કેન્દ્રની સરકારે 138 વર્ષ જૂના ભારતીય ટેલિગ્રાફ એક્ટને બદલવા માટે સોમવારે એટલે કે 18 ડિસેમ્બર 2023ના રોજ લોકસભામાં ટેલિકોમ્યુનિકેશન બિલ 2023 રજૂ કર્યું છે. જો પાસ થશે તો ટેલિકોમ સેક્ટર માટે નવો કાયદો બનાવવામાં આવશે. આ બિલમાં સરકારે સેટેલાઈટ ઈન્ટરનેટ સેવાઓ માટે સ્પેક્ટ્રમની હરાજીને બદલે લાઈસન્સિંગ અભિગમની વાત કરી છે. એટલે કે હરાજીના બદલે સરકાર લાયસન્સ આપશે. એલોન મસ્કની કંપની સ્ટારલિંકને આનો ફાયદો થવાનો છે. હાલની વાત ને ધ્યાને લઈ એ વાત સ્પષ્ટ થઈ રહી છે કે મસકનું અવકાશી લેન્ડિંગ રિલાયન્સ માટે પડકારરૂપ સાબિત થશે . પરંતુ સરકાર બેઠી હરાજી કરશે.
લોકસભામાં ટેલિકોમ્યુનિકેશન બિલ 2023 રજૂ : બિલ પાસ થયા બાદ સરકાર હરાજીના બદલે લાયસન્સ આપશે
વાસ્તવમાં, એલોન મસ્કની કંપની સ્ટારલિંક સેટેલાઇટ ઇન્ટરનેટ સેવાઓ માટે સ્પેક્ટ્રમની હરાજીને બદલે લાઇસન્સ આપવાનો આગ્રહ કરી રહી હતી. કંપનીએ જણાવ્યું હતું કે લાઇસન્સિંગનો અભિગમ સારો છે અને તેનાથી તેમના ખર્ચ અને રોકાણ પર વધુ અસર થશે નહીં. તમામ વિદેશી કંપનીઓએ તેના પર ભાર મૂક્યો હતો. ઈલોન મસ્ક ઉપરાંત એમેઝોનના પ્રોજેક્ટ ક્યુપર અને બ્રિટિશ સરકાર સમર્થિત વનવેબ પણ આ બિલથી ખૂબ ખુશ છે.
જો કે, રિલાયન્સ જિયોએ 5જી સ્પેક્ટ્રમની જેમ હરાજી પર આગ્રહ રાખ્યો હતો કારણ કે કંપનીએ કહ્યું હતું કે જો વિદેશી કંપનીઓ ડેટા અને વૉઇસ સેવાઓ પ્રદાન કરવાનું શરૂ કરે છે, તો તે પરંપરાગત ખેલાડીઓને નુકસાન પહોંચાડશે અને એક લેવલ પ્લેઇંગ ફિલ્ડ હાંસલ કરવા માટે હરાજી યોજવી જોઈએ. જો કે, નવા બિલમાં સરકારે હરાજીના બદલે સેટેલાઇટ સ્પેક્ટ્રમ માટે લાઇસન્સ આપવાની વાત કરી છે, જેનાથી જીઓને મોટો ફટકો પડ્યો છે. ડેલોઈટના જણાવ્યા અનુસાર, ભારતનું સેટેલાઇટ બ્રોડબેન્ડ સર્વિસ માર્કેટ 2030 સુધીમાં 36 ટકા પ્રતિ વર્ષ વધીને 1.9 બિલિયન ડોલર સુધી પહોંચવાની ધારણા છે. દર વર્ષે આ માર્કેટમાં જબરદસ્ત વૃદ્ધિ જોવા મળી રહી છે અને ઘણા નવા ખેલાડીઓ તેમાં પ્રવેશ કરી રહ્યા છે.
