નિકાસ કરેલી ડુંગળી ફરી આયાત કરવી પડે તેવો ઘાટ

• સાવધાન… ડુંગળી ફરી રડાવવા તૈયાર
• છેલ્લા પખવાડિયામાં ડુંગળીના ભાવમાં 30-50%નો વધારો થયો, એક તરફ ડુંગળીના ડિહાઇડ્રેટેડ પાવડરની નિકાસમાં ધરખમ વધારો, બીજી તરફ ઘરઆંગણે ડુંગળીના ભાવ ભડકે બળી રહ્યા છે

સાવધાન… ડુંગળી ફરી રડાવવા તૈયાર થઇ ગઈ છે. નિકાસ કરેલી ડુંગળી ફરી આયાત કરવી પડે તેવો ઘાટ સર્જાયો છે.  છેલ્લા પખવાડિયામાં ડુંગળીના ભાવમાં 30-50%નો વધારો થયો છે. એક તરફ ડુંગળીના ડિહાઇડ્રેટેડ પાવડરની નિકાસમાં ધરખમ વધારો થયો છે. તો બીજી તરફ ઘરઆંગણે ડુંગળીના ભાવ ભડકે બળી રહ્યા છે.

સોમવારે નાસિકની લાસલગાંવ મંડીમાં ડુંગળીનો સરેરાશ જથ્થાબંધ ભાવ 26 રૂપિયા પ્રતિ કિલો હતો, જ્યારે 25 મેના રોજ તે 77 રૂપિયા પ્રતિ કિલો હતો.  રાજ્યના ઘણા જથ્થાબંધ બજારોમાં શ્રેષ્ઠ ગુણવત્તાની ડુંગળીનો ભાવ, જે કુલ વેપારના જથ્થામાં ઓછો હિસ્સો ધરાવે છે, તે પ્રતિ કિલો રૂ. 30ને વટાવી ગયો છે.

છેલ્લા પખવાડિયામાં ડુંગળીના ભાવમાં 30-50%નો વધારો થયો છે કારણ કે આવક ધીમી પડી છે.  કેન્દ્ર સરકાર ભાવને અંકુશમાં લેવા માટે પોતાનો દખલ ઘટાડી શકે તેવી આશાએ વેપારીઓએ સ્ટોક રાખવાનું શરૂ કર્યું છે. સોમવારે નાસિકની લાસલગાંવ મંડીમાં ડુંગળીનો સરેરાશ જથ્થાબંધ ભાવ 26 રૂપિયા પ્રતિ કિલો હતો, જ્યારે 25 મેના રોજ તે 17 રૂપિયા પ્રતિ કિલો હતો.  રાજ્યના ઘણા જથ્થાબંધ બજારોમાં શ્રેષ્ઠ ગુણવત્તાવાળી ડુંગળીનો ભાવ, જે કુલ વેપારના જથ્થામાં ઓછો હિસ્સો ધરાવે છે, તે પ્રતિ કિલો રૂ. 30ને પાર કરી ગયો છે.

તાજેતરના ભાવ વધારાનું મુખ્ય કારણ માંગ અને પુરવઠા વચ્ચેનું અંતર છે.  જૂનથી બજારમાં આવતી ડુંગળી ખેડૂતો અને વેપારીઓના સ્ટોકમાંથી આવે છે.  2023-24ના રવિ પાકમાં ઘટાડાને કારણે ભાવ વધવાની અપેક્ષા હોવાથી ખેડૂતો તેમના સ્ટોકમાંથી વેચાણ કરવામાં ધીમા છે.

