દેશને “આર્થિક સ્વતંત્રતા” તરફ દોરી જનાર ડો.મનમોહનસિંહ પંચમહાભૂતમાં વિલિન

• દિલ્હીના નિગમબોધ ઘાટ ખાતે મોટી સંખ્યામાં દીગ્ગજોની હાજરીમાં કરાયા અંતિમ સંસ્કાર રાજધાનીમાં ડો.મનમોહન સિંહનું એક સ્મારક બનાવવાનો કેન્દ્ર સરકારનો નિર્ણય
• પૂર્વ વડાપ્રધાન ડો.મનમોહન સિંઘના અંતિમ સંસ્કાર આજે દિલ્હીના નિગમબોધ ઘાટ ખાતે કરવામાં આવ્યા હતા. કેન્દ્ર સરકારે પૂર્વ વડાપ્રધાન ડો.મનમોહન સિંઘની યાદમાં રાષ્ટ્રીય રાજધાનીમાં એક સ્મારક બનાવવાનો પણ નિર્ણય કર્યો છે.  કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રાલય દ્વારા આ માહિતી આપવામાં આવી છે.

સ્વતંત્રતાગૃહ મંત્રાલયે કહ્યું કે શુક્રવારે સવારે સરકારને કોંગ્રેસ પાર્ટીના અધ્યક્ષ તરફથી ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન સ્વર્ગસ્થ ડો. મનમોહન સિંહના સ્મારક માટે જગ્યા ફાળવવાની વિનંતી મળી. કેબિનેટની બેઠક પછી તરત જ ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહે કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ ખડગે અને સ્વર્ગસ્થ ડો. મનમોહન સિંઘના પરિવારને કહ્યું કે સરકાર સ્મારક માટે જગ્યા ફાળવશે.  આ દરમિયાન અંતિમ સંસ્કાર અને અન્ય ઔપચારિકતાઓ પૂર્ણ થઈ શકે છે, કારણ કે ટ્રસ્ટની રચના કરવી પડશે અને તેના માટે જગ્યા ફાળવવી પડશે.

કોંગ્રેસની આગેવાની હેઠળની યુપીએ સરકારનું નેતૃત્વ કરનાર અને આર્થિક સુધારા માટે જાણીતા ડો.મનમોહન સિંઘનું ગુરુવારે 92 વર્ષની વયે અવસાન થયું.  તેમણે 2004 થી 2014 સુધી ભારતના વડાપ્રધાન તરીકે 10 વર્ષ સુધી દેશનું નેતૃત્વ કર્યું.

પૂર્વ વડાપ્રધાન ડો.મનમોહન સિંઘનું ગુરુવારે રાત્રે નિધન થયું હતું.  તેઓ 92 વર્ષના હતા.  મનમોહન લાંબા સમયથી બીમાર હતા.  ઘરે બેહોશ થયા બાદ તેમને રાત્રે 8.06 કલાકે દિલ્હી એમ્સમાં લાવવામાં આવ્યા હતા.  હોસ્પિટલના બુલેટિન અનુસાર, તેમણે રાત્રે 9:51 વાગ્યે અંતિમ શ્વાસ લીધા હતા. શુક્રવારે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહ તેમના નિવાસસ્થાને પહોંચ્યા હતા અને તેમને શ્રદ્ધાંજલિ આપી હતી. અહીં કેન્દ્રીય કેબિનેટની બેઠકમાં પૂર્વ પીએમને શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવી હતી અને શોક પ્રસ્તાવ પસાર કરવામાં આવ્યો હતો.

ડો. સિંઘની અંતિમ યાત્રા આજે 28 ડિસેમ્બર શનિવારના રોજ સવારે 9:30 વાગ્યે દિલ્હીમાં ઓલ ઈન્ડિયા કોંગ્રેસ કમિટીના મુખ્યમથકથી નિગમબોધ ઘાટ માટે રવાના થઈ હતી.  આ માહિતી કોંગ્રેસના મહાસચિવ કેસી વેણુગોપાલે આપી હતી.

તેમણે જણાવ્યું – ડો. સિંઘના પાર્થિવ દેહને શનિવારે સવારે 8 વાગ્યે તેમના નિવાસસ્થાનથી એઆઇસીસી મુખ્યાલયમાં લાવવામાં આવ્યો હતો. જ્યાં લોકો અને કોંગ્રેસના કાર્યકરોએ સવારે 8:30 થી 9:30 સુધી તેમને શ્રદ્ધાંજલિ આપી હતી.આ પહેલા શુક્રવારે સાંજે કોંગ્રેસના મુખ્યાલયમાં સિડબ્લ્યુસીની બેઠક યોજાઈ હતી, જેમાં પૂર્વ પીએમ મનમોહન સિંઘને શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવી હતી.

