રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ, અદાણી જૂથ, એલએન્ડટી, એનટીપીસી, ગેઇલ અને આઇઓસી જેવી મોટી કંપનીઓએ દાખવી ઉત્સુકતા
વાયબ્રન્ટ સમિટ પૂર્વે સરકાર ગ્રીન હાઈડ્રોજનને પ્રોત્સાહન આપતી જાહેરાત કરે તેવી શકયતા
અબતક, ગાંધીનગર : ગુજરાત સરકાર ગ્રીન હાઇડ્રોજનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ટૂંક સમયમાં દરિયામાં વીજળી ઉત્પન્ન કરવાની નીતિ લાવી રહ્યું છે. આ માટે રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ, અદાણી જૂથ, એલએન્ડટી, એનટીપીસી, ગેઇલ અને આઇઓસી જેવી મોટી કંપનીઓએ ઉત્સુકતા દાખવી છે. સામે સરકાર પણ વાયબ્રન્ટ સમિટ પૂર્વે સરકાર ગ્રીન હાઈડ્રોજનને પ્રોત્સાહન આપતી જાહેરાત કરે તેવી શકયતા જણાઈ રહી છે.
ગુજરાત રાજ્યના નાણા અને શિક્ષણ મંત્રી કનુભાઈ દેસાઈએ નવી ગ્રીન હાઈડ્રોજન પોલિસી લાવવાની સરકારની યોજના હોવાને સમર્થન આપ્યું છે. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે જાન્યુઆરી 2022માં ગાંધીનગર ખાતે યોજાનારી વાઇબ્રન્ટ ગુજરાત સમિટ પહેલા ગુજરાત સરકાર ગ્રીન હાઇડ્રોજન જનરેશનને પ્રોત્સાહન આપતી નીતિ પ્રસ્તુત કરશે.
આ નીતિમાં હાઈડ્રોજન ઈંધણ ઉત્પાદન જેવા સનરાઈઝ સેક્ટર જે ક્ષેત્રો નવા છે, ઝડપથી વિકસી રહ્યા છે અને ભવિષ્યમાં મહત્વપૂર્ણ બનવાની અપેક્ષા છે તેના માટે નાણાકીય સબસિડી અથવા વાયેબિલિટી ગેપ ફંડિંગના સ્વરૂપમાં પ્રોત્સાહનો સમાવાશે. મંત્રીએ ઉમેર્યું હતું કે “વૈશ્વિક સ્તરે ગ્રીન હાઇડ્રોજન ઉર્જા ઉત્પાદનને આબોહવા પરિવર્તનના પ્રતિકાર તરીકે જોવામાં આવે છે”. નાણાકીય પ્રોત્સાહનો સંશોધન અને વિકાસ અને માનવ સંસાધનોના ક્ષેત્રને પણ આવરી લેશે. રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડ, અદાણી જૂથ, એલએન્ડટી, એનટીપીસી, ગેઇલ અને આઇઓસી જેવી કેટલીક મોટી કંપનીઓ આ ક્ષેત્રમાં ઉત્સુક હોવાનું માનવામાં આવે છે.
ગ્રીન હાઇડ્રોજન કઈ રીતે તૈયાર થાય છે?
હાઇડ્રોજનનો ઉપયોગ ઘણા વર્ષોથી ફેક્ટરીઓમાં થાય છે. પરંતુ હવે ગ્રીન હાઇડ્રોજનનો વપરાશ વધારવામાં આવનાર છે. હાઇડ્રોજનનું નિર્માણ રિન્યુએબલ એનર્જી તરીકે થાય છે. આ માટે, ઘણી પદ્ધતિઓ અપનાવવામાં આવશે, જેમાંથી સૌથી મહત્વપૂર્ણ ઇલેક્ટ્રોલાઇઝર પદ્ધતિ છે. આ પદ્ધતિમાં વીજળીની મદદથી પાણીને ઓક્સિજન અને હાઇડ્રોજનમાં તોડવું પડે છે. એટલે કે, વીજળીની મદદથી પાણીને તોડી નાખવું. જો અહીં વીજળી રિન્યુએબલ સોર્સથી લેવામાં આવે તો તેમાંથી ઉત્પન્ન થતા હાઇડ્રોજન વાયુને ગ્રીન હાઇડ્રોજન કહેવામાં આવે છે.
ગ્રીન હાઈડ્રોજન ગેસનું ઓછા ખર્ચે ઉત્પાદન થશે
આ ગ્રીન હાઇડ્રોજન સંપૂર્ણપણે કાર્બન મુક્ત હશે. આ ગેસ પ્રદૂષણ મુક્ત હશે. આમાંથી ઉત્પન્ન થતો ગ્રીન હાઇડ્રોજન ગેસ રિફાઇનિંગ સેક્ટર, ફર્ટિલાઇઝર સેક્ટર, એવિએશન સેક્ટર અને સ્ટીલ સેક્ટરને પણ ઉર્જા સપ્લાય કરી શકશે. હાલમાં, આ વિસ્તારોમાં તેલ અથવા ગેસ આધારિત ઉર્જાનો ઉપયોગ થાય છે, જેમાં પ્રદૂષણ ખૂબ વધારે છે. દેશમાં રિન્યુએબલ એનર્જીનો ખર્ચ ઘણો ઓછો છે. કારણ કે સૌર ઉર્જાનો ખર્ચ પ્રતિ યુનિટ 2 રૂપિયાથી ઓછો છે. આવી સ્થિતિમાં, નવીનીકરણીય ઉર્જાનો ઉપયોગ કરીને ગ્રીન હાઇડ્રોજનનું ઉત્પાદન કરવું સરળ અને સસ્તું હશે.
આગામી સમયમાં ફેકટરીઓ પણ ગ્રીન હાઇડ્રોજનનો ઉપયોગ કરતી થઈ જશે
ગ્રીન હાઇડ્રોજનનું મિશન એ છે કે આવનારા સમયમાં ફેક્ટરીઓ માટે મર્યાદા નક્કી કરવામાં આવશે કે ગ્રીન હાઇડ્રોજનનો ઉપયોગ કરવા માટે કેટલા ટકા જરૂરી રહેશે. આ જથ્થો ધીમે ધીમે વધારવામાં આવશે જેથી ફેક્ટરીઓ દ્વારા ઉત્પાદિત કાર્બનની માત્રામાં ઘટાડો થશે. આનાથી દેશમાં લીલા હાઇડ્રોજનનું બજાર ઉભું થશે. એનટીપીસી જેવી સંસ્થાઓ તેના ઉત્પાદન પર ભાર મૂકે છે, જે માત્ર દેશમાં જ નહીં પણ વિદેશમાં પણ સપ્લાય કરી શકાય છે.