લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુતા
આપણે નાનપણથી સાંભળતા આવ્યા છીએ કે બાળક હોય કે મોટા, દૂધ અને દહી દરેકના સ્વાસ્થ્ય માટે સારું છે. જો કે, કેટલાક લોકોને તેને પચવામાં તકલીફ પડે છે અને તેને કારણે તેમને સમસ્યા થવા લાગે છે. લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુતા પણ આવી જ એક સમસ્યા છે. તમે પણ તેના વિશે સાંભળ્યું હશે. આ રોગમાં પીડિત દૂધ, દહીં, ચીઝ પચાવી શકતો નથી. લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુતા કોઈપણ ઉંમરે થઈ શકે છે. મોટી ઉંમરના કે નાના બાળકોને દૂધ અથવા ડેરી ઉત્પાદનો પચવામાં તકલીફ પડે છે તેમને લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુ કહેવાય છે. એવું જોવામાં આવ્યું છે કે આ બાળકોમાં વધુ જોવા મળે છે. તેઓ દૂધમાંથી બનેલી વસ્તુઓ ઝડપથી પચી શકતા નથી અને તેમને ઝાડા અને પેટમાં દુખાવો જેવી સમસ્યા થવા લાગે છે. ચાલો જાણીએ આ સમસ્યાના લક્ષણો, કારણો અને કેવી રીતે છુટકારો મેળવવો.
દૂધમાં વિટામીન ડી અને કેલ્શિયમ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે, તેથી બાળકોને દૂધ પીવાથી પોષક તત્વો મળે છે, પરંતુ ઘણા બાળકો તેને પચાવી શકતા નથી. લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુતા એ પાચનની સમસ્યા છે જેમાં લોકોને ડેરી ઉત્પાદનોમાં મુખ્ય સંયોજન લેક્ટોઝને પચાવવામાં મુશ્કેલી પડે છે.
સૌ પ્રથમ, એ જાણવું જરૂરી છે કે લેક્ટોઝ એ એક પ્રકારનું એન્ઝાઇમ છે, જે આપણા નાના આંતરડામાં ઉત્પન્ન થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે લેક્ટોઝ શરીરમાં પૂરતી માત્રામાં ઉત્પન્ન થતું નથી, ત્યારે લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુતાની સમસ્યા શરૂ થાય છે. આ એક આનુવંશિક રોગ પણ છે જે આગળ વધતો રહે છે. આ સમસ્યાને દૂર કરવા માટે, કેલ્શિયમ વાળો ખોરાક ખાવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.
બાળકોમાં લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુતાના લક્ષણો અને કારણો-
ઘણી વખત બાળકોને દૂધની બનાવટોથી એલર્જી થઈ જાય છે અને તેઓ તેની અવગણના કરે છે. દૂધ પીધા પછી તરત જ તેમના શરીર લાલ ફોલ્લીઓ અને ખંજવાળ દેખાવા લાગે છે, જેનો અર્થ છે કે દૂધ તેમને અનુકૂળ નથી. આ સમસ્યા એવા બાળકોમાં થાય છે જેઓ પૂરતા પ્રમાણમાં લેક્ટોઝ ઉત્પન્ન કરી શકતા નથી, તેથી લેક્ટોઝ પાચનતંત્રમાં રહે છે જ્યાં તે બેક્ટેરિયા દ્વારા આથો આવે છે. આ ઘણા પ્રકારના વાયુઓ ઉત્પન્ન કરે છે જે લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુતા સાથે સંકળાયેલા લક્ષણોનું કારણ બને છે.
બાળકોને ઉધરસ, શરદી, ત્વચા પર ફોલ્લીઓ, ઉબકા, કબજિયાત, ઝાડા અને પાચન વિકૃતિઓ, પેટ ફૂલવું, ઉલ્ટી અને અન્ય ઘણા રોગો થવા લાગે છે.
સારવાર-
બાળકોમાં લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુતાની સારવારમાં 2 અઠવાડિયા માટે તેમના આહારમાંથી લેક્ટોઝ દૂર કરવા અને લક્ષણો દૂર થયા પછી ધીમે ધીમે તેને ફરીથી ખોરાકમાં દાખલ કરવાનો સમાવેશ થાય છે.
નાના બાળકોમાં લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુતાનું નિવારણ-
જો તમારું બાળક લક્ષણો દર્શાવે છે, તો તેના આહારમાં ડેરી ઉત્પાદનો અને ખોરાક પર નજર રાખો જે લેક્ટોઝ અસહિષ્ણુતાને પ્રોત્સાહન આપે છે. આનાથી બાળરોગ ચિકિત્સકને તે શોધવામાં મદદ મળશે કે કયો ખોરાક બાળકના લક્ષણોને વધારે છે અને કયો નહી.