FCI પાસે 30 ટકા વેરહાઉસ જ માલિકીના, 70 ટકા ભાડા ઉપર : હવે આગામી દિવસોમાં વેરહાઉસની મોટી જરૂરિયાત ઉભી થશે તે નક્કી
અબતક, નવી દિલ્હી : આધુનિક વિશ્વના વેપાર-વ્યવસાય અને બદલાયેલા વિનિમય પરિમાણો વચ્ચે હવે ખેતીની પેદાશ, ફળફળાદી, શાકભાજી અને માલસામાનના જતન માટે વેરહાઉસની જરૂરિયાતો અને તેના આયોજનોનું વિશ્વમાં મહત્ત્વ વધી રહ્યું છે ત્યારે કૃષિ પ્રધાન અને વેપાર ઉદ્યોગ માટે સમગ્ર વિશ્વનું આકર્ષણનું કેન્દ્ર બનેલા ભારતમાં પણ વેરહાઉસની મિલકતોનો વિકાસ થાય તે માટે સરકારે એક આગવી નીતિ બનાવી છે સમગ્ર દેશમાં આંતર માળખાકીય સુવિધાઓની સાથે સાથે વેર હાઉસની મિલકતોની પરિસ્થિતિ શું છે એ માટે સરકારે સમીક્ષા હાથ ધરી છે
કેન્દ્ર સરકાર આગામી ચાર વર્ષમાં રાજ્યની માલિકીની કંપનીઓ FCI અને CWC ની માલિકીની વેરહાઉસિંગ અસ્કયામતોમાંથી આવક કરવાની યોજના ધરાવે છે, જે રાષ્ટ્રીય મુદ્રીકરણ પાઇપલાઇન (NMP) હેઠળ અંદાજે રૂ. 28,900 કરોડની છે. નીતિ આયોગે તેના અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે, વેરહાઉસિંગ અસ્કયામતો હેઠળ મુદ્રીકરણ માટે સંભવિત એસેટ બેઝમાં સ્ટોરેજ ડેપો, કેન્દ્રીય ક્ષેત્રની એજન્સીઓ હેઠળના વેરહાઉસ, ફૂડ કોર્પોરેશન ઓફ ઇન્ડિયા (FCI) અને સેન્ટ્રલ વેરહાઉસિંગ કોર્પોરેશન (CWC)નો સમાવેશ થાય છે. FCI અને CWC બંને ખાદ્ય અને જાહેર વિતરણ વિભાગના નેજા હેઠળ કાર્ય કરે છે.
1 એપ્રિલ, 2020ના રોજ કેન્દ્રીય પૂલ સ્ટોક માટે FCI અને અન્ય એજન્સીઓ સાથે હાલની સંગ્રહ ક્ષમતા 755 લાખ ટન છે. તેમાંથી 412 લાખ ટન FCI પાસે અને 343 લાખ ટન રાજ્યની એજન્સીઓ પાસે ઉપલબ્ધ છે. 412 લાખ ટનની કુલ FCI ની સંગ્રહ ક્ષમતામાંથી, માત્ર 30 ટકા માલિકીની છે જ્યારે 70 ટકા ભાડે છે. CWC કુલ કાર્યકારી સંગ્રહ ક્ષમતા 109.72 લાખ ટન સાથે 422 વેરહાઉસનું સંચાલન કરે છે. આમાં કસ્ટમ બોન્ડેડ વેરહાઉસ, કન્ટેનર ફ્રેઇટ સ્ટેશનો, ઇનલેન્ડ ક્લિયરન્સ ડેપો, એર કાર્ગો કોમ્પ્લેક્સ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
“મુદ્રીકરણ માટેની સંભવિત સંપત્તિમાં એફસીઆઈ અને સીડબ્લ્યુસીના માલિકીના વેરહાઉસ છે,” રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે. FCI અને CWC સાથે એકંદર સંગ્રહ ક્ષમતા 521 લાખ ટન (FCI સાથે 412 લાખ ટન અને CWC સાથે 109 લાખ ટન) હોવાનો અંદાજ છે. ઉલ્લેખનીય છે કે વિસ્તૃત ઈ-કોમર્સ સ્પેસ વેરહાઉસિંગ અને લોજિસ્ટિક્સ માટે તકોનો નવો સમૂહ આપે છે. એફસીઆઈ અને સીડબ્લ્યુસી પાસે શહેરી કેન્દ્રોની નજીક અપૂરતા વેરહાઉસ છે. “ઈ-કોમર્સ ગ્રોથને કારણે વેરહાઉસની માંગમાં સંભવિત વૃદ્ધિને ધ્યાનમાં રાખીને, આવી સંપત્તિનું મુદ્રીકરણ ખાનગી ક્ષેત્રમાંથી નોંધપાત્ર મૂલ્ય લાવશે તેવી અપેક્ષા છે.”
