી-સઘન ક્ષેત્રો, ઇ-કોમર્સ અને નાણાકીય સેવાઓ જેવા એફડીઆઈની માંગમાં ક્ષેત્રો કરતાં અગ્રતા મેળવી રહ્યાં છે.
ડીપીઆઈઆઈટીએ દ્વારા કેટલી અરજીઓ નકારી કાઢવામાં આવી હતી અથવા ભારતમાં રોકાણનું પ્રમાણ અંગેના પ્રશ્નોના જવાબ આપ્યા ન હતા. સરકાર દ્વારા ધ્યાનમાં લેવાનું બીજું મહત્વનું પરિબળ રોકાણકારની પ્રોફાઇલ છે. બજારના સહભાગીઓએ જણાવ્યું હતું કે સરકાર બેઇજિંગની નજીકના એકમોને સંડોવતા રોકાણ દરખાસ્તો પર સતર્ક છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, ભંડોળ/રોકાણકાર સંસ્થાઓના સ્થાપકો અથવા પ્રમોટર્સ ચીનમાં વર્તમાન શાસક સાથેના તેમના ગાઢ સંબંધો માટે જાણીતા છે.
જ્યારે ચીન અથવા હોંગકોંગમાં પોલિટિકલી એક્સપોઝ્ડ પર્સન્સ સાથે સંકળાયેલી અરજીઓની વાત આવે છે, ત્યારે મંત્રાલયો ખૂબ કાળજી લે છે. આખરે મંજૂરીઓ મળવાની શરૂઆત થઈ રહી છે, ત્યારે સરકાર ભારતમાં રોકાણ કરતી ચીની કંપનીઓ માટેના નિયમોને એક સાથે કડક બનાવી રહી છે. ગયા મહિને, કોર્પોરેટ બાબતોના મંત્રાલયે કોર્પોરેટ ક્ષેત્રમાં ચીનના પ્રભાવને રોકવા માટે ઘણા પગલાં લીધાં.હવે, જો કોઈ કંપની તેના બોર્ડમાં ડાયરેક્ટર તરીકે ચીનના નાગરિકની નિમણૂક કરવા માંગે છે, તો તેને કેન્દ્ર સરકાર પાસેથી સુરક્ષા મંજૂરીની જરૂર પડશે. મર્જર અને ડિમર્જર જેવી યોજનાઓ માટે પણ સમાન મંજૂરીઓ ફરજિયાત બની છે. બીજી તરફ, એમસીએ ચીન સાથેની કેટલીક ભારતીય કંપનીઓના જોડાણની પણ તપાસ કરી રહી છે. રજિસ્ટ્રાર ઓફ કંપનીઝએ કંપનીના રોલમાંથી ઘણી ચીની કંપનીઓને દૂર કરી હોવાનું કહેવાય છે. આ કંપનીઓ દેશમાં નાણાં લાવવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતી શેલ એન્ટિટી હોવાની શંકા છે.
