કાન આપણા શરીરનો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. આનાથી આપણે માત્ર અવાજ જ નથી સાંભળતા પરંતુ તે આપણા શરીરને પણ સંતુલિત કરે છે. જ્યારથી મોબાઈલ ફોન લોકોના જીવનમાં પ્રવેશ્યા છે ત્યારથી હેડફોન અને વાયરલેસ ઈયરબડનો પણ મોટાપાયે ઉપયોગ થવા લાગ્યો છે, જે કાનની તબિયત બગાડી રહ્યો છે. રોડ, ટ્રેન, કાર, ફ્લાઈટ… દરેક જગ્યાએ નજર કરીએ તો આજે દરેક વ્યક્તિ ઈયરબડ કે હેડફોન પહેરેલા જોવા મળે છે. તેમજ તે એક ફેશન બની ગઈ છે. લોકો ફોન પર વાત કરે છે અથવા કલાકો સુધી કાનમાં તેને પહેરીને સંગીત સાંભળે છે. લગભગ દરેક ઉંમરના લોકોમાં તેનો ક્રેઝ છે. પરંતુ ઈયરબડ કે હેડફોન કાનના સ્વાસ્થ્યના દુશ્મન છે. તેને લગાવવું અનેક પ્રકારના રોગોને આમંત્રણ આપવા જેવું છે. કાન ખૂબ જ સંવેદનશીલ હોય છે. પરંતુ આ ઉપકરણો સાંભળવાની ક્ષમતાને અસર કરે છે અને ઘણા ચેપનું કારણ બને છે.
અવાજથી કાનને સુરક્ષિત કરો
કાન 20 Hz ના નરમ અવાજો અને 20,000 Hz ના મોટા અવાજો સાંભળી શકે છે. 0 થી 25 ડેસિબલ સુધીનો અવાજ કાન માટે સલામત છે, પરંતુ જો આનાથી વધુ અવાજ આવે તો તે અવાજ જેવો લાગે છે. 100 ડેસિબલ સુધીનો અવાજ કાન માટે સલામત છે. જે લોકો ગીતો સાંભળે છે અથવા 130 ડેસિબલ કે તેનાથી વધુ અવાજે વાત કરે છે તેમને કાનમાં દુખાવો થવા લાગે છે. આ અવાજના વાઇબ્રેશનને કારણે કાનના પડદા પર અસર થાય છે અને કાનની સાંભળવાની ક્ષમતા ઓછી થવા લાગે છે. તે કાયમી સાંભળવાની ખોટનું કારણ પણ બની શકે છે.
બેક્ટેરિયલ ચેપનું કારણ
કાનમાં મીણ હોય છે જેમાં તેલ, પરસેવો અને મૃત ત્વચાના કોષો ભળી જાય છે. આ ઈયર વેક્સ ધૂળ, માટી જેવા બાહ્ય કણોને કાનમાં પ્રવેશતા અટકાવે છે. તેમજ કાનમાં પ્રવાહી પણ હોય છે, જે મગજમાં સિગ્નલ પહોંચાડે છે અને શરીરને સંતુલિત રાખે છે. ઈયરબડ પહેરવાથી ઈયર વેક્સ અને ભેજ ઈયર કેનાલમાં જમા થાય છે, જેના કારણે બેક્ટેરિયા વધે છે અને કાનમાં ઈન્ફેક્શન થાય છે. જો કોઈના કાન તીવ્ર દુખાવો થતો હોય, તો તે ઈયરબડ અથવા હેડફોનને કારણે હોઈ શકે છે. તમારે ક્યારેય કોઈ બીજાના ઈયરબડનો ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ. આને કારણે, કાનમાં ચેપ ટ્રાન્સફર થઈ શકે છે.