ફક્ત એક ફોને દેશનું ભાગ્ય બદલી દીધું

1991માં મનમોહન સિંઘ નેધરલેન્ડમાં એક કોન્ફરન્સમાં હાજરી આપીને દિલ્હી પરત ફર્યા હતા અને પોતાના રૂમમાં સૂઈ ગયા હતા.  તે રાત્રે તેનો ફોન આવ્યો. બીજી બાજુથી અવાજ પી.વી. નરસિમ્હા રાવના વિશ્વાસુ પી.સી. એલેક્ઝાન્ડરનો હતો.  એલેક્ઝાન્ડર જમાઈ વિજયને તેના સસરા મનમોહન સિંઘને જગાડવા વિનંતી કરે છે. મનમોહન સિંઘ અને એલેક્ઝાન્ડર થોડા કલાકો પછી મળ્યા અને અધિકારીએ સિંઘને નરસિમ્હા રાવની તેમને નાણાં પ્રધાન તરીકે નિયુક્ત કરવાની યોજના વિશે જાણ કરી.  સિંઘ, જેઓ તે સમયે યુજીસીના અધ્યક્ષ હતા અને ક્યારેય રાજકારણમાં આવ્યા ન હતા, તેઓ એલેક્ઝાન્ડરને ગંભીરતાથી લેતા ન હતા પરંતુ રાવ ગંભીર હતા.  આ ઘટના શપથગ્રહણના એક દિવસ પહેલા

બની હતી. મનમોહન સિઘે તેમની પુત્રી દમન સિંહના પુસ્તક ’સ્ટ્રીક્ટલી પર્સનલ, મનમોહન અને ગુરશરણ’માં કહ્યું છે કે તેઓ 21 જૂને તેમની યુજીસી ઓફિસમાં હતા.  તેમને ઘરે જવાનું, કપડાં પહેરવા અને શપથ ગ્રહણ સમારોહમાં હાજરી આપવા માટે કહેવામાં આવ્યું હતું, તેમણે કહ્યું હતું કે મને શપથ લેવા માટે તૈયાર નવી ટીમના સભ્ય તરીકે જોઈને દરેકને આશ્ચર્ય થયું હતું.  મારો પોર્ટફોલિયો પાછળથી ફાળવવામાં આવ્યો, પરંતુ નરસિમ્હા રાવજીએ મને સીધું કહ્યું કે હું નાણામંત્રી બનવાનો છું. એ નિમણૂકથી ભારતના અર્થતંત્રની દિશા બદલાઈ ગઈ.  સાંકડી, નિયમન-ભારે, નીચી વૃદ્ધિ ધરાવતી અર્થવ્યવસ્થામાંથી, તે આજે વિશ્વની સૌથી ઝડપથી વિકસતી મુખ્ય અર્થવ્યવસ્થા બની ગઈ છે. રાવની સાથે, સિંઘ 1991ના સુધારાના આર્કિટેક્ટ હતા, જેમણે કોંગ્રેસની અંદર અને બહારના હુમલાઓનો સામનો કર્યો હતો.  અર્થવ્યવસ્થા ડહોળાઈ રહી હતી, વિદેશી મુદ્રા ભંડાર ઘટીને રૂ. 2,500 કરોડ થઈ ગયો હતો, 2 અઠવાડિયાની આયાતને આવરી લેવા માટે માંડ પૂરતું હતું, વૈશ્વિક બેન્કો ધિરાણ આપવાનો ઇનકાર કરી રહી હતી, ફુગાવો વધી રહ્યો હતો. પીસી એલેક્ઝાન્ડર તે સમયે નરસિમ્હા રાવના સલાહકાર હતા.  નરસિમ્હા રાવે તેમને કહ્યું કે નાણામંત્રી માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરની વ્યક્તિની જરૂર છે.  એલેક્ઝાંડરે તેમને પૂર્વ આરબીઆઈ ગવર્નર આઈજી પટેલનું નામ સૂચવ્યું, પરંતુ તેમની માતા બીમાર હોવાને કારણે તેમણે ના પાડી.  એ પછી સિકંદરે મનમોહન સિંઘનું નામ સૂચવ્યું.

કાશીમાં ડો.મનમોહન સિંહને શ્રદ્ધાંજલિરૂપે ગંગાજીને 1001 દિવાની આરતી કરાઈ

કાશીની વિશ્વ પ્રસિદ્ધ માતા ગંગાની દૈનિક આરતીમાં ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન સ્વ. મનમોહન સિંઘને શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવી હતી.  આ દરમિયાન માતા ગંગાની આરતી પહેલા બે મિનિટનું મૌન પાળવામાં આવ્યું હતું અને પ્રણામ કરવામાં આવ્યા હતા.  ગંગા સેવા નિધિના પ્રમુખ સુશાંત મિશ્રાએ આરતી સ્થળ પર 1001 દીવાઓ સાથે શ્રદ્ધાંજલિ પણ લખી હતી – વર્ષ 2008માં દિવંગત પૂર્વ વડાપ્રધાન મનમોહન સિંઘે દશાશ્વમેધ ઘાટ પર ગંગા સેવા નિધિ દ્વારા આયોજિત વિશ્વ પ્રસિદ્ધ માતા ગંગાની આરતીમાં ભાગ લીધો હતો.