ઉંચી પડતર કિંમત અને ઇ-વાહન એટલે સસ્તુ એવી માનસિકતાના કારણે ભારતની બજારોમાં ઇ-વાહનોને હાલ યોગ્ય પ્રતિસાદ મળી રહ્યો નથી
હાલના ૨૧મી સદીના ઝડપી યુગમાં રોકેટગતિએ વિકાસ થઈ રહ્યો છે. જેથી ઝડપી પરિવહન માટે વાહનોની સંખ્યામાં સતત વધારો તો જોવા મળે છે. જે સામે આ વાહનો જેના આધારે દોડે છે તે પેટ્રોલિયમ પેદાશોનો જથો વિશ્ર્વભરમાં સમયાંતરે ઓછો તો જાય છે. જેથી દાયકાઓ બાદ પેટ્રોલિયમ પેદાશોની તંગી ઉભી થવાની સ્થિતિના વિકલ્પે ઈલેકટ્રી થકી ચાલતા વાહનોની શોધ થઈ છે. જેથી દેશની દરેક ઓટો મોબાઈલ કંપનીઓ આગામી સમયની માંગને પારખીને પોતાના વાહનોના મોડલોને ઈ-વાહનોમાં ફેરવવા લાગ્યા છે પરંતુ ઈ-વાહનો એટલે સસ્તા વાહનો એવી ભૂતકાળની માનસિકતા ધરાવતા ભારતીયોને વિવિધ કંપનીઓએ બજારમાં મુકેલા ઈ-વાહનોના મોડેલો મોંઘા લાગી રહ્યાં છે.
દેશની અગ્રણી ઓટોમોબાઈલ કંપની મહિન્દ્રા એન્ડ મહિન્દ્રાએ તાજેતરમાં તેના ઈ-કેયુવી મોડેલ બજારમાં મુક્યું છે. કેયુવીના પેટ્રોલ મોડલનની કિંમત રૂા.૬.૫૦ લાખ છે. પરંતુ ઈ-કેયુવી એટલે કે ઈલેકટ્રીક મોડલની તેની ઉચ્ચ પડતરના કારણે કિંમત રૂા.૮.૨૫ લાખ રાખવામાં આવી છે. જેથી વાહન ખરીદવામાં રસ દાખવતા લોકોને ઈ-કારો પ્રમાણમાં મોંઘી પડતી હોય ઈ-કાર ખરીદવા કરતા પેટ્રોલ કાર ખરીદવામાં વધારે રસ દાખવી રહ્યાં છે. હ્યુન્ડાઈ મોટર ઈન્ડિયા લીમીટેડ પણ કોના ઈલેકટ્રીક એસયુવી કાર રૂા.૨૫ લાખની કિંમતે વેંચવા માટે બજારમાં મુક્યું છે. પરંતુ આશ્ર્ચર્યજનક રીતે આ ઈ-કાર લોન્ચ કર્યાના સાત માસ જેવા સમય થવા છતાં માત્ર મોડલની ૩૦૦ ઈ-કારો વેંચાવા પામી છે.