દર 15 મિનિટે બ્રેક કરો
જે લોકોનું કામ ફક્ત ફોન દ્વારા જ થાય છે અથવા ટેલિકોલર છે અને દરેક સમયે હેડફોન પહેરવાનું હોય છે તેઓએ દર 15 મિનિટે બ્રેક લેવો જોઈએ. તેનાથી કાન પર દબાણ પડતું નથી. જો આ ઉપકરણોનો અવાજ 80 ડેસિબલ સુધી રાખવામાં આવે તો તેનો ઉપયોગ દિવસમાં 6 થી 7 કલાક કરી શકાય છે. પરંતુ જો કાન ગરમ થઈ જાય, દુખવા લાગે અથવા વિચિત્ર અવાજો આવવા લાગે તો તરત જ ઑડિયોલોજિસ્ટની સલાહ લો.
વાયરલેસ ઇયરબડ્સથી દૂર રહો
વાયરલેસ ઇયરબડ્સ બ્લૂટૂથ દ્વારા કામ કરે છે અને તેને પહેલા ચાર્જ કરવું પડે છે. તાજેતરમાં, તેના વિસ્ફોટના કેટલાક કિસ્સાઓ નોંધાયા હતા. જો તેઓ સતત ઊંચા જથ્થામાં ચલાવવામાં આવે છે, તો તેઓ વધુ ગરમ થાય છે અને વિસ્ફોટ થઈ શકે છે. કેટલાક અભ્યાસો કહે છે કે આવા ઇયરબડ્સ રેડિયો તરંગો બહાર કાઢે છે જે મગજની તંદુરસ્તીને બગાડે છે અને ન્યુરોલોજીકલ ડિસઓર્ડરનું જોખમ રહેલું છે.
60/60 નિયમનું પાલન કરો
દરેક વ્યક્તિએ 60/60 નિયમ અપનાવીને ઇયરબડ અથવા હેડફોનનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ. આનો અર્થ એ છે કે દરરોજ 60 મિનિટ માટે તેનો ઉપયોગ કરો અને આ દરમિયાન ઇયરબડ અથવા હેડફોનનું વોલ્યુમ 60 % ઓછું રાખો. કાનના સ્વાસ્થ્ય માટે આ શ્રેષ્ઠ છે. આ સિવાય જો શક્ય હોય તો નોઈઝ કેન્સલેશન હેડફોનનો ઉપયોગ કરો. આ કારણે બહારનો અવાજ સંભળાતો નથી, તેથી ઓછા અવાજમાં પણ આ હેડફોનનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
આ રીતે તમારા કાનની સંભાળ રાખો
કાન હંમેશા સૂકા રાખવા જોઈએ. જો નહાતી વખતે કે તરતી વખતે કાન ભીના થઈ જાય તો તેને તરત જ સૂકવવા જોઈએ. ધૂમ્રપાન ટાળવું જોઈએ. તેમાં હાજર નિકોટિન ન્યુરોટ્રાન્સમીટરની કામગીરીને અસર કરે છે. આના કારણે, કાનથી મગજ સુધી ધ્વનિ સંકેતો પ્રસારિત કરતી શ્રાવ્ય ચેતા ક્ષતિગ્રસ્ત થવા લાગે છે. જો કાનમાં મીણ હોય તો તેને ડૉક્ટરની દેખરેખ હેઠળ જ દૂર કરો. તમારા આહારમાં ફોલિક એસિડ, મેગ્નેશિયમ અને ઝિંકથી ભરપૂર વસ્તુઓનો સમાવેશ કરો. આના કારણે કાનમાં લોહી ગોળ રહે છે અને ઈન્ફેક્શન દૂર રહે છે.
અસ્વીકરણ : અહીં આપેલી માહિતી માત્ર ધારણાઓ અને માહિતી પર આધારિત છે. અત્રે એ ઉલ્લેખ કરવો જરૂરી છે કે અબતક મીડિયા કોઈપણ માહિતીનું સમર્થન કે પુષ્ટિ કરતું નથી. કોઈપણ માહિતી અથવા માન્યતાને અમલમાં મૂકતા પહેલા, સંબંધિત નિષ્ણાતની સલાહ લો.
