આપણાં દેશમાં કે વિદેશોમાં આજે પણ ભેદભાવની ઘટના બનતી જ રહે છે : નુકશાન પહોંચાડતા કાયદાઓ દૂર કરી, સશકત કાયદા બનાવવાની જરૂર : શ્રીમંતો અને ગરીબોને મળતી તબીબી સારવારમાં ભેદભાવ જોવા મળે છે.
શુન્ય ભેદભાવનો અર્થ જ આવી બનતી ઘટનાઓમાં ‘ઝીરો’ લાવવાની વાત: એઇડસ જેવી સમસ્યામાં આજે પણ તેના દર્દીઓ સાથે ભેદભાવ રખાય છે: વૈશ્ર્વિક સ્તરે 2014 થી આ વિષયક ઝુંબેશ ચાલે છે.
જેન્ડર બાયસની વિકટ સમસ્યા આજે જ્ઞાનની સદી ગણાતી ર1મી સદીમાં પણ જોવા મળે છે: આ પૃથ્વી પર બધાને જીવન જીવવાનો સરખો અધિકાર છે, તેમાં ઉંચ- નીચ કે ગરીબ-શ્રીમંત જેવા ભેદભાવ ન હોવા જોઇએ: જાતિ કે લિંગ આધારીત ભેદભાવની ઘણી ઘટનાઓ બને છે.
‘ભેદભાવ’ આ શબદ આપણે વર્ષોથી સાંભળીયે છીએ દેશમાં શિક્ષણનો વ્યાપ નહતો ત્યારે અને આજે પણ આ શબ્દ ચલણ છે. આપણાં જીવનમાં સવારથી સાંજ સુધીની બનતી દૈનિક ક્રિયાઓમાં ઘણીવાર એનો સામનો કરવો પડે છે. આજે શુન્ય ભેદભાવ દિવસ છે. વિશ્ર્વમાં સ્ત્રી-પુરૂષો વચ્ચે કે ગરીબ-શ્રીમંતો સાથેના વ્યવહારો અને માનવ અધિકારોના હનન સાથે ઘણી બધી ભેદભાવની ઘટના બને છે. ઉચ્ચ કે નીચ જ્ઞાતિ વિષયક અને ગોરા – કાળાના રંગભેદ નો ભેદભાવ આજે પણ જોવા મળે છે, આપણાં પરિવારમાં પણ મા-બાપો પણ પુત્ર કરતા પુત્રીના ઉછેર- શિક્ષણ કે તેની સવલતોમાં ભેદભાવ રાખે છે. જેન્ડર બાયસની એક વિકટ સમસ્યા આજે જ્ઞાનની સદી ગણાતી ર1મી સદીમાં જોવા મળે છે.
ઝીરો ડિસ્ક્રીમેનેશન ડે અર્થાત શુન્ય ભેદભાવ કે ભેદભાવની બનતી ઘટનાઓમાં ઝીરો લાવવાની વાત કરે છે. વિશ્ર્વમાં સૌ પ્રથમ 2014માં આ દિવસ ઉજવવાનું નકકી કર્યુને સંયુકત રાષ્ટ્ર અને અન્ય આંતરરાષ્ટ્રીય સંસ્થા દ્વારા દર 1લી માર્ચે આ દિવસ ઉજવાઇ છે. એઇડસે નિયંત્રણનું કાર્ય કરતી ‘યુ.એન. એઇડસ’ દ્વારા તેને લોન્ચ કરેલ કારણ કે વિશ્ર્વભેરમાં એઇડસના ફુલ બ્લો દર્દી કે એચ.આઇ.વી. વાયરસના વાહકો પ્રત્યે ભેદભાવની ભયંકર ઘટનાઓ પ્રારંભથી અને આજે પણ બની રહી છે.
છેલ્લા આઠ વર્ષથી ઉજવાતા આ દિવસમાં ગત વર્ષે ર022 માં દર વર્ષે અપાતી ઉજવણી થીમમાં હાનિકારક કાયદાઓ દુર કરો, સશકિતકરણ કરતા કાયદા બનાવો ની વાત કરીછે. ઞગઅઈંઉજ એ ભેદભાવ પૂર્ણ કાયદાઓને સમાપ્ત કરવાની વેશ્ર્વિક તાકિદ કરી છે. લોકોની જીવન ગુણવત્તામાં સુધાર લાવવો હશે તો તેના માનવ અધિકારોનું રક્ષણ કરવું જ પડશે. વિશ્ર્વના ઘણા દેશોના કાયદાઓ છે જેમાં સ્ત્રી અને બાળકો સાથે ભેદભાવ થાય છે લગ્નના સમાન અધિકારો અપાતા નથી. એલજીબીટી સમુદાયને પણ ભયંકર ભેદભાવ અને સામનો કરવો પડે છે.
વિજાતીયા પાત્રોને અધિકારો અપાય તે ઘણા સમુદાયને અપાતા નથી કે તેના પ્રત્યે ભેદભાવ રખાય છ. ઘણી વાર તો મૂળભૂત સ્વતંત્રતા પર ગંભીર અસરો કરે છે. આજે દુનિયામાં સૌથી વધુ એચ.આઇ.વી. – એઇડસ સાથે જીવતાં લોકો ભેદભાવનો સામનો કરે છે. તેમની તબીબી સારવાર કે હોસ્પિટલમાં એડમીટ કે નોકરીના સ્થળે આવી ઘટના દરરોજ બનતી જ રહે છે. આજે બધા જ લોકો પ્રત્યે સમાન કાયદા અને અમલની વાત સાથે કરૂણા અને શાંતિને પ્રોત્સાહન આપે છે. શુન્ય ભેદભાવ દિવસનો ઘ્યેય તમામ પ્રકારના ભેદભાવને નાબુદ કરવા વૈશ્ર્વિક એકતા ચળવણને મહત્વ આપે છે. લોકોમાં આ પ્રકારની જનજાગૃતિ લાવીને આ સમસ્યાનો અંત લાવવાનો સંકલ્પ જ આજની ની સાચી ઉજવણી હોય શકે છે.