બીએનઇએફના જણાવ્યા અનુસાર ગયા વર્ષે ભારતમાં વેચાયેલો અડધાથી વધુ પેસેન્જર વાહનો કિંમત ૮,૦૦૦ ડોલર અથવા તેથી ઓછી છે. ઇલેક્ટ્રિક કાર ૨૦૩૦ના દાયકાની શરૂઆતમાં પેટ્રોલિયમ પેદાશોી ચાલતી કારો સાથે કિંમતના સમાનતા પ્રાપ્ત કરશે નહીં. બ્લૂમબર્ગએનએફના ભારતના રિસર્ચ વડા શાંતનુ જયસ્વાલે જણાવ્યું હતું કે, ભારતમાં ઇલેક્ટ્રિક કારોનું મોટાપાયે અપનાવવું શક્ય નહીં બને. જ્યાં સુધી ઇલેક્ટ્રિક અને આઈસીઈ વાહનોના ભાવોમાં ઘટાડો કરવામાં આવશે નહીં. તેના નિરાકરણ માટે, હ્યુન્ડાઇ ભારત માટે એક વિશાળ માર્કેટ ને ધ્યાનમાં માર્કેટને ધ્યાનમાં ઇલેક્ટ્રિક કાર પર કામ કરી રહી છે, એમ તેના ભારતીય એકમના વેચાણ નિર્દેશક તરુણ ગર્ગના જણાવ્યું હતું. કંપનીએ ૨-૩ વર્ષમાં લોન્ચ કરવાની યોજના બનાવી છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.ભાવ સિવાય, ચાર્જિંગ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો અભાવ જે રેન્જની ચિંતા કરે છે અને ઝડપથી વિકસતી ટેકનીક, જે વાહનોના ભાવને નીચે લાવવાનું વચન આપે છે, તે સંભવિત ખરીદદારોને પણ કાંટા પર રાખે છે. મહિન્દ્રા એન્ડ મહિન્દ્રાના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર પવનકુમાર ગોએન્કાએ એક મુલાકાતમાં જણાવ્યું હતું કે, ઇવીની કિંમત રૂ.૧૦ લાખથી નીચે રાખવી ખૂબ મુશ્કેલ છે. અમે ઇ-કેયુવી માટે જે ભાવ નક્કી કર્યો છે તે હાલમાં વધારે છે. તેનું કારણ પડતર કિંમતો વધારેલ. ઇવીના રેમ્પ-અપ શરૂ કરવાનું છે.
ગોએન્કાને અપેક્ષા છે કે સેલના ભાવમાં ઘટાડો અને સ્થાનિક ઉત્પાદનમાં -૫–૫ વર્ષના સમયગાળામાં ભાવ નીચે આવશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે નીચા ભાવો વેચાણના પ્રમાણમાં વધારો કરી શકે છે, નિયત ખર્ચને ફેલાવી શકે છે અને કિંમતોમાં પણ ઘટાડો કરી શકે છે. દરમિયાન, ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની નીચી માંગ કેટલાક ઓટોમેકર્સને બાજુ પર રાખી રહી છે. ભારતમાં સમસ્યા એ છે કે ઇવી માટે ગ્રાહકોની માંગ એટલી મોટી નથી. અમારા જેવા નવા પ્રવેશદ્વાર માટે, સ્પષ્ટપણે તેનો અર્થ નથી, “કિયા મોટર્સ ઇન્ડિયા પ્રા.લિ.ના વેચાણ અને માર્કેટિંગના વડા મનોહર ભટે જણાવ્યું હતું કે, અમે એસયુવી સેગમેન્ટમાં આવ્યા હતા. કારણ કે ત્યાં સૌથી મોટી માંગ છે.
ભારતની સરકાર ઇલેક્ટ્રિક વાહનોને ઝડપી અપનાવવાની દિશામાં દબાણ કરી રહી છે. તેમને આશા છે કે રસ્તા પરના તમામ વાહનોમાંથી ઓછામાં ઓછું ૧૫% વાર્ષિક ધોરણે ૨૦૧૮ થી શરૂ થનારા પાંચ વર્ષમાં ઇલેક્ટ્રિક થઈ જશે – તેના શહેરોમાં જીવલેણ વાયુ પ્રદૂષણને પહોંચી વળવા અને અશ્મિભૂત કાર્બન ઉત્સર્જનને રોકવા માટે ઇંધણનું ટાળી શકાશે. આવા વાહનોનો વધારાનો કાફલો વીજળીની માંગમાં વધારો કરવા તરીકે પણ જોવામાં આવે છે, જે ડિસેમ્બરમાં પૂરા થતાં પાંચ મહિનામાં ઘટાડો થયો છે.
