ઉત્તર પ્રદેશના પ્રયાગરાજ (અલાહાબાદ)માં ફરી એકવાર ગંગા નદીના કિનારે રેતીમાં મોટી સંખ્યામાં મૃતદેહો દફનાવવામાં આવી રહ્યા છે. ફાફમાઉ ઘાટની તાજેતરની તસવીરોએ ફરી એકવાર કોરોના કાળની યાદ અપાવી છે. જો કે અહીં પહેલાથી જ મૃતદેહને દફનાવવાની પરંપરા રહી છે. પરંતુ નેશનલ ગ્રીન ટ્રિબ્યુનલ (NGT) અને જિલ્લા પ્રશાસને ગંગાના ઘાટ પર મૃતદેહોને દફનાવવા પર પ્રતિબંધ લગાવી દીધો છે. આમ છતાં પરંપરાના નામે જે રીતે મૃતદેહોને દફનાવવામાં આવે છે તે ચિંતાજનક છે. ફફમૌ ઘાટ પર દરરોજ ડઝનેક મૃતદેહો રેતીમાં દફનાવવામાં આવી રહ્યા છે. જેના કારણે દરેક જગ્યાએ માત્ર કબરો જ દેખાય છે.
વાસ્તવમાં ચોમાસું આવવામાં એક મહિના કરતાં ઓછો સમય બાકી છે. આવી સ્થિતિમાં ગંગા નદીના કિનારે જે મૃતદેહો દફનાવવામાં આવી રહ્યા છે, જો નદીનું જળસ્તર વધશે તો તે ગંગામાં સમાઈ જવાનો પણ ભય છે. આના કારણે રેતીમાં દાટી ગયેલા મૃતદેહો જ ગંગામાં વહી જશે એટલું જ નહીં, તે નદીને પણ પ્રદૂષિત કરશે. પરંતુ જિલ્લા વહીવટીતંત્રથી માંડીને મહાનગરપાલિકા આ તરફ મોં ફેરવી રહી છે.
ગંગામાં જળસ્તર વધવાને કારણે કટિંગનો વિસ્તાર ઝડપથી વધી રહ્યો છે. ફાફમાઉ ઘાટ પર કતલમાંથી મૃતદેહોને બહાર કાઢવાની પ્રક્રિયા શરૂ થઈ ગઈ હતી. ઘાટની દેખરેખ માટે રોકાયેલા મજૂરોએ કતલમાંથી 40 મૃતદેહોને બહાર કાઢ્યા હતા. પાણીના સ્તરમાં વધારો અને મૃતદેહોની વધતી સંખ્યાને કારણે, મ્યુનિસિપલ વહીવટીતંત્રે પરિસ્થિતિને સંભાળવા માટે 30 થી વધુ મજૂરોને કામે લગાડવા પડ્યા. કુલ 60 મૃતદેહો લોગીંગને કારણે બહાર કાઢવામાં આવ્યા હતા.
આ ઘાટ પર દિવસભર મૃતદેહો વહેતા અટકાવવાના પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા હતા. મોડી રાત સુધી મૃતદેહોની ચિતાઓ ચાલુ રહી હતી. ઝોનલ ઓફિસર નીરજ કુમાર સિંહે આ મૃતદેહોને શ્રદ્ધાથી પ્રગટાવ્યા હતા. રાત્રિના સમયે, ઘાટ પર એક લાઇનમાંથી ચિતાઓ સળગતી હતી. કટીંગને જોતા, અંતિમ સંસ્કાર બાદ રાત્રે ફાફમાળ ઘાટ પર દેખરેખ વધારી દેવામાં આવી હતી. એક પણ મૃતદેહ ગંગામાં વહી ન જાય તે માટે છ લોકોને રાતભર ઘાટ પર નજર રાખવા માટે એલર્ટ કરવામાં આવ્યા છે. કોર્પોરેશનના અધિકારીઓનું કહેવું છે કે જે રીતે ઘાટ પર કટીંગનો વિસ્તાર વધી રહ્યો છે તેનાથી વધુ મૃતદેહો બહાર આવી શકે છે.
કોરોના સમયગાળા પછી, NGTએ નદીના કિનારે મૃતદેહોને દફનાવવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે.તે જ સમયે, અંતિમ સંસ્કારમાં સામેલ થવા માટે ફાફમૌ ઘાટ પહોંચેલા લોકોનું કહેવું છે કે ઘાટની સ્થિતિ ચિંતાજનક છે. લોકોનો આક્ષેપ છે કે પ્રશાસન અને મહાનગરપાલિકા આ બાબતે કોઈ ધ્યાન આપી રહી નથી.
લાકડાના અથવા ઇલેક્ટ્રિક સ્મશાન માટે વ્યવસ્થા કરો
પોતાના સ્વજનોના અંતિમ સંસ્કાર કરવા આવેલા શિવ બરન અને અરુણ પ્રકાશે કહ્યું કે જો ફાફમાળ ઘાટ પર ઇલેક્ટ્રિક સ્મશાન અને અંતિમ સંસ્કાર માટે લાકડા હોય તો આ રીતે મૃતકોને દફનાવવાની જરૂર નહીં પડે. જો કે, કેટલાક લોકો મૃતદેહોને દફનાવવાને પરંપરા સાથે પણ જોડે છે
