ભારતના ટેલિકોમ સેક્ટરને મોટું પ્રોત્સાહન મળવા જઈ રહ્યું છે. ત્યારે સરકાર એરવેવ્સના મોટા ભાગને મુક્ત કરવાની યોજના બનાવી રહી છે. તેમજ આ સ્પેક્ટ્રમની હરાજી ટેલિકોમ કંપનીઓને કરવામાં આવશે. તેમજ આ પગલાનો હેતુ 5G ને સુધારવા અને 6G માટે માર્ગ મોકળો કરવાનો છે. આ દરમિયાન સરકાર હરાજીથી રૂપિયા 5 લાખ કરોડથી વધુની કમાણી કરી શકે છે. તેમજ આ ઝડપી અને વધુ વિશ્વસનીય મોબાઇલ સેવાઓને સક્ષમ કરશે.
ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ ટેલિકોમ્યુનિકેશન્સ (DoT) વિવિધ મંત્રાલયો અને વિભાગોમાંથી 1100 MHz થી વધુ સ્પેક્ટ્રમનો ફરીથી દાવો કરવા અને તેને 5G અને 6G સેવાઓ માટે ટેલિકોમ ઓપરેટરોને ફરીથી ફાળવવાની મહત્વપૂર્ણ યોજના પર કામ કરી રહ્યું છે. તેમજ અધિકારીઓએ ETને જણાવ્યું હતું કે આ પગલાંથી તિજોરીમાં રૂપિયા 5 લાખ કરોડથી વધુનું રોકાણ થઈ શકે છે.
ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગે 10 બેન્ડમાં સ્પેક્ટ્રમની ઓળખ કરી છે, જે આગામી વર્ષોમાં મુક્ત કરવામાં આવશે અને ટેલિકોમ ઓપરેટરો માટે હરાજીમાં મૂકવામાં આવશે. આ ઉપરાંત એક અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, “દૂરસંચાર વિભાગે સચિવોની સમિતિ સમક્ષ વિચારણા માટેની દરખાસ્ત શેર કરી છે અને ગતિશીલતાના ઉપયોગ માટે કેટલા સ્પેક્ટ્રમને મુક્ત કરી શકાય તે અંગે થોડા મહિનામાં સ્પષ્ટતા બહાર આવશે.” તેમજ મિડ-બેન્ડ અને 6 ગીગાહર્ટ્ઝના ભાગ સહિત બેન્ડમાં સ્પેક્ટ્રમ હાલમાં અવકાશ, સંરક્ષણ, માહિતી અને પ્રસારણ, રેલવે અને હાઉસિંગ અને શહેરી બાબતોના મંત્રાલયો દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાય છે.
આ ઉપરાંત મિડ-બેન્ડ રેન્જ 1000 MHz (1 GHz)–6000 MHz (6 GHz), સાથે 3500 MHz–6000 MHz 4G અને 5G સેવાઓ માટે શ્રેષ્ઠ અનુરૂપ છે. તેમજ ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગે બેન્ડ્સ અને ક્વોન્ટમને અંતિમ સ્વરૂપ આપ્યું છે, જે ફરીથી ફાળવી શકાય છે, પરંતુ હજી સુધી કોઈ મૂલ્યાંકન આપવામાં આવ્યું નથી કારણ કે 6 ગીગાહર્ટ્ઝ એરવેવ્સ જેવા કેટલાક બેન્ડની પ્રથમ વખત હરાજી કરવામાં આવશે, જ્યારે અન્યની હરાજી થોડા સમય પહેલા કરવામાં આવશે અને હરાજી દ્વારા નવી કિંમત શોધ જરૂરી છે. અગાઉની હરાજીમાં અન્ય બેન્ડ માટે જીતેલી બિડ્સના આધારે અધિકારીઓ એરવેવ્ઝનું મૂલ્ય રૂ. 5 લાખ કરોડથી વધુ હોવાનો અંદાજ લગાવે છે. વધુમાં બીજા અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, “એકવાર CoS (સચિવોની સમિતિ) નિર્ણય લેશે, ટેલિકોમ્યુનિકેશન વિભાગ આગામી વર્ષોમાં આ સ્પેક્ટ્રમની હરાજી પર કામ શરૂ કરશે,” બીજા અધિકારીએ જણાવ્યું હતું.