40% નિકાસ ડ્યૂટીને કારણે નિકાસની ગતિ ધીમી હોવા છતાં, વેપારીઓ દાવો કરે છે કે 17 જૂને ઈદ-ઉલ-અઝહા માટે ડુંગળીની સ્થાનિક માંગ મજબૂત છે.  મહારાષ્ટ્રના નાસિકના ડુંગળીના વેપારી વિકાસ સિંઘે જણાવ્યું હતું કે, “મહારાષ્ટ્રમાંથી ડુંગળીની માંગ મજબૂત છે, ખાસ કરીને દક્ષિણના રાજ્યોમાંથી.”  હોર્ટિકલ્ચરલ પ્રોડક્ટ્સ એક્સપોર્ટર્સ એસોસિએશનના પ્રમુખ અજીત શાહે જણાવ્યું હતું કે, “કિંમતોમાં વધારો થવાનું એક મુખ્ય કારણ એ છે કે ખેડૂતો અને સ્ટોકિસ્ટો આશાવાદી છે કે કેન્દ્ર સરકાર નિકાસ ડ્યુટી હટાવી શકે છે. આ ધારણાના આધારે, તેઓ ભાવમાં વધારો કરી રહ્યા છે.

ખાદ્યતેલના ભાવમાં 15%નો ઉછાળો

છેલ્લા એક મહિનામાં ખાદ્ય તેલના ભાવમાં 15% જેટલો વધારો થયો છે. જે મોદી સરકાર માટે તેના ત્રીજા કાર્યકાળમાં ખાદ્ય ફુગાવા પર લગામ લગાવવા માટે ચિંતા પેદા કરી શકે છે. બીજી તરફ હજુ તહેવારો બાકી છે. અદાણી વિલ્મર, ઈમામી એગ્રોટેક અને સુરવીન ગ્રુપ જેવી કંપનીઓએ જણાવ્યું હતું કે આર્જેન્ટિના અને બ્રાઝિલમાંથી સપ્લાયમાં વિક્ષેપને કારણે સોયાબીન તેલના ભાવ વધી રહ્યા હતા, જ્યારે નેશનલ એગ્રીકલ્ચરલ કોઓપરેટિવ માર્કેટિંગ ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયા અને હરિયાણા સ્ટેટ કોઓપરેટિવ સપ્લાય એન્ડ માર્કેટિંગના કારણે સરસવના તેલના ભાવમાં વધારો થયો હતો. ફેડરેશન લિમિટેડએ મોટી માત્રામાં સરસવના બીજની ખરીદી કરી છે. વર્તમાન પરિસ્થિતિને કારણે, સરસવના ખેડૂતો ભાવમાં વધુ વધારો થવાના ડરથી તેમના પાકનું વેચાણ કરવામાં વિલંબ કરી રહ્યા છે, જ્યારે સરસવના બીજના ભાવ ક્વિન્ટલ દીઠ રૂ. 5,650ના લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ (એમએસપી) પર પહોંચી ગયા છે. ઈન્ડિયન વેજીટેબલ ઓઈલ પ્રોડ્યુસર્સ એસોસિયેશનના પ્રમુખ અને ઈમામી એગ્રોટેકના સીઈઓ સુધાકર દેસાઈએ જણાવ્યું હતું કે, “હું એમ નહિ કહું કે આગળ મોટી

તેજીની કોઈ શક્યતા નથી, પરંતુ બજાર મજબૂત રહેવાની અપેક્ષા છે.”

વેપારી સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે કામદારોની હડતાળને કારણે સોયાબીન તેલના પુરવઠાને અસર થઈ છે.  આર્જેન્ટિના અને બ્રાઝિલમાંથી સોયાબીન તેલના પુરવઠામાં વિક્ષેપ પડતાં ભાવમાં વધારો થયો છે.  સ્થાનિક માંગને પહોંચી વળવા માટે, ભારત વાર્ષિક આશરે 3 મિલિયન ટન સોયાબીન તેલની આયાત કરે છે.  નાફેડ અને હેફેડ દ્વારા મોટા પ્રમાણમાં સરસવની ખરીદીના કારણે સરસવના તેલના ભાવમાં વધારો થયો છે.  સરસવના ખેડૂતો ભાવમાં વધુ વધારાની અપેક્ષાએ તેમનો પાક વેચવામાં વિલંબ કરી રહ્યા છે, જો કે સરસવના દાણાના ભાવ પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ. 5,650ના એમએસપી પર પહોંચી ગયા છે.  ભારત વાર્ષિક 21-22 મિલિયન ટન ખાદ્ય તેલનો વપરાશ કરે છે.  તેમાંથી 14.5-15 મિલિયન ટન આયાત કરવામાં આવે છે.