બાળકના સ્વાસ્થ્ય માટે સ્તનપાન ખૂબ જ જરૂરી છે. તેમાં કોઈ શંકા નથી કે સ્તનપાન માતા અને બાળક બંનેને ઘણા ફાયદાઓ પ્રદાન કરે છે, જેમ કે બોન્ડિંગમાં વધારો, રોગપ્રતિકારક શક્તિમાં સુધારો અને પોષક તત્વોની પરિપૂર્ણતા. 6 મહિના સુધી સ્તનપાન કરાવવાથી બાળકના બાળપણ અને કિશોરાવસ્થામાં બચવાની શક્યતા વધી જાય છે.
જો કે, કેટલાક યુગલો ભવિષ્યની યોજનાઓ અને બાળકની જરૂરિયાતોને બેલેન્સ કરવામાં મુશ્કેલીઓનો સામનો કરે છે. હવે ધારો કે બાળકને સ્તનપાન કરાવતી વખતે સ્ત્રી બીજા બાળકની અપેક્ષા રાખે છે, તો આવી સ્થિતિમાં માતા બાળકની જરૂરિયાતો પર વધુ ધ્યાન કેવી રીતે આપી શકશે?
આને ધ્યાનમાં રાખીને, મહિલાઓને શિક્ષિત કરવામાં આવે અને આ અંગે જાગૃત કરવામાં આવે, જેથી તેઓ બાળકની યોગ્ય કાળજી લઈ શકે તે જરૂરી છે. સ્તનપાન કરાવતી સ્ત્રીઓ માટે અહીં કેટલાક ગર્ભનિરોધક વિકલ્પો છે.પહેલા બાળક પછી બીજા બાળક માટે પ્લાન કરવા માટે થોડો સમય કાઢવો જોઈએ. આ તફાવત બાળક અને માતા બંનેના સારા સ્વાસ્થ્ય માટે મહત્વપૂર્ણ છે. આ ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન ઊભી થતી સમસ્યાઓને રોકવામાં પણ મદદ કરે છે. સ્તનપાન કરાવતી સ્ત્રીઓ આ માટે ગર્ભનિરોધક વિકલ્પોનો ઉપયોગ કરી શકે છે, જેનો અહીં ઉલ્લેખ છે:
લેક્ટેશનલ એમેનોરિયા પદ્ધતિ
લેક્ટેશનલ એમેનોરિયા એ સ્તનપાન કરતી વખતે ટૂંકા ગાળા માટે ગર્ભાવસ્થાને રોકવાની એક પદ્ધતિ છે. જ્યારે સ્ત્રી સ્તનપાન કરાવે છે, ત્યારે તેનું શરીર ગર્ભાવસ્થા માટે જરૂરી હોર્મોન્સ છોડે છે. આ પદ્ધતિ પ્રથમ ડિલિવરી પછી તરત જ સ્ત્રીને ગર્ભવતી થવાથી અટકાવે છે. એટલું જ નહીં, તે શિશુને પૌષ્ટિક દૂધ આપવામાં પણ મદદરૂપ છે.
જો કે, ધ્યાનમાં રાખો કે સ્તનપાનની આ પદ્ધતિનો ઉપયોગ ફક્ત પ્રથમ 6 મહિનામાં અથવા પીરિયડ્સની શરૂઆત સુધી જ થઈ શકે છે. આ પદ્ધતિમાં ઓછા હોર્મોનલ ડોઝનો સમાવેશ થાય છે અને તેમાં એસ્ટ્રોજનનો સમાવેશ થતો નથી. આ રીતે તે નવી માતા માટે સલામત વિકલ્પ છે. તેનો ઉપયોગ કરતા પહેલા, ચોક્કસપણે આ અંગે તમારા ડૉક્ટર અને ભાગીદારની સલાહ લો.
ઇન્ટ્રાઉટેરિન ઉપકરણ
ઇન્ટ્રા-ગર્ભાશય ઉપકરણ એટલે કે IUD એ LARC નો એક ભાગ છે જે બે જાતોમાં ઉપલબ્ધ છે – હોર્મોનલ અને નોન-હોર્મોનલ. તમને જણાવી દઈએ કે આ ગર્ભનિરોધક વિકલ્પ ખૂબ જ અસરકારક છે જે લગભગ દસ વર્ષ સુધી ગર્ભાવસ્થાને રોકી શકે છે. તેનો ઉપયોગ બાળકના જન્મ પછી અથવા 6 અઠવાડિયાની આસપાસ ગર્ભાશય સામાન્ય કદમાં આવે તે પછી થાય છે. સી વિભાગના કિસ્સામાં તેનો ઉપયોગ ત્રણ મહિના પછી કરી શકાય છે.
સબડર્મલ ઈમ્પ્લાન્ટસ
સબડર્મલ ઇમ્પ્લાન્ટ નાના અને લવચીક સળિયા છે જે ઉપલા હાથની ચામડીની નીચે નાખવામાં આવે છે. તેઓ ઉપયોગમાં સરળ અને અસરકારક બંને છે. તેનો સફળતા દર લગભગ 99% છે જે લગભગ ત્રણ વર્ષ સુધી ગર્ભાવસ્થા સામે રક્ષણ આપે છે.
ઇમ્પ્લાન્ટનો ઉપયોગ ઓવ્યુલેશનને દબાવવા અને સર્વાઇકલ લાળને જાડું કરવા માટે થાય છે. તે એક અવરોધ જેવું કામ કરે છે જેમાં શુક્રાણુ પ્રવેશ કરી શકતા નથી. સૌથી મહત્વની વાત એ છે કે તેનાથી સ્તનપાન કરાવવામાં કોઈ અડચણ નથી આવતી અને તેની આડઅસર પણ નહિવત્ હોય છે. આમ, તે સ્તનપાન કરાવતી સ્ત્રીઓ માટે સલામત પદ્ધતિ છે.
ઉપર જણાવેલ પદ્ધતિઓ સ્ત્રીને તેના પ્રજનન સ્વાસ્થ્યને જાળવવામાં મદદ કરે છે. તેઓ તેમની જરૂરિયાતો અને સગવડ અનુસાર ગર્ભનિરોધક વિકલ્પો પસંદ કરી શકે છે. ઉપરાંત, કોઈપણ નિર્ણય લેતા પહેલા, ચોક્કસપણે ગાયનેકોલોજિસ્ટની સલાહ લો, જેથી ભવિષ્યના પડકારો ટાળી શકાય.
બીજા બાળકની યોજના માટે શ્રેષ્ઠ સમયગાળો કયો છે?
અભ્યાસની સમીક્ષા મુજબ, પ્રથમ પ્રસૂતિના છ મહિનાની અંદર ગર્ભધારણ કરાયેલા બાળકોમાં પ્રિમેચ્યોર બેઝ અને ઓછા વજનનું જોખમ નોંધપાત્ર રીતે વધારે છે. બે ગર્ભાવસ્થા વચ્ચે 18-23 મહિનાનું અંતર શ્રેષ્ઠ અને આદર્શ છે કારણ કે તે તમને તમારા શરીરના સંસાધનોને પુનઃપ્રાપ્ત કરવા અને ફરી ભરવા માટે સમય આપે છે.
