એમાં કોઈ શંકા નથી કે મોટી મોટી બ્રાન્ડના બર્ગર ખાવામાં જેટલો આનંદ હોય છે તેટલો જ પચવામાં પણ અઘરો હોય છે. એક સંશોધનમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે એક મોટા બર્ગરને સંપૂર્ણ રીતે પચવામાં પેટને ત્રણ દિવસ જેટલો સમય લાગે છે.
હાઇલાઇટ્સ
બર્ગર ખાધા પછી 10 મિનિટથી 40 મિનિટ સુધી શરીરમાં અનેક પ્રકારની પ્રતિક્રિયાઓ થાય છે.
બર્ગર ખાઓ પણ તેને ક્યારેક-ક્યારેક ખાવાથી પેટ સારું રહેશે.
ફાસ્ટ ફૂડનો શોખીન કોણ નથી? પિઝા, બર્ગર, ફ્રેન્ચ ફ્રાઈસ – આ વાંચીને તમારા મોંમાં પાણી આવી જશે. ફાસ્ટ ફૂડ ખાવામાં તો સ્વાદિષ્ટ છે જ, ખાવામાં પણ ખૂબ જ સરળ છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે તેને પેટમાં પચવામાં ત્રણ દિવસ જેટલો સમય લાગે છે.
સંશોધન શું કહે છે
થોડા સમય પહેલા એક વેબસાઈટએ ટાઈમલાઈન બનાવી હતી. આમાં એક બહુરાષ્ટ્રીય બર્ગર કંપનીના પ્રખ્યાત અને સૌથી પ્રિય બિગ બર્ગરનો ઉલ્લેખ છે. આ વેબસાઈટે જણાવ્યું છે કે મોટું બર્ગર ખાધા પછી 1 કલાક સુધી તમારા શરીરમાં શું કેમિકલ રિએક્શન થાય છે.
c
વેબસાઈટે જણાવ્યું કે કેવી રીતે બિગ બર્ગર ખાધા પછી 10 મિનિટથી 1 કલાક સુધી શરીરમાં બ્લડ સુગર, એન્ઝાઇમ્સ અને હોર્મોન્સ વધે છે અને ઘટે છે.
પ્રથમ 10 મિનિટ: મન ખુશ-ખુશ થઈ જાય છે
આપણું મગજ માત્ર વધારે કેલરીવાળો ખોરાક ખાઈને જ સંતુષ્ટ થાય છે. આ આપણા પૂર્વજોની ભેટ છે. વાસ્તવમાં, આદિમ માનવોના સમયમાં, જ્યારે ખોરાકની અછત હતી, ત્યારે આપણા પૂર્વજોએ પેટ ભરેલું રાખવા માટે વધુ કેલરીવાળો ખોરાક લેવો પડતો હતો. એટલે જ લગભગ 540 કેલરીથી ભરેલું ‘બિગ મેક’ ખાધા પછી આપણું મન પહેલી 10 મિનિટ માટે ખુશ થઈ જાય છે.
તેની પાછળનું કારણ મગજ દ્વારા ડોપામાઇન ન્યુરોટ્રાન્સમીટર જેવા ‘ફીલ ગુડ’ રસાયણો છે. તેથી જ આપણે બર્ગર ખાવાની પ્રથમ 10 મિનિટ માટે સંતોષ અને આનંદની લાગણી અનુભવીએ છીએ. ઘણા વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે આ ‘ફીલ ગુડ’ રસાયણો કોકેઈન જેવી દવાઓની સમાન અસર કરે છે અને આપણને આ ઉચ્ચ કેલરીવાળા ફાસ્ટ ફૂડ્સ વારંવાર ખાવા માટે લલચાવે છે.
20-30 મિનિટ પછી: શરીરમાં સોડિયમનો હુમલો
હવે ‘ફીલ ગુડ’ કેમિકલની અસર ઓસરવા લાગે છે. અહીંથી ફાસ્ટ ફૂડના ગેરફાયદા પર અસર થવા લાગે છે. બર્ગર બન્સમાં મોટી માત્રામાં ફ્રુક્ટોઝ કોર્ન સિરપ અને સોડિયમ હોય છે. આ કારણોસર, એક બર્ગર ખાવાની 20 મિનિટની અંદર, વ્યક્તિ બીજું બર્ગર ખાવાની ઇચ્છા અનુભવવા લાગે છે. બનમાં 970 મિલિગ્રામ સોડિયમ હોય છે. સોડિયમને પુષ્કળ પાણી શોષવાની આદત છે.
આ છે બર્ગર ખાવાના ગેરફાયદા
970 મિલિગ્રામ સોડિયમ નજીકના કોષોમાંથી પાણીને શોષવાનું શરૂ કરે છે. જેના કારણે શરીરમાં ડીહાઈડ્રેશનની સ્થિતિ સર્જાય છે. આ કારણે આપણું હૃદય ઝડપથી કામ કરે છે. શરીરનું તાપમાન અને બ્લડ પ્રેશર ઝડપથી વધે છે અને આપણે કંઈક મીઠી પીવાની તૃષ્ણા શરૂ કરીએ છીએ.
40 મિનિટ પછી: ભૂખ, ભૂખ, ભૂખ!
હવે તમારા મગજના ભૂખ કેન્દ્રો ફરીથી સક્રિય થઈ જાય છે. આ એટલા માટે છે કારણ કે તમારા મગજે શરીરમાં વધેલી બ્લડ સુગર પરનો નિયંત્રણ ગુમાવી દીધો છે. આ કારણે તમારું શરીર હવે વધુ કેલેરીવાળો ખોરાક ખાવાની ઈચ્છા કરવા લાગે છે. ઉચ્ચ કેલરીવાળા ખોરાક ખાધા પછી, ઇન્સ્યુલિન ઝડપથી વધે છે અને તમારા લોહીમાં ગ્લુકોઝ ઘટાડે છે. જેના કારણે તમને જમ્યા પછી પણ ભૂખ લાગે છે.
ઘણા બર્ગરમાં મોટી માત્રામાં ઉચ્ચ-ફ્રુક્ટોઝ કોર્ન સીરપ રહેલા હોવાને કારણે, આપને વધુ ખાવાનું મન થાય છે.
60 મિનિટ પછી: પાચન ધીમું
ખોરાક ખાધા પછી તેને પચવામાં લગભગ 24 થી 72 કલાક લાગે છે. પરંતુ ‘બિગ બર્ગર’ ખાધા પછી તેને પચવામાં 3 દિવસથી વધુ સમય લાગે છે. વાસ્તવમાં બર્ગરમાં ટ્રાન્સ-ફેટ હોય છે. ટ્રાન્સ-ફેટને પચાવવામાં શરીરને 51 દિવસ જેટલો સમય લાગી શકે છે. તે સ્થૂળતા, હૃદય રોગ અને કેન્સર જેવી બીમારીઓ વધારવા માટે જવાબદાર છે.
તેથી આગલી વખતે જ્યારે તમે બર્ગર ખાશો, ત્યારે યાદ રાખો કે આગામી એક કલાકમાં તમારું શરીર ઘણા ઉતાર-ચઢાવમાંથી પસાર થશે. એટલા માટે તેને રોજની આદત ન બનાવો. જો તમે સમયાંતરે ખાશો તો સ્વાસ્થ્ય માટે સારું રહેશે.
