“પવનસુત” હનુમાન કિ જય!
કોરોનાના પડકાર વચ્ચે પણ પવનચક્કીથી વીજળી ઉત્પાદન વધારવામાં ગુજરાત દેશભરમાં રહ્યું અવ્વલ
અબતક, રાજકોટ : હનુમાનજી જેમના પુત્ર છે એ પવનદેવની શક્તિ અપાર છે. આજે આ પવનદેવની શક્તિથી મોટા પ્રમાણમાં વીજળી ઉત્પન્ન થઈ રહી છે. ગુજરાતના વિશાળ દરિયાકાંઠે ફક્ત એક જ વર્ષમાં વિન્ડ પાવરથી 1020 મેગાવોટ પાવર જનરેટ થયો છે. આમ ગુજરાતે બિન પરંપરાગત ઉર્જા સ્ત્રોતનો મહત્તમ ઉપયોગ શરૂ કરી પર્યાવરણની જાળવણી કરવાનો સંદેશ પણ પ્રાસરાવ્યો છે.
ગુજરાત 1600 કિમિનો દરિયાકાંઠો ધરાવે છે.આ દરિયાકાંઠાના વિસ્તારોમાં પવનની તીવ્ર ગતિને લીધે પવન ઉર્જામાંથી વીજળી ઉત્પન્ન કરવાનો રેકોર્ડ બની ગયો છે. બુધવારે ગુજરાતમાં સરેરાશ પવન ઉર્જા ઉત્પાદનમાં 106 મિલિયન યુનિટ્સ એટલે કે 4,432 મેગાવોટનો વધારો થયો છે. જુલાઇ 2019 માં રાજ્યમાં 108 મિલિયન યુનિટ્સ એટલે કે 4,600 મેગાવોટ વીજળી ઉત્પન્ન થઇ હતી.
એનર્જી અને રેગ્યુલેટરી નિષ્ણાત કે કે બજાજે જણાવ્યું હતું કે, રાજ્યના દરિયાકાંઠાના પ્રદેશોમાં પવનનો તીવ્ર વેગ રહે છે. જ્યાં ઘણા વિન્ડ પાવર પ્રોજેક્ટ્સ ઇન્સ્ટોલ કરેલા છે. જેનાથી પવન ઉર્જા ઉત્પન્ન કરવામાં આવે છે. ગયા અઠવાડિયે બુધવારે સરેરાશ ઉત્પાદન માત્ર 552 મેગાવોટ (13 એમયુ) હતું. કેન્દ્ર સરકારની સંસ્થા વેસ્ટર્ન રિજિયન લોડ ડિસ્પેચ સેન્ટર (ડબલ્યુઆરએલડી)ના જણાવ્યા મુજબ, બુધવારે ગુજરાતમાં પવન ઉર્જા ઉત્પાદનનો ટોચનો આંકડો 4,712 મેગાવોટ નોંધાયો હતો, જ્યારે રાજ્યની મહત્તમ વીજળીની માંગ 14,758 મેગાવોટ નોંધાઈ હતી.
હકીકતમાં, રાજ્ય પરંપરાગત થર્મલ પાવર પ્લાન્ટો કરતા પવન ફાર્મમાંથી વધુ શક્તિ ઉત્પન્ન કરે છે. પવન ઉર્જા સ્ત્રોતોમાંથી વીજળી ઉત્પન્ન ઝડપી વિકાસ પામી રહી છે, જે સમગ્ર ગુજરાતમાં નવા પ્રોજેક્ટ્સ સાથે આવે છે, જે પવન ઉર્જાના ઉત્પાદનમાં બીજા ક્રમે છે (કુલ સ્થાપિત ક્ષમતા 7,542૨ મેગાવોટ છે) તમિલનાડુ પછી કોવિડના પડકારો હોવા છતાં ગુજરાતમાં 2020-21 દરમિયાન દેશમાં પવન ઉર્જા ઉત્પાદન ક્ષમતામાં સૌથી વધુ વધારો થયો છે.ઇન્ડિયન વિન્ડ ટર્બાઇન મેન્યુફેક્ચર્સ એસોસિએશન (આઈડબ્લ્યુટીએમએ) દ્વારા સંકલિત ડેટા બતાવે છે કે, એપ્રિલ 2020 થી માર્ચ 2021 દરમિયાન ગુજરાતમાં 1,020.3 મેગાવોટની કુલ ઉત્પાદન ક્ષમતા ધરાવતા પવન ઉર્જા પ્રોજેક્ટ્સ ઇન્સ્ટોલ અને કાર્યરત થયા હતા.
પવનથી વીજળી ઉત્પન્ન કરવાના બે મુખ્ય ફાયદાઓ
પવન શક્તિનો બેવડા લાભ છે. પ્રથમ, તે સસ્તી છે અને તેમાં કોઈ નિશ્ચિત ખર્ચ શામેલ નથી. આથી તે ગ્રાહકો માટે ફાયદાકારક છે. બીજું, તે વાતાવરણને અનુકૂળ છે કારણ કે તે કાર્બન ઉત્સર્જનને ઘટાડે છે. જો પવન ઉર્જા સ્ત્રોતોમાંથી વધુ વીજળી ઉત્પન્ન થાય તો કોલસા આધારિત પ્લાન્ટ્સમાંથી ઓછી વીજળી પેદા કરવાની જરૂર છે.
ઔદ્યોગિક એકમોમાં પણ બિલનું ભારણ ઘટાડવા માટે પવનચક્કી ઇન્સ્ટોલ કરવાનો ટ્રેન્ડ વધ્યો
ઔદ્યોગિક એકમોમાં પણ બિલનું ભારણ ઘટાડવા માટે પવન ચક્કી ઇન્સ્ટોલ કરવાનો ટ્રેન્ડ વધ્યો છે. ઔદ્યોગિક એકમો ભલે દરિયાકાંઠાના વિસ્તારમાં ન હોય છતાં તે દરિયાકાંઠાના વિસ્તારમાં પવનચક્કી લગાવી વીજળી ઉત્પન્ન કરી શકે છે. જેટલી વીજળી ઉત્પન્ન થાય તેની રકમ તેના ઉદ્યોગના વિજબીલમાંથી બાદ પણ મેળવી શકે છે. સૌરાષ્ટ્રના અનેક કંપનીઓ આવી રીતે પવન ઉર્જાનો લાભ લઇ રહી છે.