તેમજ DoT માને છે કે 5G ટેક્નોલોજીને અપગ્રેડ કરવા અને 6G રજૂ કરવા માટે, ખાસ કરીને મિડ-બેન્ડ અને કેટલાક પ્રીમિયમ લોઅર બેન્ડમાં વધુ એરવેવ્સ પ્રદાન કરવાની જરૂર છે, જે 2030 સુધીમાં શરૂ થવાની ધારણા છે. આ ઉપરાંત મોટાભાગના સ્પેક્ટ્રમનો ઉપયોગ હાલમાં લશ્કરી દળો અને અવકાશ વિભાગ જેવા લેગસી વપરાશકર્તાઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે, જેને અન્ય ફ્રીક્વન્સીઝમાં ખસેડી શકાય છે.
આ વર્ષની શરૂઆતમાં, કેન્દ્રીય કેબિનેટે સ્પેક્ટ્રમ રિફાર્મિંગ પર કામ કરવા માટે CoS ની સ્થાપનાને મંજૂરી આપી હતી. તેમજ આ પેનલમાં વિવિધ વિભાગીય સચિવો અને દૂરસંચાર વિભાગના વરિષ્ઠ અધિકારીઓનો સમાવેશ થાય છે. COSના અધ્યક્ષને જરૂર પડ્યે બીજા નિષ્ણાતોની મદદ લેવાની પણ મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. આ ઉપરાંત નિષ્ણાતો માને છે કે આવનારા કેટલાક વર્ષોમાં ભારતમાં સ્પેક્ટ્રમની માંગ 5G ટેક્નોલોજીના વ્યાપકપણે અપનાવવાને અનુરૂપ ઝડપી બનશે. તેમજ આની અપેક્ષા રાખીને, ટેલિકોમ કંપનીઓએ 5G અને 6G ઉપયોગ માટે વધુ મિડ-બેન્ડ સ્પેક્ટ્રમની માંગ કરી છે.
આ ઉદ્યોગ આગામી વર્ષોમાં મિડ-બેન્ડ રેન્જમાં આશરે 2,000 MHzની જરૂરિયાતની અપેક્ષા રાખે છે, જે હાલમાં ઉપલબ્ધ 400 MHz કરતાં વધુ છે. આનાથી સ્પેક્ટ્રમ સપ્લાય સુનિશ્ચિત કરવા માટે રિફાર્મિંગની જરૂરિયાત ઊભી થઈ છે. જ્યારે DoT એ હજુ સુધી 1200 MHz સ્પેક્ટ્રમ ધરાવતા સમગ્ર 6 GHz બેન્ડ પર કોઈ નિર્ણય લીધો નથી, ત્યારે તેણે ગતિશીલતાના ઉપયોગ માટે ઉપલા 6 GHz બેન્ડનો ઉપયોગ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.
આ ઉપરાંત ગયા વર્ષે વર્લ્ડ રેડિયો કોમ્યુનિકેશન કોન્ફરન્સ (WRC) એ વિશ્વભરમાં ગતિશીલતા સેવાઓ માટે 6 GHz બેન્ડમાં 100 MHz સ્પેક્ટ્રમ ખોલ્યું હતું, જ્યારે યુરોપ, મધ્ય પૂર્વ અને આફ્રિકામાં IMT માટે ઉપલા 6 GHz બેન્ડની ઓળખ કરવામાં આવી હતી. તેમજ ભારતીય ટેલિકોમ કંપનીઓ ઇચ્છે છે કે સમગ્ર 6 ગીગાહર્ટ્ઝ બેન્ડ મોબિલિટી સેવાઓ માટે આરક્ષિત રાખવામાં આવે, જ્યારે ટેક્નોલોજી ઉદ્યોગ Wi-Fi ઉપયોગ માટે કેટલાક એરવેવ્સને ડિલિસન્સ કરવા માંગે છે.
