સરકાર નિકાસ આધારિત પ્રોત્સાહનો આપે તો ઉદ્યોગ આકાશને આંબે તેવો આશાવાદ
અબતક, અમદાવાદ
બેઝિક કેમિકલ્સ, કોસ્મેટિક્સ એન્ડ ડાઈઝ એક્સપોર્ટ પ્રમોશન કાઉન્સિલ (કેમેક્સિલ) દ્વારા પૂરા પાડવામાં આવેલા ડેટા અનુસાર આંતરરાષ્ટ્રીય બજારોમાંથી વધતી માંગને કારણે રંગો અને કેમિકલ ઇન્ટરમીડિયેટ વસ્તુઓની નિકાસમાં ૨૫%નો વધારો થયો છે. ડાયઝની નિકાસ એપ્રિલથી ડિસેમ્બર ૨૦૨૧ માં ૪.૦૮ લાખ મેટ્રિક ટનને સ્પર્શી ગઈ હતી, જે ૨૦૨૦ ના સમાન સમયગાળામાં ૩.૨૬ લાખ ટન હતી. ગુજરાત રંગ અને મધ્યવર્તી ઉત્પાદનમાં અંદાજિત ૭૦% હિસ્સો ધરાવે છે, જે બંનેનો ટેક્સટાઈલ પ્રોસેસિંગ ક્ષેત્રમાં વ્યાપકપણે ઉપયોગ થાય છે.
આંતરરાષ્ટ્રીય બજારો ફરી શરૂ થતાં કાપડની માંગ ઊંચી હતી, જેના કારણે પ્રોસેસિંગ એકમોએ વધુ રંગો અને મધ્યવર્તી વસ્તુઓની ખરીદી કરી હતી. એકંદરે પેન્ટ-અપ ડિમાન્ડને કારણે ટેક્સટાઇલ ઉદ્યોગ માટે નવા ઓર્ડરના જથ્થામાં પરિણમ્યું જેના પરિણામે માંગ સારી હતી.
ગુજરાતમાં ઓછામાં ઓછા ૧૦૦૦ ઉત્પાદકો છે જે ડાયઝ અને ઇન્ટરમીડિયેટ બનાવે છે, જેમાંથી મોટા ભાગના અમદાવાદના વટવા, નરોડા અને ઓઢવના ઔદ્યોગિક ક્લસ્ટરોમાં કેન્દ્રિત છે. ઉત્પાદકો વિયેતનામ અને હોંગકોંગ જેવા પૂર્વના દેશો ઉપરાંત યુરોપિયન દેશોમાં રંગો અને રસાયણોની નિકાસ કરે છે. પાકિસ્તાન, તુર્કી, બાંગ્લાદેશ અને ઇન્ડોનેશિયા પણ ગુજરાતમાં ઉત્પાદિત રંગો માટેના મુખ્ય નિકાસ બજારો છે. જ્યારે ડાઈઝની નિકાસમાં ઉછાળો જોવા મળ્યો હતો, ત્યારે ડાય ઈન્ટરમીડિયેટ્સની નિકાસમાં એપ્રિલથી ડિસેમ્બરના સમયગાળામાં ઘટાડો થયો છે. કેમેલિક્સના ચેરમેન ભુપેન્દ્ર પટેલે કહ્યું હતું કે, સરકાર દ્વારા ડ્યુટી ડ્રોબેક યોજના તેમજ મર્ચેન્ડાઈઝ એક્સપોર્ટ ઈન્સેન્ટિવ સ્કીમ હેઠળ નિકાસકારોના પ્રોત્સાહનો ઘટાડવા સાથે ગુજરાતના ઉત્પાદકો આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ઘણી ઓછી સ્પર્ધાત્મક છે અને તેઓ ઓર્ડર ગુમાવી રહ્યા છે.
એપ્રિલ-ડિસેમ્બરમાં નિકાસમાં વધારો થયો હોવા છતાં કાચા માલના ખર્ચમાં તીવ્ર વધારો થવાને કારણે હાલમાં ડાયઝ અને મધ્યવર્તી ઉત્પાદકો માટે ઉત્પાદન ક્ષમતાનો ઓછો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
પાછલા છ મહિનામાં કાચા માલની કિંમતમાં ઓછામાં ઓછો ૬૦% જેટલો વધારો થયો છે જેના પરિણામે અમારી કામગીરીનો ખર્ચ વધી ગયો છે. કોલસાના ભાવો વધવાથી અમારી પાસે આ ખર્ચ અમારા ગ્રાહકો સુધી પહોંચાડવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ નથી, જે અમને ઓછા સ્પર્ધાત્મક બનાવે છે. પરિણામે હાલમાં અમારી ક્ષમતા કરતા ઓછું ઉત્પાદન થઈ રહ્યું છે અને અમે બજારમાં પુનરુત્થાનની અપેક્ષા રાખીએ છીએ તેવું ગુજરાત ડાયસ્ટફ મેન્યુફેક્ચરર્સ એસોસિએશનના યોગશ પરીખે જણાવ્યું હતું.
