લાંબો સમય શાળાઓ બંધ રહેતા વિદ્યાર્થીઓનું શિક્ષણ પ્રત્યે નકારાત્મક વલણ
જો એક વખત બાળકને ઓનલાઈન ભણવાની લત લાગી જશે તો શાળાની ટેવ પડાવવી મુશ્કેલ બનશે
ભવિષ્યમાં વાલી-વિદ્યાર્થીઓએ નુકશાન ભોગવવું પડશે
મનોવિજ્ઞાન ભવનની ટીમે ૬ થી ૧૧ વર્ષના ૧૫૩૦ બાળકોનો કર્યો સર્વે
હાલની પરિસ્થિતિમાં જયારે શાળાઓ અને કોલેજો બંધ છે ત્યારે વિદ્યાર્થીનું શિક્ષણ પ્રત્યેનું નકારાત્મક વલણ જોવા મળ્યું. જાણે વિદ્યાર્થીઓએ જુદી દિશા નકી કરી લીધી હોય તેમ લાગે છે. આ કોરોનાએ જયારે ભરડો લીધો ત્યારે આશ્ચર્ય સાથે જોવા મળતી બાબતમાં વિદ્યાર્થીઓ સતત ઘરે રહીને તેનું ધ્યાન જુદી દિશામાં પરિવર્તિત થતું જોવા મળ્યું. જેની અસર ગ્રામ્ય અને શહેરી વિસ્તાર બંનેમાં જોવા મળી. પહેલા લોકડાઉનમાં બાળકોને ઘરે રહીને કંટાળો આવતો હતો, ઘરે ગમતું ન હતું, શાળા કોલેજો યાદ આવતી હતી, શિક્ષકો પાસે જવાની માંગણી કરતા હતા, જલ્દી શાળા શરુ થાય પરંતુ છેલ્લા દોઢ વર્ષથી બાળકો ઘરે છે ત્યારે બાળકોએ તેનું મન ઘરે જ મનાવી લીધું છે. સતત ઘરે રહેવાને કારણે શાળા કોલેજો પ્રત્યે તેનું વર્તન બદલાય ગયું છે.
કોઈપણ બાબતની લત લાગ્યા પછી છોડાવવી એ ખૂબ અઘરું કાર્ય છે. બાળકોને જો એક વખત મોબાઈલ કે ઓનલાઈન ભણવાની જ લત લાગી તો તેને શાળા ની ટેવ પડાવવી મુશ્કેલ બની જશે. મનોવિજ્ઞાન અનુસાર પરિસ્થિતિ બદલાઈ ત્યારે સમાયોજન સાધવું બાળકો માટે મુશ્કેલ બને છે. તો જ્યારે બાળકો હવે ઓનલાઇન જ ભણે છે ત્યારે ફરી શાળામાં સમાયોજન સાધી શકશે એ પણ એક પ્રશ્ન છે. કેળવણી અને સમાજિકરણના પાયામાં શાળા અને શિક્ષકનું બહુ મોટું યોગદાન રહ્યું છે. પણ સતત શાળાઓ બંધ હોવાથી બાળકની કેળવણી પર તેની વિપરીત અસર ભવિષ્યમાં દેખાશે.. એક સમય એ હતો જ્યારે બાળકને ઓનલાઈન શિક્ષણમાં રસ પડતો નહોતો અને હવે બાળક રમતા રમતા બોલે છે કે શાળાએ જવું જ નથી. બાળકનું આ વાક્ય ઘણું કહી જાય છે. તેમને પૂછેલા પ્રશ્નના જવાબો કંઈક આવા હતા.
કોરોનામાં શાળા બંધ હોવાને કારણે, બાળકો અગાઉના વર્ગમાં જે શીખ્યા હતા તે ભૂલી રહ્યા છે. આને કારણે, ભવિષ્યમાં વર્ગોમાં તેમને શીખવામાં મુશ્કેલી પડશે. મહત્તમ અસર બીજા અને ત્રીજા વર્ગના વિદ્યાર્થીઓમાં જોવા મળે છે. ભણતરના અંતરને કારણે, તેઓ હવે નવા વાતાવરણનો સ્વીકાર કરી શકશે કે કેમ? તે પણ એક સમસ્યા થશે. અલગ અલગ કિસ્સામાં વિદ્યાર્થીઓ જણાવે છે કે, એક ૬ ધોરણનો વિદ્યાર્થી તેના ઘરે બસ એમ જ કહે છે કે હવે શાળા જવું જ નથી બસ ઘરે રહી ભણવા મળે તો શાળા જવાનું શુ કામ?, બસ સતત આવી રીતે પાસ થઈ જવાનું. ભણવાની કોઈ ચિંતા નહિ.
