આજે મોટાભાગના પેરેન્ટ્સ ફરિયાદ કરે છે કે તેમના બાળકો કલાકો સુધી મોબાઈલ કે ટીવી સામે બેસી રહે છે. જેના કારણે તેણે તેના મિત્રો સાથે બહાર રમવાનું બંધ કરી દીધું છે એટલું જ નહીં તેને અનેક પ્રકારની શારીરિક સમસ્યાઓનો સામનો પણ થવા લાગ્યો છે.
બાળકો પ્રત્યે માતા-પિતાની આ ચિંતાને ધ્યાનમાં રાખીને, ચાલો પહેલા આ પ્રશ્નનો જવાબ જાણવાનો પ્રયાસ કરીએ કે, સ્ક્રીન ટાઈમ શું છે અને બાળકને તેની ઉંમર પ્રમાણે કેટલો સ્ક્રીન ટાઈમ આપવો જોઈએ. અમે એ પણ જણાવીશું કે સ્ક્રીન ટાઈમ વધવાથી બાળકોને શું નુકસાન થઈ શકે છે.
સ્ક્રીન સમય શું છે
સ્ક્રીન ટાઈમ એટલે તમારું બાળક 24 કલાકમાં મોબાઈલ, ટીવી, લેપટોપ અને ટેબ્લેટ જેવા ગેજેટ્સનો કેટલો સમય ઉપયોગ કરે છે. જેમ વ્યક્તિએ સ્વસ્થ રહેવા માટે સંતુલિત આહાર લેવો જોઈએ. એ જ રીતે, ઉંમર પ્રમાણે સ્ક્રીન સમયનો ઉપયોગ કરવા માટે ચોક્કસ વય મર્યાદા છે. જેનો યોગ્ય માત્રામાં અને યોગ્ય સમયે ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
નિષ્ણાતો શું કહે છે
અમેરિકન એકેડેમી ઑફ પેડિયાટ્રિક્સ અનુસાર, 2 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને સ્ક્રીન ટાઈમથી દૂર રાખો. આમ કરવામાં નિષ્ફળતા બાળકની ભાષા, જ્ઞાન અને સામાજિક કૌશલ્યો પર પ્રતિકૂળ અસર કરી શકે છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે આ ઉંમરના બાળકોને વિડિયો કૉલ માટે મર્યાદિત એક્સપોઝર આપવું જોઈએ. જો આપણે 2-5 વર્ષની વયના બાળકો વિશે વાત કરીએ, તો તેમને એક કલાકથી વધુ સ્ક્રીન જોવા ન દો. જો કે, બાળકોને આપવામાં આવતો આ સ્કિન ટાઈમ પણ ઘરના કોઈ વડીલની દેખરેખ હેઠળ આપવો જોઈએ. જે તેને સ્ક્રીન પર શું ચાલી રહ્યું છે તે સમજાવી શકે અને આ એક કલાકને ઇન્ટરેક્ટિવ બનાવી શકે. પરંતુ એકેડેમીએ 5 વર્ષથી વધુ ઉંમરના બાળકો માટે સ્કિન ટાઈમ અવલોકન કરવા માટે કોઈ ચોક્કસ માર્ગદર્શિકા બનાવી નથી. પરંતુ તમે આ ઉંમરના બાળકો માટે પ્રયાસ કરી શકો છો કે તેમનો સ્ક્રીન સમય અન્ય પ્રવૃત્તિઓ જેમ કે શારીરિક પ્રવૃત્તિ, પૂરતી ઊંઘ, શાળાના કામ માટેનો સમય, ભોજન અને કુટુંબનો સમય સાથે સંતુલિત છે. આમ કરવાથી તેના સર્વાંગી વિકાસમાં મદદ મળી શકે છે.