સામાન્ય ફલૂ જેવો વાયરસ શા માટે કહેર વર્તાવી રહ્યો છે?
કોરોના મહામારી શાંત પડતા પ્રજાએ હાશકારો અનુભવ્યાના થોડા સમય બાદ જ નવા વાયરસના કેસ વધવા લાગ્યા છે. આ નવા વાયરસનું નામ એચ3એન2 વાયરસ છે, જે ઈન્ફ્લુએન્ઝા એ વાયરસનો પેટા પ્રકાર છે. આ વાયરસથી ચેપ લાગવા પર દર્દીને ફ્લૂ જેવા લક્ષણો દેખાય છે. જેમ કે ઉંચો તાવ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ, થાક અને સૂકી ઉધરસ જે ત્રણ અઠવાડિયા સુધી ચાલુ રહે છે. આ વાયરસને લઈને તમામ રાજ્યોને એડવાઈઝરી જારી કરવામાં આવી છે. ડોક્ટર્સનું કહેવું છે કે એચ3એન2 વાયરસને રોકવા માટે મોનિટર કરવાની અને સાવચેતી રાખવાની જરૂર છે જેથી તેને ફેલાવો અટકાવી શકાય છે.
સી.કે. બિરલા હોસ્પિટલ, ગુડગાંવના ક્રિટિકલ કેર અને પલ્મોનોલોજીના વડા ડો. કુલદીપ કુમાર ગ્રોવરે કહ્યું છે કે, ના, એવું થશે નહીં કારણ કે કોવિડ-19 અને એચ3એન2 વાયરસ બંને એકબીજાથી સંપૂર્ણપણે અલગ છે. કોઈપણ વાયરસની રસી બનાવવામાં આવે છે. તે વાયરસની પ્રકૃતિ, ફેલાવાની આવર્તન વગેરેના આધારે બનાવવામાં આવતું હોય છે. કોવિડ-19 અને એચ3એન2 વાયરસની પ્રકૃતિ અને આવર્તન અલગ છે તેથી કોવિડ રસી આ ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસ સામે રક્ષણ કરવામાં મદદ કરશે નહીં. જો કોઈ વાયરસ માટે જો કોઈ ખાસ રસી બનાવવામાં આવે તો તે વાયરસ અનુસાર રોગપ્રતિકારક શક્તિ વિકસાવે છે.
સીએસઆઇઆર-સેન્ટર ઓફ સેલ્યુલર એન્ડ મોલેક્યુલર બાયોલોજી (સીસીએમબી)ના ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર અને હવે ટાટા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર જેનેટિક્સ એન્ડ સોસાયટી, બેંગલુરુના ડિરેક્ટર રાકેશ મિશ્રાએ જણાવ્યું હતું કે, આપણે દેશમાં જે વાયરસ ફેલાતા જોઈ રહ્યા છીએ તે સામાન્ય છે. ફ્લૂ જેમાં નવા લક્ષણો આવ્યા છે, જેના કારણે તે લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહે છે. કોવિડ-19 વાયરસથી વિપરીત તે ટૂંક સમયમાં સમાપ્ત થઈ જશે પરંતુ જો લક્ષણો જણાય તો તેનું પરીક્ષણ કરવું આવશ્યક છે. આ માટે તમામ આરોગ્ય અધિકારીઓએ તેની દેખરેખ રાખવી જરૂરી છે. જેથી આપણે વાયરસની હિલચાલને શોધી શકીએ.
H3N2 વાયરસ કેટલું જોખમી?
ગંગા રામ હોસ્પિટલના ડો. ધીરેન ગુપ્તાના જણાવ્યા અનુસાર એચ3એન2 એન્ટિજેનિક ડ્રિફ્ટ અને હળવા પરિવર્તન છે પરંતુ તે જીવલેણ નથી પરંતુ જો દર્દીને બે કે તેથી વધુ બીમારીઓ હોય તો મૃત્યુની શક્યતા વધારે છે. ભારતમાં ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસના ત્રણ પેટા પ્રકાર છે. ઈન્ફલ્યુએન્ઝા એ એચ1એન1 પીડીએમ09, ઈન્ફલ્યુએન્ઝા એ એચ3એન2 અને ઈન્ફ્લુએન્ઝા બી વિક્ટોરિયા. આમાંથી 2023ની શરૂઆતમાં એચ3એન2 સૌથી સામાન્ય રીતે જોવા મળતો પેટા પ્રકાર છે.
કંઈ ઉંમરના લોકોને સૌથી વધુ જોખમ?
ડો. કુલદીપ કુમાર ગ્રોવરના જણાવ્યા અનુસાર, બાળકો અને વૃદ્ધો માટે એચ3એન2 વાયરસનું જોખમ ઊંચું છે કારણ કે તે રોગપ્રતિકારક શક્તિ પર હુમલો કરે છે. જે લોકોને અસ્થમા, હૃદય રોગ, ડાયાબિટીસ, સ્થૂળતા અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિની ફરિયાદ હોય છે તેઓ પણ ઉચ્ચ જોખમમાં હોય છે. ગર્ભવતી મહિલાઓને પણ આ વાયરસનું જોખમ વધારે છે. કોવિડના કારણે બાળકો 2 વર્ષ સુધી ઘરમાં જ રહ્યા અને તેઓ શાળા અને ભીડવાળી જગ્યાઓથી દૂર રહ્યા પરંતુ હવે શાળાઓ ખુલી ગઈ છે અને બજારોમાં પણ ભીડ વધી છે, તેથી આ સામાન્ય વેરિઅન્ટને કારણે બાળકોમાં વાયરસના કેસોની સંખ્યામાં વધારો થયો છે.
H3N2 વાયરસ કેવી રીતે ફેલાય છે અને તેનાથી કેવી રીતે બચવું?
ડો. ગ્રોવર સમજાવે છે કે, એચ3એન2 ઈન્ફલ્યુએન્ઝા વાયરસ ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિમાંથી ઉધરસ અથવા છીંક દ્વારા તંદુરસ્ત વ્યક્તિ સુધી પહોંચે છે. ચેપથી બચવા માટે સાવચેતી રાખવી જરૂરી છે. ભીડવાળી જગ્યાઓ ટાળો, જાહેરમાં હોય ત્યારે માસ્ક પહેરો, વારંવાર તમારા હાથ ધોવા અને એવા લોકો સાથે સંપર્ક ટાળો જેમને ફ્લૂ હોય અથવા ફ્લૂના લક્ષણો દેખાય.