રમવાનું અને આનંદ કરવાનો, મોબાઈલ થી જ ભણી તો વિડીયો બંધ રાખી જે કરવું હોય એ કરી શકી. કલાસરૂમ માં બેસવાની કઈ ચિંતા જ નહીં, મારો દીકરો લોકડાઉન થયું ત્યારથી શાળા જવાની જીદ કરતો હવે ક્યારેક શિક્ષક ફોન કરે કે વિડીયો કોલ કરે તો સામે જતો પણ નથી. એક વાલીની હૈયા વરાળ: વિશ્વના ૫૫ થી વઘુ દેશમાં સ્કૂલ, કોલેજ રાબેતામુજબ શરૂ થઇ ગયું છે આપણે ત્યાં હજુ કહેવું મુશ્કેલ છે કે ક્યારે થશે શરૂ. જ્યાં શિક્ષણને મહત્વ ન મળતું હોય અને મનોરંજનને મહત્વ મળતું હોય ત્યાં આવી જ હાલત હોય.
એક હીરો કે હિરોઈન જે સમજને મનોરંજન આપે છે સંસ્કાર નહીં તેને કરોડો રૂપિયા મળે છે જયારે શિક્ષક સંસ્કાર સાથે શિક્ષણ આપે છે તે સહાયકમાં ૫ થી ૨૦ હજારમાં જતો હોય ત્યાં શું અપેક્ષા રાખીએ? સમાજનો ઢાંચો જે બદલાય ગયો છે તેને લીધે આવું જ બનશે. શિક્ષણને સંસ્કાર સાથે સંબંધ હતો પણ હવે વેપાર થઇ ગયો માટે આવી હાલત છે.
કોરોનાની બાળકોના શિક્ષણ અને ભણતરમાં જોવા મળતી નિષેધક અસરો
- બાળકો ઓનલાઇન ભણવા તૈયાર નથી. માત્ર વિડિઓ ચાલુ રાખી બીજી રમતે ચડી જાય છે.
- ૧ વર્ષથી સ્કૂલે ગયા નથી તોય પાસ થઈએ છીએ, બસ આવું જ ચાલે તો મજા પડી જાય. ભણવાનું નામ પડે તો કંટાળો આવે છે.
- વિકાસ અને સર્જનાત્મક શક્તિમાં ઘટાડો.
- મૌખિક અભિવ્યક્તિમાં ખામી આવી.
- વાંચન ક્ષમતામાં ઘટાડો
- લેખન ક્ષમતાની ઝડપમાં ઘટાડો
- ગણિત તો જાણે સાવ ભૂલી ગ્યા
- અગાઉના શિક્ષણમાં જોવા મળતો સ્મૃતિલોપ
- વિચાર શક્તિમા જોવા મળતી અરુચિ
- ઓનલાઇનને કારણે મોબાઈલ પ્રત્યે વધતું આકર્ષણ
- ટીવીમાં સતત કોમેડી શો જોઈને મજા માણવી જેના કારણે લેક્ચર ભરવાનું ભૂલી જવું.
- શિક્ષક અને વિદ્યાર્થી વચ્ચેની આંતરક્રિયામાં જોવા મળતું અંતર
- શાળાઓ બંધ હોવાને કારણે માતાપિતા કંટાળી ગ્યા જેથી વિદ્યાર્થીઓને ભણવા બેસાડવાને બદલે બહાર રમવા મોકલી દેવા.
- હવે ઘરે રહીને નવી નવી રમતો રમવાની મજા માણે છે.
- જુદી જુદી રમતો રમતા પણ શીખી ગ્યા ત્યારે શિક્ષણ ભૂલી ગ્યા…
- નવું શીખવામાં રસ ન દાખવવો
- હવે છોકરાઓને શાળાએ પુર્વવ્રત કરવા મુશ્કેલ.