યુનાઇટેડ નેશન્સ દરેક વ્યકિતની ઉમર, લિંગ, ધર્મ, જાતિ, રંગ, દેશ, ઊંચાઇ, વજન અથવા વ્યવસાયને ઘ્યાને લીધા વગર ગૌરવ પૂર્ણ અને સન્માનજનક જીવવાના અધિકારને માન આપવા વિવિધ પ્રવૃતિ- પ્રોજેકટનું આયોજન કરે છે. સમલૈગિકતાને અપરાધ ગણાવતા કાયદાને કારણે આપણાં દેશ સિવાય વિશ્ર્વના ઘણા દેશોએ તેને તેમના અધિકારો આપ્યા છે. ભેદભાવની ઘટના ના બને તે માટે નુકશાન કરતા કાયદાઓ દૂર કરીને માનવ અધિકારોનું રક્ષણ થાય તેવા સશકિતકરણ સમા જવા કાયદા બનાવવા જરુરી છે. આ વર્ષે ભેદભાવથી જીવન બચાવવા વિષયક સમગ્ર 2023માં કાર્યક્રમો યોજાશે.
આ પૃથ્વી પર બધાને જીવન જીવવાનો સરખો અધિકાર છે તેમાં ઉચ-નિચ કે ગરીબ-શ્રીમંત જેવા ભેદભાવ ન જ હોવા જોઇએ. જાતિ કે લિંગ આધારીત ભેદભાવ ઘણી ઘટનાઓ બની રહી છે. ત્યારે સમાજના દરેક વર્ગે આ બાબતે તેના અટકાયતના તમામ પગલાઓમાં સાથ આપવો જરુરી છે. સ્ત્રીઓને પુરૂષ જેવા લગ્ન કે મતદાન અધિકારો વિશ્ર્વનાના ઘણા દેશોમાં મળતા નથી. ભેદભાવ વિરોધી કાયદાઓનો કડક અમલ અતિ જરુરી છે.
સ્ત્રીઓ અને છોકરીઓ ભેદભાવની ઘટનાનો વધુ ભોગ બનતી જોવા મળે છે. ત્યારે તેની સામે શુન્ય ભેદભાવ દિવસ જાગૃતિ લાવવાનો મહત્વનો દિવસ છે. આજે શિક્ષણમાં પણ આવી ઘટના બનતી જોવા મળે છે. શુન્ય ભેદભાવ દિવસ ઉજવણીનું પ્રતિક વૈશ્ર્વિક લેવલે ‘બટર ફલાય’ છે જેનો ઉપયોગ લોકો દ્વારા ભેદભાવનો અંત લાવવા અને હકારાત્મક પરિવર્તન તરફ સૌની ભાગીદારીથી સક્રિય કામ કરવાની વાત કરે છે.
લોકો બોલે છે તે ભાષા, ચામડીનો રંગ અને ધર્મ પ્રત્યે કોઇ ભેદભાવ ન હોવો જોઇએ
આજના ઈન્ફરમેશન ટેકનોલોજી યુગમાં ડગલે ને પગલે અંગ્રેજી ભાષા કાર્યરત જોવા મળે છે, ત્યારે તેને શીખવી તો જરૂરી છે. ગુજરાતી તરીકે આપણી ગુજરાતીમાં જેટલુ ઉતમ શિક્ષણ મેળવી શકીએ તેટલું શિક્ષણ અન્ય ભાષામાં ન મેળવી શકીએ. જો પાયાનું શિક્ષણ ગુજરાતીમાં મળી જાય તો પછી દુનિયાની કોઈપણ ભાષા આપણે ઝડપથી શિખી શકીએ છીએ. અત્યારે તો આપણે ગુજરાતી પ્રારંભથી અંગ્રેજી શિખવા જતા બંને સાઈડનું શિક્ષણ બગાડે છે. નથી ગુજરાતી બોલતો કે નથી અંગ્રેજી, ગુજરાતીમાં ભણતા ઘણા વિદ્યાર્થીઓ ઘણુ સારૂ અંગ્રેજી બોલતો કે નથી અંગ્રેજી, ગુજરાતીમાં ભણતા ઘણા વિદ્યાર્થીઓ ઘણુ સારૂ અંગ્રેજી બોલી શકે છે. સમજી પણ શકે છે. શ્રવણ-કથન કૌશલ્યો સિધ્ધ કરીને પણ સપોર્ટીંગ લેંગવેજ શીખી શકાય છે. જેમ આપણને કે અભણને ટીવી પર ફિલ્મ જોઈને હિન્દી બોલતા કે સમજતા આવડે છે. આજે અંગ્રેજી શાળાનો રાફડો ફાટયો છે. ત્યારે વાલીઓ પણ દેખા દેખીમાં પોતાના સંતાનોનું ભવિષ્ય બગાડી રહ્યા છે. ગુજરાતી માધ્યમમાં ભણતા ભણતાં પણ સારૂ અંગ્રેજી શીખી જ શકાય છે.