- પ્લાસ્ટિકનો કચરો ફેલાવવામાં ગુજરાતનો છઠ્ઠો ક્રમ : રાજ્યમાં દર કલાકે 31 ટન અને વર્ષે 2.71 લાખ ટન કચરો ઉત્પન્ન થાય છે
- પ્લાસ્ટિક અત્યારે પર્યાવરણનું સૌથી મોટું દુશ્મન બન્યું છે. દિન પ્રતિદિન પ્લાસ્ટિકના કચરાનું પ્રમાણ વધી રહ્યું છે. એક અહેવાલ અનુસાર ગુજરાત દર બે મિનિટે 1 ટન પ્લાસ્ટિકના કચરાનું ઉત્પાદન કરે છે.
- તાજેતરમાં લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવેલા ડેટામાં જાણવા મળ્યું છે કે ગુજરાત 2022-23માં દર બે મિનિટે એક ટન પ્લાસ્ટિક કચરો પેદા કરે છે. આ દર કલાકે 31 ટન અને વાર્ષિક 2.71 લાખ ટન છે.
આ આંકડાઓએ દેશમાં ગુજરાતને છઠ્ઠું સ્થાન આપ્યું છે. તમિલનાડુ વાર્ષિક 7.82 લાખ ટન ઉત્પાદન સાથે ટોચ પર છે, ત્યારબાદ તેલંગાણા (5.28 લાખ ટન) અને દિલ્હી (4.03 લાખ ટન) છે. ગુજરાત માટે સારી વાત એ છે કે 2021-22 ની સરખામણીમાં જનરેટ થયેલો કચરો 13.5% ઓછો હતો. 2021-22માં રાજ્યમાં 3.13 લાખ ટન પ્લાસ્ટિક કચરો પેદા થયો હતો, જ્યારે 2022-23માં તે 2.71 લાખ ટન હતો. સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા અગાઉના અભ્યાસમાં દર્શાવવામાં આવ્યું હતું કે અમદાવાદ જેવા શહેરોમાં પેદા થતા કુલ પ્લાસ્ટિક કચરાનો મોટો હિસ્સો (88%) હાઇ ડેન્સિટી અને લો ડેન્સિટી પોલિઇથિલિન, જેમ કે કેરી બેગ્સ, દૂધના પાઉચ, પેકિંગ વસ્તુઓ, વગેરે. અન્ય ઘટકોમાં પોલીપ્રોપીલિન, પોલીવિનાઇલ ક્લોરાઇડ, અને પોલિઇથિલિન ટેરેફ્થાલેટનો સમાવેશ થાય છે. અમદાવાદ મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન સાથે કામ કરતા એક પર્યાવરણવાદીએ જણાવ્યું હતું કે, “પોલીથીનના વિકલ્પોનો ઉપયોગ કરવા અંગે જાગૃતિ આવી છે જ્યારે તે બેગ કેરી કરવાની વાત આવે છે, જેમાં ઘણી જગ્યાએ કાગળની બેગનો પણ સમાવેશ થાય છે. પરંતુ પ્લાસ્ટિકની થેલીઓ હજુ પણ છૂટક ખરીદી પર પ્રભુત્વ ધરાવે છે, પછી તે શાકભાજી હોય. અને ફળોનો મુખ્ય મુદ્દો એ છે કે ઘણા પ્લાસ્ટિકને રિસાયકલ કરી શકાય છે રિસાયકલ કરવા માટે, અમે મોટાભાગે બધો કચરો એક મોટી પોલિથીન બેગમાં નાખીએ છીએ અને તેને ડસ્ટબિનમાં ફેંકીએ છીએ.”
“આજકાલ, ઉપયોગ અને ફેંકવાની નીતિ સાથે મોબાઈલ ફોન એસેસરીઝ અને પ્લાસ્ટિકની બનેલી ઈલેક્ટ્રોનિક્સ સહિત ઝડપી ઉપભોજ્ય વસ્તુઓ સામાન્ય બની રહી છે,” તેમણે કહ્યું.
એક વ્યક્તિ લગભગ 4.2 કિલો પ્લાસ્ટિક કચરો પેદા કરે છે
નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું હતું કે એક સરળ ગણતરી દર્શાવે છે કે રાજ્યની કુલ 6.5 કરોડની વસ્તીને ધ્યાનમાં લેતાં ગુજરાતમાં વસતા દરેક વ્યક્તિ લગભગ 4.2 કિલો પ્લાસ્ટિક કચરો પેદા કરે છે. આ આશરે 11-12 ગ્રામ પ્રતિ દિવસ અથવા બે પોલીથીન બેગની સમકક્ષ છે. નિષ્ણાતોએ જણાવ્યું હતું કે ’રિડ્યુસ, રિયુઝ અને રિસાયકલ’નો મંત્ર પ્લાસ્ટિક વેસ્ટની સમસ્યાને ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે છે.
